درس های روزانه

درس ۱۰: حدیث کسی که گره از مشکل برادرش باز کند

قول النبي ج: مَنْ نَفَّسَ عَنْ أَخِيهِ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ.

«رواه مسلم»

وَقَالَ مَنْ أَخَذَ أَمْوَالَ النَّاسِ يُرِيدُ أَدَاءَهَا أَدَّى اللَّهُ عَنْهُ، وَمَنْ أَخَذَهَا يُرِيدُ إِتْلاَفَهَا أَتْلَفَهُ اللَّهُ. فرمودۀ پیامبر ج: کسی که گشایش دهد غمی را از غم‌های دنیائی برادرش خداوند غمی از غم‌های روز قیامت وی را گشایش دهد. و نیز فرمود: کسی که مال‌های مردم را بگیرد و ارادۀ ادای آن را داشته باشد خداوند وی را بر ادای آن توفیق می‌دهد و کسی که مال مردم را بگیرد و قصد تلف‌کردن را داشته باشد خداوند آن را تلف می‌کند. (رواه البخاری)

شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «مَنْ نَفَّسَ عَنْ أَخِيهِ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا» کسی که دور کند از برادر خود غمی را از غم‌های دنیا لفظ برادر در عبارت حدیث شامل برادر نسبی و دینی هردو را می‌شود و کربۀ، غم و اندوهی است که برای بندۀ مسلمان می‌رسد، گاهی به غذا و لباس احتیاج دارد و گاهی برای انجام کار دینی خود نیازی به چیزی دارد و چارۀ برای رفع حاجت خود نمی‌یابد. تنفیس یعنی دورکردن آن غم و بیرون‌گردانیدن وی از آن مشکل است و جزایش در نزد خدا آنست «نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ» این که خداوند غمی از غم‌های روز قیامت را از وی برمی‌دارد، که غم آخرت از غم و اندوه دنیا بزرگتر است، بلکه یک غم و اندوه قیامت با تمام غم‌ها و اندوه‌های این جهان قابل مقایسه نیست و در این حدیث ترغیب بزرگی است برای مؤمنینی که با یکدیگر کمک و همکاری داشته باشند نیازهای یکدیگر را به قرض‌دادن و صدقه و یا همکاری در کسب و کار برآورده سازند، فرمودۀ پیامبر ÷«مَنْ أَخَذَ أَمْوَالَ النَّاسِ يُرِيدُ أَدَاءَهَا» کسی که مال مردم را بگیرد و قصد ادای آن را داشته باشد، خداوند آن را برای ادای دین او توفیق دهد و ذمه‌اش را خلاص گرداند این مژدۀ صادقی است برای آن مسلمان که طلب وام از برادر خود می‌کند، تا احتیاجش را رفع گرداند و عزم و اندیشۀ صادقی برای ادای دینش داشته باشد تا آنچه را از برادرش گرفته به وی رد کند، همانا خداوند کار را بر وی آسان می‌کند و مالی را روزیش می‌گرداند، تا پیش از این که جهان را ترک گوید، دینش را ادا نماید. فرمودۀ پیامبر ج: «وَمَنْ أَخَذَهَا» یعنی کسی که از مال مردم قرض بگیرد «وَهُوَ يُرِيدُ إِتْلاَفَهَا» و حال آن که قصد تلف‌کردن آن را داشته باشد که نخواهد آن را به صاحبش رد کند، «أَتْلَفَهُ اللَّهُ» خداوند وی را هلاک کرده و کارش را مشکل کرده و خاطرش را نا آرام سازد و بخسران گرفتارش می‌کند، پناه به خدا و باید که ازین وعید برحذر باشید.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- حدیث را چند مرتبه بخوان تا شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را بخوان و نکات پوشیده و مشکل را توضیح ده.

۳- مسلمانان را به قرض‌دادن ترغیب کن که به یکدیگر قرض بدهند و برای وام‌گیرندگان توصیه کن: که نیت و اندیشۀ خود را اصلاح کنند و عزم جدی داشته باشند، مالی را که قرض گرفته مسترد کنند، البته خداوند ایشان را بر آن کار یاری می‌دهد.

۴- مسلمانان را از قرض‌گرفتن به نیت این که دین را ادا نکنند برحذر دار، زیرا این عمل سبب هلاکت و ویرانی ایشان می‌گردد.