درس ۲۵: آیۀ تقوی و همنشینی با راستگویان
قول الله سبحانه وتعالی:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ١١٩﴾[التوبة: ۱۱٩]. فرمودۀ خدای تعالی:
(۱۱٩) ای گروه مؤمنان از خدا بترسید و با راستگویان باشید. شرح: فرمودۀ خدای تعالی: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ﴾: این ندای پروردگار است برای بندگان مؤمنش که با کلمه ایمان آنها را یاد کرده است چون با نیروی ایمان است که بر امتثال اوامر الهی و ترک منهیاتش قدرت پیدا کرده و به اوامر او رغبت و از منهیاتش پرهیز میتوانند، زیرا مسلمان با ایمانش زنده است که میشنود و میبیند و تعقل نموده و درک مینماید و قدرت بر انجام تکالیف را پیدا میکند، به خلاف غیر مؤمن که کافر است زیرا او شباهت به مرده را دارد گرچه ظاهراً مرده نیست چه کسی که او را ندا کنند و نشنود و مکلف شود و قدرت انجامدادن تکلیف را پیدا نکند پس چنین شخصی به مرگ نزدیکتر است از زندگی. و فرموده خدای تعالی: ﴿ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ﴾این یکی از مواردیست که به خاطرش طرف ندا قرار گرفتهاند و دومی فرمودهاش: ﴿وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ﴾: امر به تقوا است، ایشان را به تقوا امر میکند و تقوا پرهیز و ترس است از عذاب خدا با انجام اطاعتش در آنچه از اعتقاد و گفتار و کردار دستور داده است و همچنین نهیشدن و دورشدن است از عقیده و سخن و عمل ناپسند و فاسد . ایشان را دستور داد: که در نیتها و گفتار و اعمالشان صادق باشند تا که آنها را آماده سازد که در دنیا و آخرت با صادقان یکجا باشند آنجا که خدای تعالی میفرماید: ﴿وَٱلَّذِي جَآءَ بِٱلصِّدۡقِ وَصَدَّقَ بِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ٣٣ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ٣٤﴾[الزمر: ۳۳-۳۴]. «و کسی که آیین راستین را آورد و آنکه تصدیقش نمود، چنین کسانی پرهیزکارند. ایشان هر چه بخواهند، نزد پروردگارشان دارند؛ این، پاداش نیکوکاران است».
﴿وَٱلَّذِي جَآءَ بِٱلصِّدۡقِ﴾آن که با صدق آمده که او رسول خداست ج﴿وَصَدَّقَ بِهِۦٓ﴾ و آن که او را تصدیق داده ابوبکر صدیق ساست ﴿أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ٣٣ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ٣٤﴾: «ایشان پرهیزگاراناند که آنچه میخواهند در نزد پروردگار خود مییابند و این پاداش نیکوکاران است».
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیه را بخوان و شنوندهها با تو بخوانند و قرائت را ادامه بده تا حفظ شود.
۲- شرح را جمله جمله بخوان و معنایش را بیان کن و برای فهم آن، اوشان را تشویق کن.
۳- ایشان را از صداقت و راستی آن سه نفر: کعب بن مالک، هلال بن امیه و مراره بن الربیع شکه از غزوۀ تبوک عقب ماندند آگاه کن آنگاهی که رسول خدا جو مسلمانان از تبوک بازگشتند غیر مسلمانان و آنهائی که تخلف ورزیده بوده آمدند و عذرخواهی به راست و دروغ کردند، مگر این سه نفر نخواستند که به دروغ عذر بیاورند، خداوند أ رسول الله جو مؤمنان را به قطع رابطه با ایشان امر نمود و مورد مقاطعه قرار گرفتند، ولی صبر نمودند تا که خداوند در بارۀ توبهشان آیت نازل نمود و توبهشان را پذیرفت، و آنها در صداقت و راستی ضرب المثل گشتند و خداوند متعال در این آیه از مؤمنین خواسته تا که با این صادقین باشند، خداوند ما را به ایشان بدارد. آمین.
۴- ایشان را به راستی و صداقت تشویق نما، چه صداقت به نیکی رهنماست و نیکی به جنت میکشاند.
۵- تعلیمشان ده: که راستی باید در ظاهر و باطن یکسان باشد طوری که ابن عربی وقتی تفسیر الصادقین را قرائت نمود که آنها کسانیاند که ظاهر و باطنشان برابر است گفت: این سخن آن حقیقت ایست که نقطۀ آخر آروزهاست.