درس های روزانه

درس ٧: آیۀ مؤمن آل فرعون

قول سبحانه وتعالی:

﴿وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ ٱللَّهُ وَقَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡۖ وَإِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥۖ وَإِن يَكُ صَادِقٗا يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ٢٨﴾[غافر: ۲۸]. گفتۀ خداوند بزرگ:

(۲۸) و گفت: مردی مؤمن از بستگان فرعون که ایمانش را پنهان می‌کرد، آیا می‌کشید مردی را که می‌گوید: پروردگارم خدا است، در حالی که آورده است شما را به نشانی‌ها از پروردگار خویش و اگر دروغگو باشد پس بر او است دروغش و اگر راستگو باشد برسد شما را بعضی آنچه وعده دهد به شما، همانا خدا هدایت نکند اسرافکار و دروغگو را. شرح: می‌فرماید: ﴿وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ﴾نام مردی که این سخن را گفت: شمعان است که پسر عموی فرعون بود. می‌فرماید: ﴿يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُ﴾یعنی به علت ترس از فرعون و طرفدارانش، ایمان خود را به موسی ÷و آنچه از توحید آورده بود پنهان می‌کرد. می‌فرماید: ﴿أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا﴾آیا مردی را می‌کشید که می‌گوید: پروردگارم خدا است و برفیصله ای که بر ضد موسی برای کشتن او بسته بودند اعتراض می‌کند و می‌گوید: آیا او را برای این که می‌گوید: پروردگارم الله أاست می‌کشید، یعنی این عمل را نکنید. ﴿وَقَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡۖ﴾در حالی که برای شما دلایل و معجزه‌های آشکار و روشنی آورده که به جز خدای یکتا دیگر خدائی نیست و این که موسی پیامبر او است و از جملۀ معجزه‌ها عصا و آورده که به جز خدای یکتا دیگر خدائی نیست و این که موسی پیامبر او است و از جملۀ معجزه‌ها عصا و بد بیضاست که آن‌ها را برای شما از طرف خدای برحق آورده که جز او دیگر خدائی نیست. می‌فرماید: ﴿وَإِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥۖ﴾و اگر دروغ بگوید زیان دروغ به خودش می‌رسد نه به شما. می‌فرماید: ﴿وَإِن يَكُ صَادِقٗا﴾اگر راستگو باشد که البته راستگوست، این عبارت از راه تلطف و نرمش با طرف کافر است مانند این فرمودۀ خداوند که از طرف پیامبر کفار را مورد خطاب قرار داده می‌فرماید: ﴿قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُلِ ٱللَّهُۖ وَإِنَّآ أَوۡ إِيَّاكُمۡ لَعَلَىٰ هُدًى أَوۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ٢٤﴾[سبأ: ۲۴]. «بگو: الله. و به راستی ما یا شما، بر هدایت یا در گمراهی آشکاری هستیم». فرموده خداوند: ﴿يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡ﴾ اگر موسی در ادعایش راستگو باشد به شما بخشی از عذاب را که وعده کرده است می‌رسد و آن عذاب عاجل دنیاست. ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ﴾یعنی کسی که در کفر و ستم و تجاوز و شرارت پیشقدم بوده دروغگو است که بر دروغ زندگی‌اش را می‌گذراند و راستی را نمی‌شناسد، خداوند او را هدایت نکرده و موفق به نصرت و رستگاری نمی‌گرداند.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیت را مکرر بخوان تا شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و اگر پوشیدگی دارد توضیح ده.

۳- به ایشان تعلیم ده: که در حالت ترس شدید جواز دارد که دین خود را بپوشند، زیرا پیامبر جبرای ابوذر سامر کرد که از ترس کفار، ایمان خود را در مکه ظاهر نکند.

۴- به ایشان بفهمان: که نرمش در کلام به امید هدایت گمراهان جواز دارد.

۵- آن‌ها را از فضیلت راستی و میانه‌روی و زشتی دروغگوئی و اسراف آگاه کن.