درس ۵: آیۀ عهدشکنی و خیانت
قول الله سبحانه وتعالی:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ٧٧﴾[آل عمران: ٧٧]. فرمودۀ خداوند متعال:
(٧٧) همانا آنان که بفروشند پیمان خدا و سوگندهای خویش را به بهای اندک، آنان را نیست بهرۀ در آخرت و سخن نگوید ایشان را خدا و ننگرد بدیشان روز قیامت و نه پاکسازدشان و برای ایشان عذاب دردناک است. شرح: فرمودۀ خداوند بزرگ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا﴾یعنی کسانی که پیمان بسته میکنند و در پیمانهای خود فریب و خیانت میکنند سوگند میخورند و برای به دستآوردن سرمایۀ پست دنیائی، دروغ میگویند: ﴿أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ﴾یعنی برای اینها بهره و نصیبی در آخرت نیست ﴿وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ﴾یعنی با آنها به طریق احترام و تشریف سخن نمیگوید و آنها را تزکیه نمیکند و ایشان را ثنا نمیگوید و از گناهان و زشتیها پاکشان نمیگرداند ﴿وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ﴾خداوند به سویشان در روز قیامت نظر نمیکند ﴿وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ﴾و عذاب دردناک به سراغشان میآید که لذت زندگی را برایشان حرام کرده به نحوی که مرگ برای آنها از زندگی گواراتر میگردد، چنانکه خداوند از احوال آنها در سورۀ زخرف حکایت کرده میفرماید: ﴿وَنَادَوۡاْ يَٰمَٰلِكُ لِيَقۡضِ عَلَيۡنَا رَبُّكَۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ٧٧﴾[الزخرف: ٧٧]. یعنی «ای مالک «نگهبان جهنم» کاش بمیراند ما را پروردگارت تا از عذاب راحت گردیم. پاسخ میدهد: به راستی شما (در این عذاب) جاوید و ماندگارید».
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیت را مکرر بخوان تا شنوندگان حفظ کنند.
۲- شرح را جمله جمله بخوان و آنچه ابهام دارد توضیح ده.
۳- آنها را از حرمت پیمانشکنی آگاه گردان که از گناهان کبیره است.
۴- آنها را از صحت عقیدۀ اهل سنت در مسئله رؤیت خداوند واقف گردان، زیرا میفرماید: ﴿وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ﴾خداوند به سویشان نظر نمیکند، چون آنها کافر هستند ولی به مؤمنان خداوند در روز قیامت نظر میکند و آنها نیز به او نظر میکنند.
۵- به آنها بیاموز: که به حکم این آیت خرید و فروش جواز دارد.
۶- به ایشان بگو: که اگرچه این آیت در بارۀ یهود نازل شده است، ولی در اینجا عموم لفظ معتبر است نه خصوص مورد.
٧- به آنها یادآوری کن: که باید از هر عمل زشتی مانند پیمانشکنی و سوگند دروغ که مسلمان را شبیه یهود میگرداند پرهیز شود.