درس های روزانه

درس ۵: آیۀ منافقان باهم شباهت دارند

قول الله أوعظم سلطانه:

﴿ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ بَعۡضُهُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمُنكَرِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَقۡبِضُونَ أَيۡدِيَهُمۡۚ نَسُواْ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمۡۚ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ٦٧﴾[التوبة: ۶٧]. فرمودۀ خداوند بزرگ:

(۶٧) مردان دوروی و زنان دوروی برخی‌شان از آن برخی است، فرمان دهند به زشتی و بازدارند از نیکی و بسته دارند دست‌های خود را، فراموش کردند خدای را، پس فراموش‌شان کرد، همانا دورویان نافرمانانند. شرح: فرمودۀ خدای تعالی: ﴿ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ بَعۡضُهُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ﴾خداوند برای ما خبر می‌دهد که مردان و زنان منافق یعنی کسانی که به ظاهر ادعای ایمان می‌کنند و در باطن کفر خود را می‌پوشند، در عقیده، سخن و کار باهم شباهت دارند پس آن‌ها از یک جنس به شمار می‌روند، فرمودۀ خداوند: ﴿يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمُنكَرِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمَعۡرُوفِ﴾: یعنی این‌ها به کفر که از شدیدترین منکرات است امر می‌کنند و از ایمان به خداوند و پیامبرش که از نیکوترین معروف‌ها است بازمی‌دارند، این کارها را از جهت فساد فطرت و واژگون‌بودن دل‌های‌شان انجام می‌دهند، از چنین حالتی به خدای بزرگ پناه می‌بریم. فرمودۀ خداوند أ: ﴿وَيَقۡبِضُونَ أَيۡدِيَهُمۡۚ﴾: یعنی از مصرف در راه خدا مانند انفاق در جهاد یا برای فقرا و مساکین دست‌های خود را می‌بندند. فرمودۀ خداوند: ﴿نَسُواْ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمۡۚ﴾یعنی ایمان به خداوند و پیامبرش را فراموش کردند و از ذکر خداوند غافل شدند و از فرمانبرداری خدا و رسول اعراض کردند، پس نفس‌های‌شان را از یادشان برد تا ایمان و کردار پسندیده را به یاد نیاورند و عمل نکردند تا ایشان را از عذاب خود رهایی داده و در جوار او و به رضای او تعالی سعادتمند گردند. فرموده خداوند: ﴿إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ﴾خداوند به ما خبر می‌دهد که منافقان به راستی فاسقان می‌باشند. زیرا فسق به معنی بیرون‌شدن از فرمانبرداری خدا و رسول است و همین منافقین هستند که طاعت خدا و رسولش را فرو گذاشته و از آن سرباز زدند و از تکالیف شرعی چیزی را انجام ندادند، ولی در میان مسلمانان تظاهر به اسلام کردند تا مردم بگویند: که این‌ها مسلمان هستند، در حقیقت این‌ها منافق و از کافر بدتر و شایستۀ آتش دوزخ و عذاب‌های ابدی آن خواهند بود.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیت را بخوان و تکرار کن و دیگران هم بخوانند و تکرار کنند تا اکثرشان حفظ کرده باشند.

۲- شرح را بخوان تا همگان به درستی بفهمند.

۳- آن‌ها را آگاه کن: که منافق کسی است که اظهار ایمان کرده و کفر خود را می‌پوشد، از این جهت شر او از کافر زیادتر است، پس جایگاه منافقین هم در طبقۀ تحتانی در آتش دوزخ قرار دارد، طوری که خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِي ٱلدَّرۡكِ ٱلۡأَسۡفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمۡ نَصِيرًا١٤٥﴾[النساء: ۱۴۵]. «به‌راستی منافقان در پایین‌ترین رده‌ی دوزخ قرار می‌گیرند و هیچ یاوری برایشان نخواهی یافت».

۴- به ایشان بفهمان: که از نشانه‌های منافق امر به کارهای ناپسند و نهی از کار شایسته است، پس کسی که مردم را به معصیت خدا و رسول وی دعوت می‌کند و به ظلم و شر وامی‌دارد منافق است.

۵- به ایشان بفهمان: بُخلی که صاحبش را به ترک انفاق در راه خدا وادار نماید، از صفات منافقین است که آن‌ها را به لعنت و غضب خداوند گرفتار می‌گرداند.