درس های روزانه

درس ۱: آیۀ ازدواج زنان بی‌شوهر و مردان بی‌همسر

قول الله تعالی:

﴿وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنۡ عِبَادِكُمۡ وَإِمَآئِكُمۡۚ إِن يَكُونُواْ فُقَرَآءَ يُغۡنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ٣٢﴾[النور: ۳۲]. خداوند بزرگ می‌فرماید:

(۳۲) و همسر دهید زنان بی‌شوهر را از شما و شایستگان را از بندگان و کنیزان خویش اگر باشند بینوایان بی‌نیازشان سازد خدا از فضل خود و خدا است گشایشمند و توانا. شرح: فرمودۀ خداوند أ: ﴿وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ﴾این ارشاد خداوندی است برای قاطبۀ مسلمین در شهرها و قریه‌های‌شان و آنان را به چیزی متوجه می‌سازد که پاکی، صلاح، وحدت و توانائی آن‌ها را حفظ کند ایشان را متوجه می‌گرداند، تا کسانی که از مردان و زنان‌شان همسری ندارند همسر بدهند. به نحوی باشد که مرد و زنی که توان همسرگرفتن را دارد نگذارند بدون همسر بماند لفظ ایامی شامل دوشیزه و بیوه هردو را می‌شود چه «ایم» زن یا مردی است که همسر نداشته باشد. فرمودۀ خداوند: ﴿وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنۡ عِبَادِكُمۡ وَإِمَآئِكُمۡۚ﴾یعنی همچنان بندگان و کنیزان را همسر بدهید و آنان را بدون همسر رها نکنید، زیرا در این کار خطر بروز فحشاء در شهرها و به فساد کشیده‌شدن جامعه است که آنگاه مستحق عذاب خداوند می‌گردند. فرمودۀ خداوند: ﴿إِن يَكُونُواْ فُقَرَآءَ يُغۡنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ﴾یعنی خود را گرفتار حرج و دشواری نسازید که آن‌ها را به بهانۀ که فقیر هستند همسر ندهید، زیرا خداوند آنان را به مرحمت خود بی‌نیاز می‌گرداند و نیازمندی‌شان را رفع می‌کند و چرا چنین نباشد که﴿وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ﴾خداوند دارای فضل و رحمت گسترده است و بر احوال بندگانش از ثروتمندی و ناداری و فرمانبرداری و سرکشی آگاه است.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیات را به تجوید بخوان و پیوسته تکرار کن تا دانسته شود که بیشتری از شنوندگان آن را یاد گرفته‌اند.

۲- در هر جمله توقف کن، و آن را توضیح ده تا اصل مطلب را درک کنند.

۳- به آن‌ها بگو: که نکاح بدون ولی زن درست نمی‌شود، زیرا فرمودۀ خداوند: ﴿وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ﴾مخاطب کلمه، اولیای زنان‌اند و اگر ولی نباشد امیر مسلمین است و در صورتی که نه ولی و نه امیر موجود شود شخصی صاحب رأی از قبیلۀ زن می‌تواند ولی باشد.

۴- به ایشان بگو: که خطر و زیان فحشاء زیاد است که همانا سبب خرابی و ویرانی شهرها می‌شود و اگر ازدواج به صورت همگانی پیش برود غالباً از فحشاء جلوگیری خواهد شد، لذا خداوند به آن فرمان داده است.

۵- به آن‌ها بفهمان: که حرمت زنا در میان آزاد و بنده یکسان است اگرچه در حکم جزا اختلاف دارند، طوری که بنده پنجاه ضربه شلاق زده می‌شود و آزاد ثیب رجم می‌گردد و آزاد بکر بک صد تازیانه زده می‌شود و بنده پنجاه تازیانه.

۶- به آن‌ها بگو: که همکاری میان اهل قریه و قبیله در شهرها در امور ازدواج نظر به این آیه: ﴿وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ﴾واجب است.