درس ۱۲: حدیث جزای روزهدار را خدا میدهد
قول النبي ج: قَالَ اللَّهُ ﻷكُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ إِلاَّ الصِّيَامَ فَإِنَّهُ لِى وَأَنَا أَجْزِى بِهِ وَالصِّيَامُ جُنَّةٌ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ صَوْمِ أَحَدِكُمْ فَلاَ يَرْفُثْ وَلاَ يَصْخَبْ فَإِنْ سَابَّهُ أَحَدٌ أَوْ قَاتَلَهُ فَلْيَقُلْ إِنِّى صَائِمٌ. وَالَّذِى نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ رِيحِ الْمِسْكِ. وَلِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ يَفْرَحُهُمَا، إِذَا أَفْطَرَ فَرِحَ، وَإِذَا لَقِىَ رَبَّهُ فَرِحَ بِصَوْمِهِ. گفتۀ رسول الله است که خداوند أ فرموده: تمام اعمال انسان برای خودش میباشد مگر روزه که برای من است و من پاداش میدهم او را روزه سپریست هرگاه روز روزهگرفتن شما باشد باید سخنان تحریکآمیز جنسی نزند و داد و فریاد نکشد، اگر کسی او را دشنام دهد یا با او مقاتله نماید، پس باید بگوید که من روزه دارم، قسم به آن که نفس من در دست اوست که بوی دهان روزدار خوشبوتر است نزد خداوند از بوی مشک، برای روزهدار دو خرسندیست که او را شاد میکنند: وقتی که روزه بگشاید شاد و خرسند است، و دیگر آنگاه که پروردگارش را ملاقات نماید خرسند است به روزۀ خود. (رواه الشیخان)
شرح: این فرموده رسول الله ج«كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ إِلاَّ الصِّيَامَ فَإِنَّهُ لِى وَأَنَا أَجْزِى بِهِ» دلالت بر این دارد که در روزه ریا وارد نمیشود و تماماً برای خدا میباشد و از اینجاست که خدای تعالی خبر میدهد اوست که پاداش میدهد روزه را، و این بر ثواب بزرگ روزه دلالت میکند. گفتهاش: «وَالصِّيَامُ جُنَّةٌ»: منظورش نگهداری از ارتکاب گناهان است و در روایت دیگر آمده است روزه مثل سپر جنگی یکی از شما است یعنی مانند آنچه که یک رزمنده سرش را با کلاه خود و یا بدنش را با زره محافظت میکند. و لذا فرموده است «ما لم يخرقها»: یعنی تا زمانی که آن سپر را به ارتکاب گناهان مثل غیبت سخنچینی پاره نکرده باشد. و گفتهاش در این حدیث: «فَلاَ يَرْفُثْ وَلاَ يَصْخَبْ» منظورش اینست که ثواب و مزد روزهاش را با سخن تحریکآمیز شهوانی و سر و صدا و سخنها و خندههای بیهوده و فتنهآمیز باطل نسازد. گفتهاش: «لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ»: منظورش بوی دهان روزهدار است که به خاطر امساک از خوردن آب و غذا در ساعتهای متوالی متغیر شده است. و گفتهاش: «إِذَا أَفْطَرَ فَرِحَ»: در حین روزهگشادن و افطار فطرتاً خوشحال است. «وَإِذَا لَقِىَ رَبَّهُ فَرِحَ بِصَوْمِهِ» یعنی هرگاه بمیرد و وارد جنت شود و پاداش روزهاش را که سبب سعادتش گردیده مشاهده نماید به روزهاش شادمان میشود.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- حدیث را به آرامش بخوان و قرائتش را تکرار نما تا شنوندهها آن را حفظ نمایند.
۲- شرح را به آرامش بخوان و معانی آن را برای شنوندهها بیان کن تا بفهمند.
۳- آگاهشان گردان که منافع عبادت موقوف بر اخلاص میباشد و احسان آنست: که خالص برای خدا باشد و مطابق فرمودۀ رسول الله جادا شود.
۴- برایشان یادآور شو: که روزهدارای سنتهایست که عبارت از: تأخیر در سحری و تعجیل در افطار و این که با خرمای تازه یا خشک افطار نماید.
۵- تعلیمشان ده: که روزۀ ایام بیض «سیزدهم الی پانزدهم هر ماه» مثل روزۀ کُل سال است و روزۀ شش روز از شوال مثل روزۀ عمر است و صوم روز عرفه کفارۀ گناهان دوساله است و صوم عاشورا کفارۀ گناهان یکسال است و اینها همه در سنت ثابت شده طوری که در صحاح وارد شده است.