درس ۲۱: آیۀ هنگام دخول به خانهها سلام کنید
قال الله عزوجل:
﴿فَإِذَا دَخَلۡتُم بُيُوتٗا فَسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ تَحِيَّةٗ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُبَٰرَكَةٗ طَيِّبَةٗۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ﴾[النور: ۶۱]. خداوند بزرگ فرمود:
(۶۱) پس هنگامی که درآئید به خانههائی سلام کنید بر خویشتن، درودی از نزد خدا فرخنده و پاکیزه، بدینسان روشن میکند خدا برای شما آیتها را تا بخرد آئید. شرح: فرمودۀ خداوند: ﴿دَخَلۡتُم بُيُوتٗا فَسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ﴾درین آیت کریمه، خداوند به بندگان مؤمنش تعلیم میدهد که چون یکی از شما به خانۀ خود یا خانۀ برادر مسلمانش داخل شود بر وی سلام بگوید و اگر در خانه کسی نباشد چنین بگوید: «السَّلامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ» سلام بر ما و بر بندگان نیکوکار خداوند و چون در خانه کسی باشد بگوید: «السلام علیکم ورحمة الله» سلام و رحمت خدا بر شما باد و جواب سلام «وعلیکم السلام ورحمة الله وبرکاته» سلام و رحمت و برکات خدا بر شما باد. فرمودۀ خداوند: ﴿تَحِيَّةٗ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ﴾تحیهای است از جاب خدا که خداوند به سلام گفتن امر کرده و آن را مشروع گردانیده است، و خداوند سلام است و هر سلامتی از طرف او است و سلام مبارک است زیرا خداوند است که در هر چیزی برکت مینهد و آن را مبارک میگرداند، سلام طیبه است، زیرا آثار آن پاکیزه است، زیرا سلام محبت و برادری اسلامی را در میان مسلمین برقرار میگرداند و مسلمانان همدیگر را به این تحیه درود میفرستند و خداوند آدم ÷را به این تحیه مورد خطاب قرار داد و گفت: این تحیۀ تو و تحیۀ فرزندان بعد از تو است.
فرمودۀ خداوند: ﴿كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ﴾یعنی چنانکه خداوند احکام و آدابی را در ضمن آیات بیان فرموده، این ادب بزرگ و شایسته را نیز بیان میکند و میگوید: همچنین خداوند برای شما آیاتی که شامل احکام شرعی و آداب است بیان میکند تا شما را به سوی عقل و رشد رهنمون سازد و کارهای مفید را بشناسید و به کار بندید و کارهای زیانآور را شناخته و از آن دوری بجوئید.
راهنمائی برای مربی:
۱- آیت را به تجوید بخوان و تکرار کن تا تمام شنوندگان حفظ کنند.
۲- شرح مطالب را جمله جمله بخوان و نکاتی که بر شنوندگان پوشیده است بیان کن.
۳- به ایشان بیاموز: که سلام و جواب آن سنتی از سنن اسلام است، به دلیل فرمودۀ خداوند: ﴿وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا٨٦﴾[النساء: ۸۶]. «هنگامی که به شما سلام میگویند، بهتر یا همانند آن پاسخ دهید». «و فرمودۀ پیامبرج: «اعبدوا الرحمن أفشوا السلام» «خدای را بپرستید و بر همگان سلام کنید». (از مرویات صحیح ابن ماجه).
۴- به ایشان بیاموز: که سواره بر پیاده – ایستاده بر نشسته – گروه کم بر گروه زیاد، سلام بگویند.