درس های روزانه

درس ۱۱: آیۀ از فتنه بترسید که عذابش فرا گیر است...

قول الله تعالی:

﴿وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمۡ خَآصَّةٗۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ٢٥﴾[الأنفال: ۲۵]. گفته خداوند بزرگ:

(۲۵) و بپرهیزید فتنه را که نرسد بدانان که ستم کردند از شما تنها و بدانید که خدا سخت عذاب‌دهنده است. شرح: می‌فرماید: ﴿وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ﴾: این فرمان خداوند متوجه بندگان مؤمنش در این امت مسلمه است به این که از عذاب خدا بترسند و در میان خود و آن عذاب سپر و مانعی قرار دهند تا از فرودآمدن عذاب الهی آنان را وقایه و حفظ نماید و این وقایه‌شدن به سبب پایداری و استقامت در دین خداوند و قیام به امر به معروف و نهی از منکر به دست می‌آید. می‌فرماید: ﴿لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمۡ خَآصَّةٗ﴾: یعنی از فتنه‌ای بترسید که در باره‌اش چنین گفته می‌شود: که تنها به کسانی که از شما ستم کردند نرسد، بلکه به غیر ستمکاران نیز به علتی که آن عذاب عمومیت دارد و همه را در بر می‌گیرد می‌رسد، لذا دانشمند این امت عبدالله بن عباس بمی‌گوید: در این آیت کریمه خداوند أمسلمانان را امر می‌کند که نگذارند که معصیت و منکر در میان جامعه‌شان پایدار شود تا به عذاب همگانی خداوند که گنهکار و بیگناه را فرا می‌گیرد گرفتار نشوند.

مادر مسلمانان زینب بنت جحش لمی‌فرماید: از رسول خدا پرسیدم و گفتم: ایا ما هلاک می‌شویم حال آن که در میان ما مردم نیکوکار و صالح وجود دارند؟ آن حضرت جفرمود: آری، چون پلیدی و تباهکاری بسیار شود. و این هم ام سلمه لاست که می‌گوید: از رسول خدا شنیدم که می‌گفت: چون گناهان در میان امتم آشکار گردد عذابی از طرف خداوند همۀ‌شان را فرا می‌گیرد. ام سلمه می‌گوید: پرسیدم آیا در میان‌شان مردم نیکوکار هستند؟ فرمود: آری، هستند: گفتم آن‌ها چه می‌کنند؟ فرمود: آنچه به مردم برسد به ایشان هم می‌رسد سپس به سوی مغفرت و رضای خداوند بازمی‌گردند. رواه احمد. می‌فرماید: ﴿وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ﴾: بدانید که عذاب خدا بسیار سخت است. در این آیت خداوند بندگان مؤمن خود را می‌ترساند و بیم می‌دهد: تا از چیزهائی که ایشان را به پرهیز از آن امر کرده پرهیز کنند و خود را از عذاب الهی نگهداری کنند و آن عذابی است که تنها به ستمگران نمی‌رسد. بلکه گناهکار و بیگناه به آن گرفتار می‌شوند.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیه مبارکه را به درستی بخوان و تکرار کن تا شنوندگان حفظ نمایند.

۲- شرح را بخوان و آنچه احتیاج به توضیح دارد توضیح ده تا دانسته شود.

۳- ایشان را به وجیبۀ فرمانبرداری و اطاعت خداوند توصیه کن و بگو: که باید به واسطۀ امر به معروف و نهی از منکر، خود را از فتنه و عذاب خدا نگهداری کنند و لازم است تا اینکار پیش از فرودآمدن عذاب صورت بگیرد، زیرا چون عذاب خداوند نازل شد همه هلاک می‌شوند و عذاب، ظالم و مظلوم، صالح و فاسد را در بر می‌گیرد.

۴- ظلم را برایشان معرفی کن و بگو: ظلم عبارت از معصیت خدا و پیامبر است و فرمانبرداری از شیاطین ستمکار.

۵- ایشان را از فروگذاری امر به معروف و نهی از منکر بیم ده، زیرا این گناه سبب بدبختی در دنیا و آخرت برای انسان‌ها می‌گردد.