درس های روزانه

درس ۱۵: آیۀ عده وفات

قول الله عزوجل:

﴿وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَيَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَعَشۡرٗاۖ فَإِذَا بَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا فَعَلۡنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ٢٣٤﴾[البقرة: ۲۳۴]. سخن خداوند بزرگ که می‌فرماید:

(۲۳۴) و کسانی که از شما بمیرند و همسرانی به جا بگذارند باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند و چون به پایان مدت خویش رسیدند گناهی بر شما نیست در آنچه به شایستگی و نیکوئی به خود بپردازند و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است. شرح: فرمودۀ خداوند: ﴿وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَيَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا﴾یعنی مردانی از برادران مسلمان شما که خداوند ایشان را می‌میراند و همسرانی در عقب خود می‌گذارند، این زنان تا انتهای عده انتظار بکشند و عده‌شان ﴿يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَعَشۡرٗاۖ﴾چهار ماه و ده روز است با شب‌های آن و فرمودۀ خداوند: ﴿فَإِذَا بَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ﴾یعنی چون عده را به آخر رسانیدند ﴿فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ﴾پس گناهی و حرجی بر شما نیست، ﴿فِيمَا فَعَلۡنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ﴾در آنچه انجام می‌دهند از تجملات و آرایش و سرمه‌کشیدن و آمادگی برای پذیرفتن خواستگار ﴿بِٱلۡمَعۡرُوفِۗ﴾معروف آنست: که شریعت آن را مجاز شمرده باشد و منکر نافرمانی خدا و پیامبر جکه در آن حرج و گناه است و فرمودۀ خداوند: ﴿وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ﴾، خدا به آنچه انجام می‌دهید آگاه است، لذا از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید که احوال‌تان بر وی پوشیده نیست، پس مواظب باشید که به سبب نافرمانی به معصیت و عذابش گرفتار نشوید.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آیات را بخوان و تکرار کن و شنوندگان نیز تکرار کنند تا حفظ شود.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و معانی پوشیدۀ آن را توضیح ده: تا همگان بدانند.

۳- به آن‌ها بگو: که عدۀ وفات اگر زن حامله نباشد چهار ماه ده روز است و اگر حامله باشد عده‌اش وضع حملش می‌باشد و اگر بخواهد عدۀ طولانی‌تر را بگذراند بهتر است.

۴- به آن‌ها بگو: که ترک زینت برای زنیست که در وفات شوهر عده می‌گذراند و معنایش آنست که انواع زینت از قبیل سرمه، عطر، لباس فاخر و ابریشم را ترک کند.

۵- آن‌ها را از سخن پیامبر جآگاه کن: که در جواب کسی که گفت: آیا زن در عده سرمه می‌تواند بکشد؟ فرمود: سرمه نکشد و از دوران جاهلیت یاد کرده گفت: زن در بدترین جامه‌ها و بدترین خانه‌ها سپری می‌کرد و چون یک سال سپری می‌شد پس سگی می‌گذشت زن سرگینی میانداخت که این علامت انقضای عده‌اش بود. پس این کار را نکنید تا چهار ماه سپری شود.