درس ۱٩: آیۀ مالها را به دست سفیهان ندهید
قول الله تبارك وتعالى:
﴿وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا٥﴾[النساء: ۵]. گفتۀ خدای بزرگ:
(۵) و ندهید به نادانان مالهای خود را، آن مالهائی که آن را خدا پایداری شما گردانیده است، ولی خوراک و پوشاک دهیدشان از آن و بگوئید به ایشان گفتار نیک. شرح: یعنی برای اشخاص نادان که طرز استفاده از مالهای خود را نمیدانند و خیر و شر را از هم جدا نمیکنند مالهای خود را، مالهائی که خداوند آنها را وسیلۀ برای زندگی و معاش شما قرار داده است ندهید، خداوند در این ارشاد سازنده خود طرز برخورد با مسلمانان که از نظر عقلی و فکری در سطح پائین قرار دارند و نمیدانند که مال خود را در چه راه صرف کنند تعلیم میدهد که مالهای که وسیله امرار معاش ایشان است به دست آنانی که طرز معامله و خرید و فروش را نمیدانند و شاید اموال خود را تلف و ضایع کنند. ندهند ولی مصارف ایشان را از قبیل غذا و لباس بدهند.
میفرماید: ﴿وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا﴾: یعنی مالهایشان را در تجارت با صنعت و کشاورزی به کار اندازید تا اقتصادشان رشد کرده و ازین طریق هم مصرفشان تأمین گردد و هم اصل مالشان حفظ شود و میفرماید: ﴿وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا﴾: به ایشان سخنی پسندیده بگوئید: تا این که دلهایشان شاد شود و اندوه و ناراحتی در دلهایشان نماند، مثل این که بگوئید: خداوند به تو برکت دهد و این مال، مال تو است و من فقط آن را حفظ میکنم، تا بزرگ شوی و طرز مصرف آن را بدانی، پس مالت را به خودت برمیگردانم.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیه را با ترتیل و چند بار بخوان تا شنوندگان حفظ کنند.
۲- شرح آیه را با آرامش بخوان و نکات که نیاز به توضیح دارد توضیح ده.
۳- به ایشان بفهمان: که جلوگیری از خرید و فروش افراد سفیه و نادان درست است، چه نادانیش به خاطر کوچکی باشد و یا به خاطر عقبماندگی ذهنی.
۴- به ایشان بفهمان: که خرید و فروش و سائل مبتذل از قبیل فیلم و عکسهای زشت یا مواد مخدر و سفرکردن به کشورهای کفر جهت خوشگذرانی از نادانی و کمعقلی انسان است.
۵- کسی که به دست او مال یتیمی یا سفیهی میباشد شایسته آنست که آن را بکار اندازد تا به وسیله زکات کم نشود چنانچه حضرت عمر سمیفرماید: در مالهای یتیمان تجارت کنید تا زکات آن را نخورد.
«اتجروا في أموال اليتامی حتی لا تأکلها الزکاة». «مالهای یتیم را به تجارت گذارید تا زکات آنها را نخورد».