درس های روزانه

درس ۳۰: حدیث نذر به گناه

قول النبي ج: لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ وَلاَ نَذْرَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ.

وَقَالَ: لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ وَكَفَّارَتُهُ كَفَّارَةُ يَمِينٍ.

وَقَالَ: مَنْ نَذَرَ أَنْ يَعْصِىَ اللَّهَ فَلاَ يَعْصِهِ. وَقَالَ لِلَذِّي نَذْرَ أَىْ يَمْشِى ارْكَبْ أَيُّهَا الشَّيْخُ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنْكَ وَعَنْ نَذْرِكَ. رسول خدا جفرموده است: در گناه و در آنچه فرزند آدم مالکش نیست نذر نیست.

و نیز می‌فرماید: در گناه نذر درست نیست و کفارۀ آن کفارۀ قسم است

و نیز می‌فرماید: کسی که نذر کند که در آن طاعت خدا باشد پس خدای را اطاعت کند و کسی که به معصیت خدا نذر کرد باید معصیت نکند. و پیامبر جبرای کسی که نذر کرده بود که پیاده برود، فرموده:‌ای شیخ سوار شو، که خداوند از تو و نذرت بی‌نیاز است. (صحیح ابن ماجه)

شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «لاَ نَذْرَ فِى مَعْصِيَةٍ وَلاَ نَذْرَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ» آن حضرت جخبر می‌دهد: که از نظر شریعت نذر در گناه جواز ندارد، به طور مثال: اگر کسی نذر کرد که فعل حرام انجام دهد و یا واجب را ترک کند، این نذر او درست نیست و چنین نذر را انجام ندهد، بلکه کفاره دهد و کفارۀ این نذر نزد بعضی فقهاء مانند کفارۀ قسم است و این فرمودۀ پیامبر ج: «وَلاَ نَذْرَ فِيمَا لاَ يَمْلِكُ ابْنُ آدَمَ» یعنی نذر جواز ندارد در چیزی که انسان مالک آن نباشد، مثلاً کسی نذر می‌کند که خانه و یا باغ فلانی را بفروشد، در حالی که او مالک آن باغ یا خانه نباشد گرچه نذر صحت پیدا نمی‌کند، آیا بر وی کفاره خواهد بود؟ در این مسئله مانند مسئلۀ قبل که بیان شد، نیز اختلاف است و فرمودۀ پیامبر ج«مَنْ نَذَرَ أَنْ يَعْصِىَ اللَّهَ فَلاَ يَعْصِهِ» در این حدیث تصریح شده است که انجام نذر طاعت، واجب است و در نذر گناه، وفاء به آن واجب نیست و به هیچ حال چنین نذری درست نیست، پس کسی که در طاعت خدا مانند روزه نذر می‌کند پس باید آن را انجام دهد و کسی که به معصیت خدا نذر کند، مانند این که نذر کند که فلان عالم را دشنام دهد نباید آن را انجام دهد. چنانکه این موضوع را گفته پیامبر جتأیید می‌کند که برای کسی که نذر کرده بود که پیاده برود فرمود: ای شیخ سوار شو! زیرا خداوند از تو و از نذر تو بی‌نیاز است.

راهنمائی برای مربی:

۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا بدانی که اکثر خوانندگان آن را یاد گرفته‌اند.

۲- شرح را یکی بعد از دیگری به آرامی بخوان تا بدانی که شنوندگان آن را فهمیده‌اند.

به آن‌ها بفهمان: که نذر عبارت است لازم گرفتن بنده نفس خود را در طاعت خداوند مثل این که بگوید: نذر کردم که تا یک ماه روزه بگیرم یا بر من از طرف خدا نذر باشد که یک سوم مال خود را صدقه کنم.