درس های روزانه

درس ۱۸: حدیث کسی که اراده پرداخت حق مردم را دارد

قول النبي ج: مَنْ أَخَذَ أَمْوَالَ النَّاسِ يُرِيدُ أَدَاءَهَا أَدَّى اللَّهُ عَنْهُ، وَمَنْ أَخَذَ يُرِيدُ إِتْلاَفَهَا أَتْلَفَهُ اللَّهُ. وقوله ج: مَطْلُ الْغَنِىِّ ظُلْمٌ. گفتۀ پیامبر ج: هرکس مال مردم را بگیرد و ارادۀ پرداخت آن را داشته باشد خداوند آن را به پرداختش توفیق می‌دهد و هرآنکس که مال مردم را بگیرد و قصد تلف‌کردن آن را داشته باشد، خداوند آن را تلف می‌کند. و پیامبر جفرمودند: تأخیرکردن ثروتمند ظلم به حساب می‌رود. (رواه البخاری)

شرح: قوله ج: «مَنْ أَخَذَ أَمْوَالَ النَّاسِ يُرِيدُ أَدَاءَهَا»: یعنی کسی که مالی را از دیگری قرض بگیرد یا جنسی را از آن به طور عاریت، یعنی جهت استفاده موقت بگیرد و تصمیم داشته باشد که آن مال را به صاحبش برگرداند، خداوند وی را در مقابل کار و نیت خیرش پاداش نیکو می‌دهد، چنانکه خداوند در دنیا آن را موفق به ادای قرض می‌کند و اگر در دنیا نتوانست پرداخت کند، خداوند در آخرت از عوض آن پرداخت می‌کند و صاحب قرض را راضی می‌کند و اما کسی که مال مردم را بگیرد و نیت پرداخت آن را نداشته باشد، خداوند او را هلاک می‌کند و این اتلاف یا در دنیاست که مستحق خسران و زیان می‌گردد و توفیق خود را از وی بازمی‌دارد و یا در آخرت او را در آتش سوزان جهنم داخل می‌کند، بعد پیامبر اسلام می‌فرمایند: «مَطْلُ الْغَنِىِّ ظُلْمٌ»: یعنی «دیر پرداختن قرض مردم از طرف بدهکاری که ثروتمند باشد، ظلم است» و حلال نیست برای شخص مسلمان که قدرت پرداخت قرض برادر خود را دارد. این که قرضش را به تعویق اندازد، زیرا که ظلم باعث تاریکی‌های روز قیامت می‌گردد.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- مربی محترم حدیث بالا را خوب بخوان تا شنوندگان حفظ کنند.

۲- شرح حدیث را با تأمل بخوان و موارد نیاز را توضیح ده.

۳- به ایشان بفهمان: که قرض‌دادن جائز است و شخصی که قرض می‌دهد مثل کسی است که چیزی را در راه خدا صدقه می‌کند.

۴- به ایشان تذکر ده، هرکه مال مسلمانی را بگیرد و نیت اداء آن را داشته باشد، خداوند راه اداکردن آن را میسر می‌کند و هرکس مال مسلمانی را بگیرد و نیت تلف‌کردن آن را داشته باشد به همان چیزی دچار می‌شود که پیامبر اکرم ج در حدیث خود بیان کردند یعنی تلف‌شدن و ضایع‌شدن.

۵- به ایشان بفهمان: که هرکس مالی را قرض بگیرد، آن مال به دستش امانت است و خداوند دستور داده است که امانت را به اهلش بسپارید.

۶- به ایشان تذکر ده، هرآن کس که قرض بر ذمه‌اش باشد و آن را به طریق احسن بپردازد کاری بسیار خوب است، زیرا پیامبر جبا طلبکاران خود چنین می‌کردند.

٧- به ایشان تعلیم ده: هر طلبکاری که چیزی از قرض خود را ببخشد خداوند به وی اجر عنایت می‌کند.

۸- به ایشان تعلیم ده: کسی که از دیگری قرضی تا مدتی می‌خواهد و می‌گوید: قبل از آن مدت قرض من را بده، چیزی به تو کم می‌کنم درست نیست.

٩- به ایشان بگو: که تأخیر در ادای دین در حالی که ثروتمند است و نادار نیست حرام است.