درس ۲٧: آیۀ پیدایش جانشینان ناشایست
قول الله تبارک وتعالی:
﴿فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٌ أَضَاعُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّبَعُواْ ٱلشَّهَوَٰتِۖ فَسَوۡفَ يَلۡقَوۡنَ غَيًّا٥٩﴾[مریم: ۵٩]. گفتۀ خداوند بزرگ:
(۵٩) آنگاه نسلی جایگزینشان شد که نماز را رها کردند و از خواستههای نفسانی پیروی نمودند؛ پس سزای گمراهی (خویش) را خواهند یافت. شرح: میفرماید: ﴿فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٌ أَضَاعُواْ ٱلصَّلَوٰةَ﴾: یعنی از مردمان نیکوکار که پیامبران و ذریۀ آنها بودند. مردم ناشایستی بوجود آمدند که وصفشان این است، نماز را ضایع ساخته و آن را به جا نیاوردند. میفرماید: ﴿وَٱتَّبَعُواْ ٱلشَّهَوَٰتِ﴾و بعد از پدران خود به تاریکی و لجن زار رذائل و پستی فرو رفتند که شراب نوشیدند، شهادت به دروغ دادند، حرام خوردند، زنا کردند، و به سرگرمیهای بیهوده مشغول شدند.
میفرماید: ﴿فَسَوۡفَ يَلۡقَوۡنَ غَيًّا﴾: یعنی بعد این که به جهنم داخل میشوند به عذاب «غی» گرفتار آیند. وغی اسم چاه و یا درۀ دوزخ است، و به هردو تعبیر درست میشود، زیرا چاه غالباً در درهها موجود میباشد. این آیت کریمه اگرچه از احوال اهل کتاب و گناهانی که مرتکب شدند خبر میدهد، ولی مسلمانان را نیز از خطاهائی که در امتهای پیشینه پدید آمده بیم میدهد. تا مانند آنها از ادای نماز غفلت نورزند و به شهوات نفس گرفتار نگردند.
متأسفانه امروز بسیاری از مسلمانان به خطاکاریهائی که اقوام گذشته گرفتار بودند آلوده شدند، هم نماز را ضایع میکنند و هم از شهوات پیروی میکنند نه خود نماز میخوانند و نه دیگران را به آن دعوت میکنند و نه کسانی را اندرز میدهند که نماز را ترک میکنند، در ممالک اسلامی افراد زیادی را سراغ داریم که در پی هرگونه شهوتپرستی از زنا و شراب گرفته تا انواع هرزهگیها روانند و ازین گروه آن که پیش از مرگش توبه کند و به کردار پسندیده رو آورد نجات یافته و با بندگان صالح خداوند داخل بهشت میگردد و آن که در حالت ترک نماز و فرورفتن در شهوات بمیرد به چاه «غی» در جهنم انداخته میشود.به خدا پناه میطلبیم ازآن.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیت را بخوان و تکرار کن تا از طرف شنوندگان حفظ شود.
۲- شرح را به آرامی بخوان و آنچه را لازم است توضیح ده.
۳- مسلمانان را از ترک و یا سهلانگاری در نماز که آن را به وقتش نمیخوانند ویا بدون جماعت اداء میکنند، چنانکه اکثر مسلمانان گرفتار آنند بیم ده.
۴- ایشان را از فرورفتن در شهوات بیم ده، زیرا اگر به شهوات عادت کردند ترک آن برایشان مشکل میشود و مانند گذشتگان هلاک میشوند.
۵- ایشان را به توبه نصوح و ترک گناهان و اقامه نماز را در وقتش با جماعت و رعایت خشوع توصیه کن: تا نفسهایشان تزکیه شده و از فحشاء و منکرات دست بردارند.