درس ۴: حدیث پیروی گام به گام از امت‌های گذشته
قول النبي ج: لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تَأْخُذَ أُمَّتِى بِأَخْذِ الْقُرُونِ قَبْلَهَا، شِبْرًا بِشِبْرٍ وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ. فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ كَفَارِسَ وَالرُّومِ. فَقَالَ: وَمَنِ النَّاسُ إِلاَّ أُولَئِكَ. پیامبر جفرمود: قیامت برپا نشود تا این که پیروانم به کردار امتان پیشینه وجب به وجب، گز به گز رفتار کنند گفته شد: که یا رسول خدا! مانند مردم فارس و روم؟ پس فرمود: مردمان کیستند، مگر ایشان؟! (رواه البخاری)
شرح: می‌فرماید: «لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ»: قیامت برپای نشود، یعنی زندگی این جهان به آخر نرسد آخرت و جهان دیگر آغاز نشود. می‌فرماید: «حَتَّى تَأْخُذَ أُمَّتِى بِأَخْذِ الْقُرُونِ قَبْلَهَا»: تا این که پیروانم به کردار امتان پیش از خود رفتار کنند. یعنی کسانی که دعوتم را قبول کردند و با سلام داخل شدند از سیرت و رفتار امم گذشته در کارهای دینی و دنیائی خود تقلید کنند عرب می‌گوید: (فلان اخذ فلاناً) یعنی فلانی به فعل و عمل فلانی کار کرد.
قرون که در عبارت حدیث آمده، جمع قرن است و در اینجا به معنی گروهی از مردم مراد است. می‌فرماید: «شِبْرًا بِشِبْرٍ وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ» وجب به وجب و گز به گز، یعنی امتم از امت‌های پیشین و از کردارشان در بیشتر کارهای شر و تباهکاری در امور دین و دنیا متابعت کنند. و این حقیقت را سخن دیگر پیغمبرجکه در جای دیگری ارشاد کرده‌اند تأیید می‌کند که فرمودند: اگر آن‌ها در سوراخ سوسماری درآیند، شما در پی ایشان می‌روید. می‌فرماید: «وَمَنِ النَّاسُ إِلاَّ أُولَئِكَ»: مردمان کیستند، مگر ایشان. این فرمایش به اعتبار مردم همان عصر بوده است، چون فارسی‌ها و رومی‌ها در آن روزگار از بزرگترین دولت‌ها بودند و نفوس‌شان نیز از دیگر مردمان زیادتر بوده است.
در روایت دیگری آمده است: گفتیم: یا رسول خدا! مراد یهود و نصارا هستند؟ فرمود: پس کیستند؟ در میان این دو عبارت تناقض وجود ندارد، زیرا یهودیان و نصرانیان و آتش‌پرستان که مردم فارس باشند، پیوسته در پیکار علیه اسلام باهم مددکار و معاون بودند و تا امروز هم این‌ها بزرگترین دشمنان مسلمین به شمار می‌آیند.
راهنمائی‌هایی برای مربی:
۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا شنوندگان حفظ کنند.
۲- شرح مطالب را به آهستگی بخوان و آنچه بر شنوندگان پوشیده است توضیح ده تا دانسته شود.
۳- به ایشان بفهمان: که پیامبر اسلام ج امتش را از تقلید کورکورانه و هلاک‌کننده از یهود و نصارا و مجوس برحذر می‌دارد و باید مسلمین در همه قرن‌ها در تمام حیات خود از ایشان حذر داشته باشند.
۴- ایشان را از تقلید و پیروی کافران در لباس و از مدپرستی برحذر دار تا هیأت و شخصیت اسلامی‌شان را که نشانه و صبغه و رنگ مسلمانی آن‌هاست از دست ندهند.