درس ۲۸: حدیث در جایی که سوگند نقض میشود
قول النبي ج: مَنْ حَلَفَ عَلَى يَمِينٍ فَرَأَى غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا فَلْيَأْتِ الَّذِي هُوَ خَيْرٌ، وَلْيُكَفِّرْ عَنْ يَمِينِهِ. سخن پیامبر است که میفرماید: کسی که بر چیزی سوگند یاد کند و بعد بداند که غیر آن بهتر است پس آن کار بهتر را انجام دهد و از قسم خود کفاره بدهد. (صحیح ابن ماجه)
شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «مَنْ حَلَفَ عَلَى يَمِينٍ» یعنی ای مسلمانان! اگر کسی از شما بر کاری سوگند یاد کند و بعد از قسم ببیند که «غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا» غیر آن بهتر است از آن باید قسمش او را از انجام کار نیک بازندارد، بلکه لازم است کفارۀ قسم خود را بپردازد «وَالْيَأْتِ الَّذِي هُوَ خَيْرٌ» و آن عمل نیکوتر را انجام دهد چنانکه ابوبکر صدیق سسوگند یاد کرده بود که نفقۀ مسطح بن أثاثه بچه خالهاش را قطع کند و نظر بارشاد خداوند و پیامبر جکفارۀ سوگند خویش را پرداخت کرد و آنچه قبلاً برای پسر خالهاش میداد مجدداً مقرر نمود لذا بر مسلمان لازم است که هرگاه به قطع کار خیر یا منع معروفی که انجام میداده و سوگند یاد کرده باشد «أَنْ يُكَفِّرْ عَنْ يَمِينِهِ» از قسم خود کفاره داده و آن کار پسندیده را انجام دهد تا این که به واسطۀ سوگند از اعمال شایسته و ادامه ثواب آن بازنماند.
راهنمائی برای مربی:
۱- حدیث را به تکرار بخوان تا اکثر شنوندگان آن را حفظ کنند.
۲- شرح را بخوان و در هر جمله توقف نموده و معنای پوشیدۀ آن را بیان کن.
۳- به آنها بگو: که هرکس قسم خورد که کاری را انجام ندهد و بعد متوجه شد که غیر آن بهتر است باید از سوگند خود کفاره بدهد و آن کار بهتر را انجام دهد.
۴- برای ایشان بگو: که به سوگند لغو مسلمان، کفارۀ تعلق نمیگیرد.
۵- به آنها از وجوب کفارۀ یمین تذکر ده و آن طعامدادن ده مسکین و یا لباسپوشانیدن آنها و یا آزادکردن یک برده است و اگر به یکی ازین سه چیز توانائی نداشت پس بر وی سه روز روزه لازم است فرق ندارد که روز پیهم پیوسته باشد و یا جدا جدا.