درس ۱: آیۀ ایمان ظاهری منافقان
قول الله تبارک وتعالی: ﴿قَالَتِ ٱلۡأَعۡرَابُ ءَامَنَّاۖ قُل لَّمۡ تُؤۡمِنُواْ وَلَٰكِن قُولُوٓاْ أَسۡلَمۡنَا وَلَمَّا يَدۡخُلِ ٱلۡإِيمَٰنُ فِي قُلُوبِكُمۡۖ وَإِن تُطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَا يَلِتۡكُم مِّنۡ أَعۡمَٰلِكُمۡ شَيًۡٔاۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ١٤﴾ فرموده خداوند بزرگ أ:
(۱۴) گفتند صحرانشینان ایمان آوردیم، بگو: ایمان نیاوردید و لیکن گوئید اسلام آوردیم و هنوز درنیامده ایمان در دلهای شما، و اگر فرمان برید خدا و پیامبرش را نکاهد شما را از کارهای شما چیزی، همانا خدا است آمرزندۀ مهربان. شرح: فرمودۀ خداوند بزرگ: ﴿قَالَتِ ٱلۡأَعۡرَابُ ءَامَنَّاۖ﴾اعراب گفتند: ایمان آوردیم که معبودی به جز الله نیست، محمد پیامبر خداست، آنها این اقرار زبانی را گفتند، ولی دلهایشان بدان ایمان نداشت، این اعراب از قبیله بنی اسد بودند، زیرا قبیلههای سلیم، غفار، جهنیه و مزینه به حق و راستی به اسلام درآمده بودند و چیزی که آنها را وادار به این سخنان کرد این بود که به سرزمینشان خشکسالی آمده بود و گرفتار قحطی شده بودند نزد پیامبر اسلامجآمده و اظهار اسلام کردند به جهت این که به آنها کمک مادی داده شود ادعا کردند که آنها مؤمن هستند و امیدار بودند که پیامبر جبرایشان چیزی خوراکی عنایت کند. فرمودۀ خداوند بزرگ: ﴿قُل لَّمۡ تُؤۡمِنُواْ وَلَٰكِن قُولُوٓاْ أَسۡلَمۡنَا﴾: یعنی خداوند به پیامبرش امر میکند که به ایشان بگوید: که شما هنوز به دولت ایمان مشرف نگشته اید بلکه بگوئید: تسلیم شدیم و به فرمان اسلام گردن نهادیم و این اسلام ظاهریست نه ایمان قلبی. فرمودۀ خداوند:﴿وَلَمَّا يَدۡخُلِ ٱلۡإِيمَٰنُ فِي قُلُوبِكُمۡۖ﴾این اخبار از خداوند است که ایمان هنوز به دلهای این گروه بنی اسد داخل نشده است ولی نزدیک است که آنها به دولت ایمان مشرف گردند و به راستی و به حق در شمار مؤمنان درآیند. فرمودۀ خداوند: ﴿وَإِن تُطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَا يَلِتۡكُم مِّنۡ أَعۡمَٰلِكُمۡ شَيًۡٔاۚ﴾: و اگر فرمانبرداری کنید خدا و رسولش را چیزی از پاداش اعمالتان کاسته نمیشود و مزد کردار پسندیدۀ شما که عبارت از فرمانبرداری خدا و رسول اوست کاسته نمیشود، بلکه خداوند پاداش کامل آن را برایتان عنایت میکند و چرا چنین نباشد ﴿إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ﴾که همانا خداوند بخشاینده و مهربان است.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیت را با تجوید بخوان و همگان آهسته تکرار کنند تا حفظ شود.
۲- شرح را جمله جمله بخوان و معانی پوشیدۀ هر جمله را واضح نما تا شنوندگان آن را بفهمند.
۳- ایشان را آگاه کن: که ایمان عمل قلبی و امر پوشیده و باطنی است و اسلام اعمال اعضا و جوارح و امر آشکار و ظاهری است کسی که به حق و راستی ایمان آورده در اسلام داخل شده و اسلامش صحیح میشود و کسی که در اسلام بدون ایمان قلبی داخل شود، او منافق و کافر بوده و جایگاهش آتش دوزخ است.
۴- به آنها تعلیم ده: کسی که به طور صحیح اسلام آورد مؤمن گفته میشود و هر کسی که به طور صحیح ایمان آورد مسلمان است، لذا جواز دارد که لفظ مؤمن بر مسلم و لفظ مسلم بر مؤمن اطلاق و به کار برده شود، مشروط بر این که ایمان و اسلام شخص به صورت درست و صحیح صورت گرفته باشد.
۵- ایشان را آگاه کن: هرکسی که به صدق و راستی به اسلام درآید، گرچه قبلاً نفاق داشته و با اسلام مبارزه کرده باشد، خداوند مزد اطاعتش از خدا و رسول را ضایع نمیگرداند، به شرطی که اسلام او به راستی و صداقت باشد همانا خداوند بر بندگان خود بخشاینده است و بر مؤمنین فرمانبردار، مهربان است.