درس های روزانه

درس ۱۶: حدیث چگونه آن زن را نگه می‌داری

قول النبي ج: كَيْفَ وَقَدْ قِيلَ؟ فَفَارَقَهَا وَنَكَحَتْ زَوْجًا غَيْرَهُ، لِهَذَا القولِ سَبَبٌ، وهو أن عُقْبَةَ بْنِ الْحَارِثِ ستَزَوَّجَ ابْنَةً لأَبِى إِهَابِ بْنِ عَزِيزٍ، فَأَتَتْهُ امْرَأَةٌ فَقَالَتْ إِنِّى أَرْضَعْتُ عُقْبَةَ وَالَّتِى تَزَوَّجَ بِهَا. فَقَالَ لَهَا عُقْبَةُ: مَا أَعْلَمُ أَنَّكِ أَرْضَعْتِنِى وَلاَ أَخْبَرْتِنِى. فَرَكِبَ إِلَى النَّبِىِّ جبِالْمَدِينَةِ فَسَأَلَهُ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِج: كَيْفَ وَقَدْ قِيلَ. ترجمۀ گفته پیامبر ج: پیامبر جبرای عقبه گفت: چگونه این زن را در نکاحت نگاه می‌داری و این سخن که تو با وی شیرخوارییگفته شده است. بعد از آن، آن زن از عقبه جدا شد و شوهر دیگری اختیار کرد. این سخن داستانی دارد و آن چنین بود که عقبه بن حارث سبا دختر ابی اهاب بن عزیز ازدواج کرد. زنی به نزدش آمد و گفت: من عقبه و زنی که با وی ازدواج کرده است از پستان خود شیر داده‌ام. عقبه برایش گفت: من خبر ندارم که مرا از پستان خود شیر داده باشی و تاکنون ازین موضوع برایم خبر ندادی، سپس عقبه روانه مدینه شد و نزد رسول خدا جآمد و در این باره از او سوال کرد. پیامبر جفرمود: چگونه این زن را نگه می‌داری در حالی که چنین سخنی گفته شده است. (رواه البخاری)

شرح: فرمودۀ پیامبر ج: «كيف وقد قيل»: یعنی چگونه این زن را به نکاحت نگه می‌داری و چنین سخنی گفته شده است: که وی خواهر رضاعی تو است. این حدیث شریف قاعدۀ اساسیست در ترک اشیای شبهه‌آمیز و رعایت تقوا، تا آبرو و دین مسلمان به آن حفظ شود. زیرا به مجردی که آن زن گفت: من عقبه و زنی را که به نکاح گرفته است شیر داده‌ام، و عقبه از رسول خدا پرسید، پیامبر جبرایش فرمود: چگونه او را نگاه می‌داری، در حالی که چنین حرفی گفته شده. آری، پیامبر جبرای عقبه نفرمود: که برو و آن زن را قسم بده یا از وی شاهدی طلب کن که آیا زنت را شیر داده است؟ بلکه پیامبر جبه قول آن زن که گفت: عقبه و زنش را شیر داده است اکتفاء کرد. و این حدیث را حدیث دیگر تأیید می‌نماید که می‌فرماید: «الْحَلاَلَ بَيِّنٌ وَإِنَّ الْحَرَامَ بَيِّنٌ وَبَيْنَهُمَا أمور مُشْبِهَاتٌ لاَ يَعْلَمُهُا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ فَمَنِ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِعِرْضِهِ وَدِيْنَهُ وَمَنْ وَقَعَ فِى الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِى الْحَرَامِ»: «حلال آشکار است و حرام آشکار است در میان آن‌ها چیزهای مشابه وجود دارد که بسیاری از مردم آن را نمی‌دانند و کسی که از شبهه پرهیز کند به تحقیق که آبروی و دین خود را پاک نگاه کرده است و کسی که در شبهه افتاد در حرام می‌افتد».

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا شنوندگان حفظ کنند.

۲- جمله‌های شرح را واضح بخوان تا معانی آن را شنوندگان بدانند.

۳- به آن‌ها تذکر ده، هرگاه مسلمان صالح در کاری مشتبه واقع شود و جهت حق را نداند تقوا و پرهیزگاری ایجاب می‌کند که کار مختلف فیه را ترک نماید تا وارد گناه نگردیده و از مرتبه‌اش نزد پروردگار کاسته نشود.

۴- به آن‌ها تعلیم ده: که خبر واحد مورد قبول است و به آن عمل می‌شود و رأی کسی که می‌گوید: به خبر واحد عمل نمی‌شود اعتباری ندارد، زیرا حسن ظن به مسلمان لازم می‌باشد.

۵- به ایشان بگو: که ترک شبهات در نزد خداوند اجر دارد و صاحبش دارای حسن عاقبت می‌باشد. چون پیامبر جمی‌گوید: «کسی که چیزی را برای خدا ترک کند خداوند برایش عوض می‌دهد».