درس ۲۶: حدیث وصل رحم
قول رسول الله ج: «قَالَ اللَّهُ أَنَا الرَّحْمَنُ وَهَذِهِ الرَّحِمُ شَقَقْتُ لَهَا اسْمًا مِنَ اسْمِى فَمَنْ وَصَلَهَا وَصَلْتُهُ، وَمَنْ قَطَعَهَا قطعته».
رواه احمد وأبو داود والترمذي. وَقَالَ لِمَنْ سأل عما يدخل الجنة من الأعمال ويباعد عن النار: تعبد الله ولا تشرك به شيئاً وتقيم الصلاة وتؤتي الزكاة وتصل رحمك. فرموده رسول الله ج: پروردگار أمی‌فرماید: «من رحمانم و این رحم است و برای این رحم اسمی از اسم خویش اشتقاق نموده‌ام پس هرکه آن را پیوند کند وصلش می‌نمایم و هرکه آن را قطع کند قطعش می‌نمایم».
پیامبر جبرای کسی که سؤال کرد از اعمالی که سبب دخول جنت می‌شود و از آتش دوزخ دور می‌نماید فرمودند: پرستش نمائی خدای را و شریک نسازی به او چیزی را و برپا داری نماز را و بدهی زکات را و وصل وپیوند کنی رحمت را. (متفق علیه)
شرح: فرمودۀ ج: «أنا الرحمن» این اخباریست از ذات او تعالی به این که اسم او رحمن است و در قرآنکریم می‌فرماید: «هو الرحمن الرحیم» الآیه و این روایت را بخاری در این فرموده رسول الله جتوضیح می‌نماید: «إن الله تعالی خلق الخلق حتی إذا فرغ منهم قامت الرحم فقالت: هذا مقام العائذ بك من القطیعة قال: أما ترضین أن أصل من وصلك وأقطع من قطعك؟ قلت: بلی! قال فذلك لك». «خدایتعالی خلق را آفرید و آنگاه فارغ شد از آن‌ها، رحم برخاست و گفت: این مقامیست که پناه می‌برم به تو از قطع آن: فرمود بلی! آیا راضی می‌شوی این که وصل کنم آن را که وصل کند تو را و قطع نمایم آن را که قطع کند تو را؟ رحم گفت: آری! فرمود: پس این برای توست». خوشا به حال آن که صلۀ رحم را انجام داده و آن را قطع نمی‌کند. و ارتباط صلۀ رحم به این موارد صورت می‌گیرد: ۱- خودداری از اذیت‌شان. ۲- قدرشناسی و احترام‌شان. ۳- رساندن خیر و نیکی برای‌شان. و قطع صلۀ رحم به امور زیر می‌شود:
۱- آزارشان به زبان یا به دست. ۲- اهانت و بی‌احترامی به اوشان. ۳- دریغ‌کردن خیر و نیکی از اوشان.
راهنمائی‌هایی برای مربی:
۱- حدیث را بخوان و شنونده‌ها با تو بخوانند تا بیشترشان آن را حفظ کنند.
۲- شرح را جمله جمله بخوان و معنی مراد را بیان کن.
۳- برای‌شان یادآور شو که خداوند أ دارای ٩٩ نام است که از جملۀ اسماء یکی رحمن است و برای‌شان لازم است که تا حد امکان اسماء الله را حفظ نمایند تا با آن‌ها خدایتعالی را بخوانند نظر به فرموده خداوند أ: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ﴾[الأعراف: ۱۸۰]. «و بهترین نام‌ها از آنِ پروردگار است. پس او را با این نام‌ها بخوانید».
۴- برای‌شان معنای عائذ را بیان کن که عایذ به معنی مستجیر و پناه جوینده است که طلب حمایت می‌کند از هر ترس‌آور و ناپسندی «مرهوب و مکروه».
۵- آگاه‌شان گردان که خدایتعالی تمام مخلوقات از حیوانات و جمادات و غیره را گویا گردانیده و هرگاه خداوند از هریک‌شان طلب نطق کند، سخن زنند چنانچه در سورۀ فصلت این فرموده خداوند أ آمده است ﴿وَقَالُواْ لِجُلُودِهِمۡ لِمَ شَهِدتُّمۡ عَلَيۡنَاۖ قَالُوٓاْ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنطَقَ كُلَّ شَيۡءٖۚ﴾[فصلت: ۲۱]. «و دوزخیان گویند: برای پوست‌های‌شان که چرا علیه ما شهادت دادید؟ گویند: خدای که همه چیز را گویا گردانیده ما را به سخن آورده است».