درس ۲۲: حدیث سوگند به نام بت‌ها
قول النبي ج: مَنْ حَلَفَ فَقَالَ فِى يَمِينِهِ بِاللاَّتِ وَالْعُزَّى فَلْيَقُلْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ. پیامبر خدا جمی‌فرماید: کسی که سوگند یاد کند و در قسم خود نام لات و عزی را بیاورد پس باید لا اله الا الله بگوید. (صحیح ابن ماجه)
شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «مَنْ حَلَفَ فَقَالَ فِى يَمِينِهِ بِاللاَّتِ وَالْعُزَّى» این در ابتدای اسلام بود که مردم روزگار درازی در جاهلیت سپری کرده بودند و به نام لات و عزی و منات سوگند یاد می‌کردند و این بت‌ها را به گمان خود برای تقرب به خداوند تعظیم می‌کردند که از اعتقادات باطل جاهلیت بود و هرگاه شخصی اسلام آورده و به دین خدا داخل می‌شد و در موردی می‌خواست سوگند خورد بی‌اختیار نام لات و عزی و یا یکی دیگر از خدایان باطل بر زبانش جاری می‌شد چون این لغزش‌های زبانی را پیامبر جدر بعضی از افراد تازه مسلمان مشاهده فرمودند و برای جبران و حل آن راه سالم و آسانی را پیشنهاد کرده که بعد از سوگند به نام یکی از بُتان، کلمۀ توحید لا اله الا الله را بر زبان آورد تا کلمۀ برحق توحید جملۀ باطل شرک را کفاره کند.
و در حدیثی به روایت مسلم آمده است: «من قال لأخيه تعال أقامرک فليتصدق»: «کسی که برای برادرش بگوید: بیا تا باهم قماربازی کنیم، باید صدقه بدهد»، زیرا مردم، روزگاری از عمر خود را در مکه به قماربازی سپری کرده بودند و بر زبان آن‌ها بدون قصد جاری می‌شد که بیائید تا باهم قماربازی کنیم، لذا آن که چنین سخنی بگوید: باید صدقه بدهد. چه زیاد باشد یا اندک و این صدقه کفارۀ سخنش که دعوت به قماربازی حرام است خواهد بود.
ارشادات برای مربی:
۱- حدیث را به طور واضح بخوان تا شنوندگان آن را حفظ کنند.
۲- شرح را جمله جمله بخوان و آنچه لازم به توضیح است توضیح ده تا دانسته شود.
۳- به آن‌ها بگو: سوگند به نام غیر خدا شرک به حساب می‌رود، نظر به حدیثی که ترمذی از پیامبر جروایت کرده: «هرکس به نام غیر خدا سوگند یاد کند همانا شرک آورده است».
۴- به ایشان بفهمان: که قسم به نام غیر خدا مانند سوگند به پیامبر یا به فرزند یا بسر تو یا به حق فلانی جواز ندارد و در آن حال بر مسلمان لازم است تا کلمۀ توحید لا اله الا الله را بر زبان آورد تا عمل زشت خود را به کار شایستۀ جبران کرده باشد.
۵- ایشان را از سوگند غموس بترسان، زیرا صاحب آن یکی از سه نفری است که خداوند بروز قیامت به ایشان به نظر رحمت نمی‌بیند و آن‌ها را پاک نمی‌گرداند و برای‌شان غذاب دردناک است و سوگند غموس سوگند «فاجر» است که به وسیلۀ آن حق برادر مسلمان خود را می‌گیرد.