درس های روزانه

درس ۲٧: آیۀ دستور خدا به احسان والدین

قول الله أ:

﴿وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا٢٣ وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا٢٤﴾[الإسراء: ۲۳-۲۴]. فرمودۀ خداوند أ:

(۲۳) و پروردگارت فرمان داد که جز او را عبادت و پرستش نکنید و به پدر و مادر نیکی نمایید. و چون یکی از آنها یا هر دوی آنها نزدت به سن پیری رسیدند، کوچک‌ترین سخن ناخوشایندی به آنان مگو و بر سرشان داد مزن و به آنان سخن نیکی بگو. (۲۴) و فرو خوابان برای آنان بال فروتنی را از مهر و بگو پروردگارا رحم کن بر آنان چنانچه مرا پروریدند در کودکی. شرح: فرمودۀ خدایتعالی: قضی: یعنی پروردگار تو دستور فرموده بندگانش را که تنها او را پرستیده و غیر وی را با او پرستش نکنند چنانچه توصیه نموده بندگانش را که به والدین خویش احسان کامل داشته باشند همانطور آن‌ها را از بی‌ادبی به والدین بازمی‌دارد گرچه یک کلمه رنج‌آور مثل اف باشد. و گفته‌اش: ﴿إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ﴾الآیه: هرگاه یکی از والدین یا هردوی‌شان به سن کهن‌سالی برسند و تو زنده و در کنارشان حاضر باشی لازم است که خدمت‌شان را بنمایی طوری که آن‌ها تو را در دورۀ طفلی خدمت کرده‌اند باید ادرارشان را بشویی و ناپاکی‌ها را تمیز نموده و نیازمندی‌های‌شان را برای‌شان تقدیم نمایی و اظهار ناراحتی و ناگواری از خدمت‌شان نکنی چنانکه آن‌ها این کار را انجام می‌دادند و تو طفلی بودی و نجاستت را پاک می‌کردند و اظهار ناراحتی نمی‌کردند. و گفته‌اش: ﴿وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا﴾یعنی آن‌ها را با صدای بلند و تهدید کننده اذیت مکن. و گفته‌اش: ﴿وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا٢٣﴾راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- هردو آیت را بخوان و قرائتش را ادامه بده تا شنونده آن را حفظ نمایند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و معنی‌شان را بیان کرده تکرار کن تا از فهم شنونده‌ها اطمینان حاصل نمایی.

۳- آن‌ها را از بزرگی گناه شرک و این که شرک از بزرگترین انواع ظلم است آگاه گردان و برای‌شان مثال‌های از شرک در عبادت مانند دعا، ذبح و نذر لغیر الله را بیان کن.

۴- آگاه‌شان گردان که نیکی به والدین به سه امر زیر کامل می‌شود: اول: اطاعت‌شان در کارهای پسندیده. دوم: نیکی و احسان به آن‌ها سوم جلوگیری از رسیدن اذیت برایشان.