درس های روزانه

درس ۲۳: آیۀ هرکس برای فردایش بنگرد

قوله تعالی:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٖۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ١٨﴾[الحشر: ۱۸]. فرمودۀ خداوند جل شأنه:

(۱۸) ای آنانی که ایمان آوردید بترسید خدای را و باید بنگرد هرکس چه چیز پیش فرستاده است برای فردا و بترسید خدا را که خدا آگاه است بدانچه کنید. شرح: فرمودۀ خدای تعالی: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ﴾: این ندا ییست از نداهای خداوند جل شأنه که متوجه بندگان مؤمنش می‌باشد برای این که آن‌ها را امر کند و یا نهی نماید و یا بشارت داده و یا بیم دهد، همانا حمد و سپاس مر خدای راست. و مؤمنان با ایمان‌شان اهلیت ندای خداوند جل شأنه را پیدا کرده‌اند، چون ایمان به منزله روح است و مؤمن زنده به حق است که هرگاه مورد ندا قرار گیرد لبیک می‌گوید و اگر امر شود انجام می‌دهد و چون نهی شود ترک می‌گوید. فرمودۀ خدای تعالی: ﴿ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ﴾: این امریست به تقوا از جانب پروردگار تا مؤمنین با رعایت تقوا خویشتن را از خشم و عذاب دردناک او محافظت نمایند، و تقوا با انجام اوامر خدا و رسول جو ترک محرمات خدا و رسولش صورت می‌گیرد. و فرموده‌اش:﴿وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٖۖ﴾این امر دیگریست که بعد از ندا متوجه فرد مؤمن گردیده تا مؤمن نفس خویش را ارزیابی کرده و دریابد که برای آخرتش چه صالحاتی را پیش فرستاده است که اگر کم باشد بر صالحات بیفزاید و اگر زیاد باشد تا هنگام مرگ آن را حفظ نموده و بر آن مواظبت نماید. و گفته‌اش: ﴿وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ﴾: این بار مکرراً امر به تقوا شده است زیرا بعد از ایمان حفظ تقوا شرط دوم برای دوستی خدا محسوب می‌شود چه تقوا روح را صفا بخشیده و نفس را تزکیه می‌نماید. و گفته‌اش: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ﴾: در این آیه خداوند جل شأنه برای مؤمنان خبر می‌دهد که اعمال ظاهر و باطن‌شان را می‌بیند و به آنچه در ضمیرشان می‌گذرد آگاه است، تا مؤمنان همواره مراقبت الهی را در نفوس خود بپرورند و هر عملی از امر و یا نهی او را که به کار می‌بندند الله أرا مراقب اعمال خویش به‌بینند و در نتیجه با حفظ اوامر و نواهی خدا و رسول جمحبت و رضای او را به دست آورند.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیه را بخوان و تکرار کن تا شنونده‌ها آن را حفظ نمایند.

۲- شرح را به آرامش بخوان و معانی را بیان کن تا شنوندگان بفهمند.

۳- برای‌شان تذکر ده: که تقوا عبارت از اطاعت خداست به اجرای اوامر خداوند و ترک نواهی آن که ثمرۀ تقوا دریافتن جنت است.

۴- آگاه‌شان گردان که مراقبت برای بنده بزرگترین یاری‌کننده در حفظ تقوا است چنانکه آیه کریمه به آن دلالت دارد: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ﴾

۵- برای‌شان از فضل خداوندی و نعمتش بر مؤمنین تذکر ده که با مراقبت و تقوای که به آن مأمور شده‌اند شایسته دوستی، محبت، رضا و خشنودی خداوند أ گردیده و جوار او را در بهشت حاصل می‌نمایند.