درس ۶: حدیث معرفی بهترین اعمال
قول رسول الله ج: أَفْضَلُ الأَعْمَال إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثم جِهَادٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ثم حَجٌّ مَبْرُورٌ. پیامبر جفرمودند: که بهترین اعمال ایمان به خدا و رسول او بعد جهاد در راه خدا بعد از آن حج مقبول است. (متفق علیه)
شرح: این فرمودۀ پیغمبر خدا جافضل الاعمال بهترین اعمال مراد اعمال صالحه است که شامل اعمال قلبی از اعتقادیات و نیتها و ارادهها و اقوال، مانند سخن حق و شهادت، تلاوت قرآن، ذکر و دعا، امر به معروف و نهی از منکر و اعمالی که تعلق به اعضاء دارد مانند جهاد، حج، نماز و روزه و صدقات و ایستادن در مقابل دشمن میباشد پس رسول خدا جگفتند: که بهترین عملها این سه است و ایمان به خدا و رسولش را مقدم نمود چرا که ایمان به خدا و رسول است که دیگر اعمال را پربار میسازد و اگر ایمان به خدا و رسولش نباشد کسی عملی شایسته آنطور که لازم است نمیکند پس از آن جهاد در راه خدا و این شامل میشود جهاد با فساق را به امرنمودن و نهیکردن آنها و جهاد با کفار را به دعوتشان به اسلام و اگر جنگ نمودند جنگ کنیم. و جهاد با نفس را و آن این که تعلیم بگیریم آنچیزی که مورد رضای خدا و خشنودی پروردگار است و عمل کنیم به پسندیده و خودداری کنیم از ناپسند و به دیگران هم این را تعلیم بدهیم. سپس حج مقبول است حج مقبول آنست: که مطابق حکم پروردگار و بیان رسول او جانجام گیرد و بعد از آن از سایر گناهان صغیره و کبیره دوری گزیند و اعمال خیر بسیار انجام دهد و در فضیلت حج مقبول این گفته حضرت رسول جکه فرمودند: «برای حج مقبول جزائی نیست مگر بهشت» کافیست و گفتۀ رسول جکه فرمودند: «کسی که حج کند این خانه را و فحش و ناسزا نگوید و فسق ننماید بازمیگردد مانند روزی که از شکم مادر متولد شده».
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- حدیث را تکرار کن تا این که شنوندگان خوب حفظ کنند.
۲- شرح را آرام بخوان و در نزد معنای هر جمله توقف کن تا بفهم شنوندگان نزدیک شود.
۳- به آنها نصیحت کن: که در اینجا اعمال دیگری هم است که از بهترین اعمال است مانند نماز در وقتش، نیکی به والدین، که احادیث صحیح هم در این مورد آمده است.
۴- به ایشان خبر ده که سر افضلیت جهاد در تحمل مشقتها و انفاق در راه خدا پنهان است و این هردو را مجاهد برداشت مینماید.
۵- به ایشان خبر ده: که قید جهاد به فی سبیل الله قید مهم است که اگر ساقط شود آنچه مجاهد انجام میدهد از دادن مال و نفس و تحمل مشقت اجری ندارد چرا که میدانیم که اعمال مورد قبول واقع نمیشود مگر آن که خالص برای خدا باشد و عظمت و مزد جهاد به این جهت است که برای خدا باشد نه به خاطر شهرت و ریاء و نه به جهت غنیمت و نه به جهت گرایش قبیله، گروه و وطن.