درس های روزانه

درس ۱: آیۀ مهاجرین و انصار سابقه‌دار

قول الله تعالی:

﴿وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ وَٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُ وَأَعَدَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي تَحۡتَهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ١٠٠﴾[التوبة: ۱۰۰]. گفتۀ خداوند بزرگ:

(۱۰۰) و پیشینیان نخستین از مهاجرین و انصار و آنان که پیروی‌شان کردند به نیکوکاری، خشنود است خدا از ایشان و خشنودند از او، و آماده کرده است برای ایشان باغ‌هائی که روان است زیر آن‌ها جوی‌ها، جاویدانند در آن همیشه، این است رستگاری بزرگ. شرح: می‌فرماید: ﴿وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ﴾یعنی کسانی که در ایمان، هجرت، فطرت و جهاد سبقت دارند. می‌فرماید: ﴿مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ﴾: مهاجرین کسانی هستند که از دیار خود مکۀ معظمه به جانب مدینه منوره هجرت کردند، انصار، مردم مدینه از قبیلۀ اوس و خزرج هستند، ازین سبب به لقب انصار مفتخِر شده‌اند که پیامبر جو مسلمانان همراهش را نصرت و یاری کردند. می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ﴾: یعنی آنانی که کارنامه‌های مهاجرین و انصار را در ایمان و نصرت و هجرت و جهاد به صورت پسندیدۀ پیروی کردند، طوری که از حدود دستورات خدا و فرمایشات رسول الله جاز نگاه کمی و کیفی و زمانی و مکانی خارج نشدند. می‌فرماید: ﴿رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ﴾: یعنی خداوند أاز سابقان نخستین از مهاجران و کسانی که از آنان به نیکوکاری پیروی کردند خوشنود است، چون ایمانی درست و کرداری پسندیده دارند. می‌فرماید: ﴿وَرَضُواْ عَنۡهُ﴾: آن‌ها هم از خداوند خوشنود شدند. به سبب نعمت‌ها و تعارفاتی که به ایشان ارزانی شده است.

می‌فرماید: ﴿عَنۡهُ وَأَعَدَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي تَحۡتَهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا﴾برای آن‌ها بهشت‌هائی آماده کرده که جوی‌ها از زیر درختان آن‌ها روانند و برخورداری از چنین نعمت‌هائی برایشان رستگاری بزرگ است.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیت کریمه را به طور واضح تلاوت کن تا شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را جمله به جمله به آرامش بخوان و اگر محتاج به توضیح بود آن را واضح ساز.

۳- ایشان را از فضیلت مهاجرین و انصار از صحابه پیامبر ÷آگاه کن و بگو: دوستی‌شان نشانۀ ایمان و دشمنی آنان سبب نفاق است.

۴- به ایشان بگو: راه نجات برای مسلمین پیروی از سلف صالحین است که در عقیده، عبادات، اخلاق و آداب از آنان متابعت کنند.

۵- به ایشان تعلیم ده: کسانی که یاران پیامبر جرا در کردار شایسته پیروی می‌کنند از آنچه که خداوند در این آیۀ کریمه به آن وعده کرده مانند خوشنودی و رضای الهی و نعمت‌های جاویدانی بهشت، برخوردار می‌شوند.