درس ۳: آیۀ دیدن جهنم با یقین و نمایان
قول الله تعالى:
﴿لَتَرَوُنَّ ٱلۡجَحِيمَ٦ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيۡنَ ٱلۡيَقِينِ٧ ثُمَّ لَتُسَۡٔلُنَّ يَوۡمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِيمِ٨﴾[التکاثر: ۶-۸]. گفتۀ خداوند أ:
(۶) هرآئینه میبینید دوزخ را (٧) سپس میبینید آن را یقین نمایان (۸) سپس پرسش میشوید در آن روز از نعمتها. شرح: گفتۀ خدا: ﴿لَتَرَوُنَّ ٱلۡجَحِيمَ٦﴾لا، لترون لام قسمیه است خداوند به عزت و جلال خود سوگند یاد میکند یا جواب قسم محذوف است که تقدیرش چنین است سوگند به عزت و جلال من که هرآئینه میبینید دوزخ را و مراد از جحیم دوزخ است! و این دیدن در میدان محشر است چون مخلوقات در آن روز ایستاده منتظر حکم خدا اند و آتش برای ایشان نمایان میشود که آن را به چشم سر میبینند که خداوند میفرماید: ﴿وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ٩١﴾[الشعراء: ٩۱]. «و ظاهر شد جهنم برای گمراهان».
در جای دیگر میفرماید: ﴿وَجِاْيٓءَ يَوۡمَئِذِۢ بِجَهَنَّمَۚ﴾[الفجر: ۲۳]. «آورده شود در آن روز دوزخ». و گفتۀ خداوند: ﴿ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيۡنَ ٱلۡيَقِينِ٧﴾«یعنی میبینید دوزخ را به چشم سر خود». و دیدن شما یقین میشود زیرا تأکید عین الیقین از علم یقین بیشتر است و گفتۀ خداوند ﴿ثُمَّ لَتُسَۡٔلُنَّ يَوۡمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِيمِ٨﴾یعنی در آن روز از نعمتهای دنیا مانند عقل گوش چشم زبان، انواع خوراکیها و نوشیدنیها و اقسام پوشیدنیها سواریها منزلها اینها همه نعمتهای است که خداوند بر بندهگان خود انعام فرموده که از شکر این نعمتها پرسیده میشوند که نعمتها را در جای که خدا مشخص فرموده صرف کردند؟ پس کسی که سپاسگزار باشد با سپاسگزاران رستگار شده و کسی که ناسپاس است با زیانکاران زیان میبیند.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیه را بخوان و تکرار کن تا حفظ شود.
۲- شرح را با آرامش بخوان و معناهای جملهها را کم کم برای شنوندگان بیان کن تا بفهمند.
۳- به آنها تعلیم ده که انواع نعمتها زیاد است از آنجمله تندرستی و فراغت خاطر است، زیرا پیامبر جمیفرمایند: «دو نعمت است که بسیاری از مردم آرزوی آن را میبرند یکی تندرستی و دیگری فراغت». و از نعمتها امنیت و عافیت است و حتی آب سردی که مینوشیم زیرا روزی حضرت پیامبر جبا ابوبکر و عمرب خرمای تازه خوردند و بر روی آن آب سردی نوشیدند و فرمودند: این از نعمتها ایست که از آن سئوال خواهید شد.
۴- به آنها بفهمان: که شکر نعمتها به حمد و ثناء خدا به زبان و قلب است و این که هر نعمتی را به جای آن صرف کنیم، مثلاً سپاسگزاری نعمت مال آن است که آن را در آن جای که خدا دوست دارد خرج کنیم و سپاسگزاری نعمت گوش آنست که به وسیلۀ آن خیری شنیده شود و از شر پرهیز شود و همچنین به وسیلۀ نعمت زبان حق را بگوید و از سخن باطل بپرهیزد و به وسیلۀ نعمت چشم چیزی را ببیند که خدا اجازۀ دیدنش را داده است و از آنچه خدا حرام کرده چشم بپوشد.