درس های روزانه

درس ۵: آیۀ انجام عمل شایسته توسط زن و مرد

قول الله ﻷ:

﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗۖ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ٩٧﴾[النحل: ٩٧]. گفتۀ خداوند بزرگ:

(٩٧) کسی که کردار شایسته کند از مرد یا زن در حالی که مؤمن باشد هرآئینه زنده داریمش زندگی پاکیزه و همانا پاداش‌شان دهیم مزدشان را به بهتر چیزی که بودند می‌کردند. شرح: قوله تعالی: ﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا﴾یعنی کسی که اطاعت خدا و پیغمبر را کند چون عمل صالح غیر آنچه که خداوند دستور داده یا به انجام آن ترغیب کرده وجود ندارد و باید عمل بنده موافق بیان پیامبر باشد، همچنانکه باید کمیت آن رعایت شود نه چیزی به آن اضافه شود و نه چیزی از آن کاسته شود. و همچنین باید هیأت و زمان و مکان عمل رعایت شود که در آن مخالفتی نباشد. پس اگر شریعت، زمانی برای آن تعیین کرده باید در همان زمان ادا شود، نه در غیر آن. و اگر مکانی برای انجام آن تعیین شده فقط باید در همان مکان انجام شود. و نیز عمل را باید خالص برای خدا انجام دهد که در آن التفاتی به غیر خدا نشود، مثلاً به خاطر ستایش یا ترس از مذمت مردم نباشد و سخن پیغمبر جگواه این مطلب است که فرمودند: «هرکس کاری انجام دهد که دستور ما نیست مردود است».

قوله تعالی: ﴿مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ﴾: چرا که نفس هیچکس بدون عمل صالح تزکیه نشده و به بهشت داخل نمی‌شود خواه مرد باشد یا زن، مگر این که نفس خود را تزکیه کند. چون خداوند می‌فرماید: ﴿قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَكَّىٰهَا٩﴾[الشمس: ٩]. «به تحقیق که رستگار شد کسی که نفس خود را تزکیه کرد». قوله تعالی: ﴿وَهُوَ مُؤۡمِنٞ﴾: یعنی عمل صالح توأم با ایمان باشد چون بدون ایمان عملی پذیرفته نمی‌شود و عملی که مورد قبول نباشد نفس را تزکیه نمی‌کند.

﴿فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗ﴾: و پاداش ایمان و عمل صالح آن در دنیا رزق حلال است، چه زندگی بدون آن خوش نمی‌گذرد و در آخرت، بهشت اقامتگاه پرنعمت اوست.

قوله: ﴿وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ﴾: یعنی در روز قیامت حسنات‌شان مضاعف می‌گردد که خداوند آن‌ها را در هر عمل صالح‌شان پاداش بهترین اعمال را می‌دهد، پس ستایش و سپاس مر خدای راست.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیت را مکرر بخوان تا شنوندگان حفظ کنند.

۲- شرح آن را بخوان و آنچه پوشیده است بیان کن: تا شنوندگان بفهمند.

۳- آن‌ها را خبر ده: که اعمال صالحه دارای یمن و برکتی هستند که در دنیا شامل حال صاحب عمل می‌شود و در آخرت نیز پاداش داده می‌شود، همچنانکه اعمال بد، عاقبت شومی دارند که در دنیا به صاحبش می‌رسد و در آخرت عذاب می‌شود.

۴- آن‌ها را پند بده: که ایمان و استقامت بر اطاعت خدا و رسول دو کلید بهشت‌اند و اهل آن در حال احتضار و وقت نزع به بهشت بشارت داده می‌شوند.