درس ۱۵: آیۀ کافران به انتظار عذاب خدا و...
قول الله تبارک وتعالى:
﴿هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ١٥٨﴾[الأنعام: ۱۵۸]. گفتۀ خدای بزرگ:
(۱۵۸) آیا انتظار دیگری دارند جز آن که بیایند فرشتگان یا بیاید پروردگار تو یا بیاید بعضی از آیتهای پررودگار تو، روزی که میآید بعض آیات پروردگار تو آنروز، هیچکس را ایمانش نفعی ندهد که قبل از آن ایمان نیاورده باشد و یا در ایمان خود خیر و سعادت کسب نکرده باشد. بگو: پس منتظر باشید که مائیم منتظران. شرح: قوله تعالی: ﴿هَلۡ يَنظُرُون﴾: استفهام برای نفی است یعنی انتظار نمیکشند جز این که فرشتگان برای قبض روحشان بیایند یا پروردگارت برای فیصله حکم در قیامت بیاید.
قوله تعالی: ﴿أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ﴾: یعنی به ایمان خود منتظرند که بعضی علامات قیامت چون طلوع خورشید از مغرب ظاهر گردد. همانا آن موقف اصرار مشرکین بر تکذیب همچون موقف کسی است که منتظر است تا فرشتگان برای قبض روح آن بیایند یا این که خداوند یا علامتی از قیامت چون طلوع خورشید از طرف مغرب بیاید.
وقوله تعالی: ﴿يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ﴾: یعنی روزی که بیاید بعضی علاماتی که بر نزدیکشدن قیامت دلالت کند و آن طلوع خورشید از مغرب است که علامت نزدیکشدن به لحظۀ فناست. در این حال خداوند خبر میدهد: که اگر انسانی قبل از ظهور این علامات، ایمان نیاورد ایمان بعد از ظهور علامات، مقبول و مفید نیست. چون این ایمان، ایمان اضطراری است نه اختیاری. همچنانکه انسانی قبل از ظهور علامات قیامت ایمان آورده ولی در ایمانش خیری انجام نداده بلکه آن روز اراده خیر میکند، اینگونه ایمانی از او پذیرفته نمیشود و فایدهای برایش ندارد. چون در توبه بسته شده و دیگر بازشدنی نیست.
قوله تعالی: ﴿قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ﴾: ای رسول ما! بگو: برای مشرکین که دیگران را با پروردگار خود برابر میگیرند و بر شرک و تکذیب اصرار میکنند منتظر باشید ما نیز در انتظار هلاکت شما هستیم و قطعاً آن لحظۀ هلاکت خواهد آمد.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیت را خوب و مکرر بخوان تا شنوندگان آن را حفظ کنند.
۲- شرح را به آرامش بخوان و آنچه لازم است تفسیر کن.
۳- شنوندگان را به تعجیل در توبه سفارش کن و برای توبهکردن در انتظار مرگ نباشند چون در هنگام نزع روح، توبه پذیرفته نمیشود.
۴- به آنان خبر ده: که علامات کوچک قیامت نمودار شده و تنها علامات بزرگ باقیست که اگر یکی از آن پیدا شود همه پی در پی بوجود میآید و در توبه به اولین علامات که همانا طلوع خورشید از مغرب است بسته میشود.