درس های روزانه

درس ۱۱: آیۀ شراب و قمار پلید است

قول الله تعالی:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٩٠﴾[المائدة: ٩۰]. فرمودۀ خدای تعالی:

(٩۰) ای مؤمنان همانا که شراب و قمار و بتان و تیرها پلیدی است از کردار شیطان است پس دوری گزینید از آن تا رستگار شوید. شرح: فرمودۀ خداوند: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ﴾ای کسانی ایمان آوردید، این عبارت ندای خداوندیست که بندگان خود را به عنوان ایمان مورد خطاب قرار می‌دهد، زیرا ایمان برای انسان به منزلۀ روح از جسد است و مؤمن زنده است، لذا مورد خطاب امر و نهی قرار می‌گیرد، و بر امتثال امر خدا و اجتناب از نهی او توانائی دارد به خلاف کافر که مُرده است، مُرده چگونه می‌تواند امری به جا آورد یا نهی را ترک کند و فرمودۀ خداوند أ: ﴿إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ﴾خمر، چیزی است که عقل را از کار بیندازد و او را بپوشاند و خورندۀ شراب چنان می‌شود که بین خیر و شر یا معروف و منکر فرق نمی‌گذارد. میسر، عبارت از قمار است و آن را میسر می‌گویند، چون که مال به آسانی به دست می‌آید. ﴿وَٱلۡأَنصَابُ﴾جمع نُصب: تمثال و پیکرهائیست از سنگ و غیره که برای عبادت و پرستش نصب می‌شود. ﴿ٱلۡأَزۡلَٰمُ﴾جمع زلم و آن چوبهائی بود که با آن‌ها در جاهلیت فال می‌گرفتند و به عقیدۀ خود به آنچه قسمت‌شان از خیر و یا شر می‌شود به واسطۀ آن‌ها می‌دانستند. و فرمودۀ خداوند أ: ﴿رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ﴾رجس به معنی نجس و پلیدی و نسبت آن به شیطان داده شد، زیرا شیطان است که این کردار را در نظر مردم زینت می‌دهد تا آن‌ها را به گمراهی و سرکشی وادار کند و فرمودۀ خداوند أ: ﴿فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ﴾این امر خداوند است به ترک این اعمال و دوری‌جستن از آن چون در اینگونه اعمال شر و فساد نهفته است.

راهنمائی برای مربی:

۱- آیت را به تجوید بخوان و تکرار کن تا شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح مطالب را به صورت واضح بخوان و نکات پوشیده را تفسیر کن تا شنوندگان آن را بدانند.

۳- به ایشان بگو: آنچه مست‌کننده باشد حرام است زیرا پیامبر جصراحتاً فرموده: «هر مست‌کننده حرام است و آنچه انسان را مست می‌کند کم و زیاد آن، یکسانست».

۴- به ایشان بیاموز: که بازی قمار اگرچه برای سرگرمی باشد، حرام است، زیرا خداوند در علت حرمت آن فرموده است: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ٩١﴾[المائدة: ٩۱]. «که شیطان می‌خواهد به واسطۀ شراب و قمار در میان شما عداوت و دشمنی ایجاد کند و شما را از یاد خداوند و نماز بازدارد. آیا شما از این اعمال دست برمی‌دارید».

۵- به آن‌ها تذکر ده: که هرچیزی که مانند فال‌گرفتن به ازلام باشد آن هم حرام است مانند خط رمل، قرعۀ بچه‌ها و خرید و فروش مجسمه‌ها و تصویر آن‌ها و گذاشتن آن‌ها در خانه‌ها حرام است.