درس های روزانه

درس ۱۴: حدیث روزه رمضان و محو گناهان گذشته

قوله عليه السلام: مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ. وقوله: إِنَّ لِلَّهِ عِنْدَ كُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءَ وَذَلِكَ فِى كُلِّ لَيْلَةٍ. وقوله: الصِّيَامُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ كَجُنَّةِ أَحَدِكُمْ مِنَ الْقِتَالِ. پیامبر جمی‌فرماید: کسی که ماه مبارک رمضان را به انگیزه ایمان و امید ثواب الهی روزه بگیرد، خداوند گناهان گذشته‌اش را می‌آمرزد و نیز می‌فرماید: همانا خداوند در هنگام افطار آزادگانی را از آتش جهنم دارد واین در هر شب، و نیز می‌فرماید: روزه سپرست از آتش دوزخ مانند سپر یکی از شما در هنگام جنگ. (صحیح ابن ماجه)

شرح: می‌فرماید: «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا»: یعنی کسی که ماه مبارک رمضان را با ایمان به خداوند و به عباداتی که بر بنده‌های مؤمنش واجب کرده است روزه بدارد و در این عبادت صیام تنها و تنها امید ثواب را از خداوند داشته و به غیر او در عبادت خود نیتی نداشته باشد که وی را ستایش کنند و یا از ترس سرزنش مردم روزه گرفته باشد. پاداش او آنست «غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» که گناهان گذشته او آمرزیده می‌شود. مراد گناهان صغیره است و گناهان کبیره نیز اگر از آن‌ها توبه کند. می‌فرماید: «إِنَّ لِلَّهِ عِنْدَ كُلِّ فِطْرٍ عُتَقَاءَ وَذَلِكَ فِى كُلِّ لَيْلَةٍ» یعنی در شب‌های ماه مبارک رمضان هرگاه که مؤذن اذان مغرب را می‌گوید و مسلمانان به روزه‌گشادن آغاز می‌کنند، خداوند مهربان تعدادی از مؤمنان را از آتش جهنم آزاد می‌کند که از شمار آن‌ها به جز خودش کسی آگاهی ندارد. و این بشارتی بزرگ است برای مؤمنین روزه‌دار. می‌فرماید: «الصِّيَامُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ كَجُنَّةِ أَحَدِكُمْ مِنَ الْقِتَالِ»: یعنی روزه سپر است که شما را از آتش دوزخ نگهداری می‌کند و سپر چیزیست که شخص مبارز آن را بر سر یا دیگر اندام‌ها قرار می‌دهد تا وی را از گزند شمشیرها و تیرها و دیگر چیزها در جنگ نگهداری کند در بعضی روایات این عبارت نیز در متن حدیث اضافه شده است. «ما لم يخرقها با الغيبة» تا هنگامی که روزه‌اش را به واسطۀ غیبت باطل نکرده باشد.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- عبارت حدیث را به آرامی بخوان و تکرار کن تا یاد بگیرند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و آنچه لازم دارد توضیح ده تا یاد بگیرند.

۳- به ایشان بگو: که برای صحت عبادت و قبول آن به درگاه الهی و اثر آن در تزکیۀ نفس شرط است که توأم با اخلاص و پیروی از رسول خدا باشد از نگاه کیفیت و کمیت و زمان و مکان و از خود چیزی بر آن نیفزوده و یا نکاهد.

۴- به ایشان از فضیلت روزه و پاداش بزرگی که به روزه‌داران ارزانی می‌شود تذکر ده.

۵- به ایشان بگو: که غیبت، جنگ، دشنام، سخن‌چینی ثواب روزه را از بین می‌برد ازین کار باید درین ماه پرهیز شود.