درس های روزانه

درس ۱٧: آیۀ آغاز و انجام آفرینش

قول الله تعالی:

﴿وَهُوَ ٱلَّذِي يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَهُوَ أَهۡوَنُ عَلَيۡهِۚ وَلَهُ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ٢٧﴾[الروم: ۲٧]. فرمودۀ خدای تعالی:

(۲٧) اوست آن که آغاز کند آفرینش را پس بازگرداندش، و آن آسان است بر او و برایش مثل برتر است در آسمان‌ها و زمین و او است عزتمند با حکمت. شرح: فرمودۀ خدای تعالی: ﴿يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ﴾خدای تعالی از قدرت و علم و حکمت خود که موجب یکتاپرستی می‌شود خبر می‌دهد می‌گوید: او ذاتیست که آغاز کرده به خلق و پیدایش انسان یعنی آدم و فرزندانش را زنده نموده بعداً می‌میراندشان سپس زنده می‌کند اوشان را و چون مشرکین معاد را انکار کردند خداوند اعلام کرد که خدائی که بر اول پیدایش قدرت دارد بدون شک بر بازگرداندنش که آسان‌تر است تواناست. و این مثل به آنچه متعارف مردم است بیان شده ورنه خداوندی که بامر کن همه چیز را به وجود می‌آورد درشان او گفته نمی‌شود که اعاده‌نمودن از اول پیدایش برای او آسان‌تر است و لذا کلمۀ اهون به معنی تفضیلی که آسان‌تر است ترجمه نمی‌شود بلکه به معنی آسان است ترجمه می‌شود. و گفته خداوند ﴿وَلَهُ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰ﴾: یعنی صفت کامل و تام که خدایی آسمان و زمین است برای اوست، چنانچه در آیه دیگر می‌فرماید: ﴿وَهُوَ ٱلَّذِي فِي ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٞ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَٰهٞۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ٨٤﴾[الزخرف: ۸۴]. «او خدای آسمان و زمین است وخداوند غالب وقدرتمند است» فرموده‌اش: ﴿وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ﴾یعنی: خداوند غالب و قدرتمندیست که چیز جلوی اراده‌اش را نمی‌گیرد، ﴿ٱلۡحَكِيمُ﴾یعنی در تدبیر و ادارۀ شئون زندگی مخلوق با حکمت است.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیه را به ترتیل بخوان و شنونده‌ها آهسته با تو بخوانند تا ببینی که اکثرشان آن را حفظ کرده‌اند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و آنچه درک آن برای‌شان مشکل باشد بیان کن.

۳- آگاه‌شان گردان اول چیزی که خداوند خلق نمود قلم بود سپس آسمان‌ها و زمین و بعداً آدم.

۴- تعلیم‌شان ده که به جز خدا چیزی نبوده که خداوند پیش از همه مخلوقات وجود داشته و سپس عرش و آب را آفریده و بعد قلم و سپس آسمان و زمین و بالاخره آدم و ذریتش را آفریده است.

۵- به آن‌ها تذکر ده که این آیه، زنده‌شدن پس از مرگ و جزای روز قیامت را تثبیت می‌کند، زیرا که مشرکین بازگشت مخلوقات را پس از فنای‌شان بعید شمردند.

۶- برای‌شان یادآور شو که سِرّ زندگی و هدف از پیدایش، عبادت خداوند است نظر به این فرموده خداوند تعالی: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ٥٦﴾[الذاریات: ۵۶]. «همانا نیافریدم جن و انسان را مگر برای این که مرا پرستش نمایند». و چون کفار هدف زندگی را فراموش کرده‌اند در دوزخ جاوید می‌مانند.