درس ۲۲: حدیث هفت گناه کبیره
قوله جفِي حديث أبِي هريرة الذي رواه الشيخان رحِمَهُمَا اللّه تَعَالَى ونصه: اجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتِ. قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ! وَمَا هُنَّ؟ قَالَ: الشِّرْكُ بِاللَّهِ، وَالسِّحْرُ، وَقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ، وَأَكْلُ الرِّبَا، وَأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ، وَالتَّوَلِّى يَوْمَ الزَّحْفِ، وَقَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ الْغَافِلاَتِ. فرمودۀ رسول الله جدر حدیث ابی هریرهسبه روایت بخاری و مسلم رحمهما الله: بپرهیزید از هلاک‌کننده‌های هفتگانه، گفتند: یا رسول الله آن‌ها کدام‌اند؟ فرمود: شرک‌آوردن به خدا، سحرنمودن، کشتن نفسی که خداوند آن را حرام قرار داده مگر آن که سزاوار کشتن باشد، و سودخواری، و خوردن مال یتیم، فرار در روز جنگ، و دشنام و اتهام زنان عفیف مسلمان بی‌خبر. شرح: فرمودۀ رسول الله ج: «اجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتِ»: یعنی دور شوید از مهلکات و به خاطر زیان‌های بزرگی که برای شما دربر دارد به آن‌ها اصلاً التفات ننمائید، در این حدیث، امر به اجتناب، حکم وجوب را دارد یعنی جائز نیست که مسلمان مرتکب یکی ازین گناهان کبیره گردد. و این‌ها موبقات نامیده شده به معنی هلاک‌کننده، زیرا مرتکب این کبائر به آتش دوزخ هلاک می‌شود. چون رسول الله جدر بارۀ این کبائر مورد سؤال قرار گرفتند چنین فرمودند: «الشِّرْكُ بِاللَّهِ»: یعنی این که با خداوند أغیر او نیز پرستش شود، چه نبی و ولی باشد یا قدرتمند و بتی چه این پرستش به صورت ذبح یا نذر باشد یا به اسم غیر خدا سوگند یاد شده یا از او هراس داشته باشد «وَالسِّحْرُ»: یعنی انسانی را سحر نماید که عقلش را زایل نماید و یا محبت کسی را از قلبش بیرون کند و یا ضرر جسمانی به او وارد نماید. «وقتل النفس»: منظور از نفس، انسان است چه مسلمان باشد یا کافر، طفل باشد یا بزرگ، به استثنای کافری که در حال جنگ است که کشتن آن مباح است. «وَأَكْلُ الرِّبَا»: وربا آنست که پول‌های را به قرض دهد به ازدیاد چه کم باشد یا زیاد و یا از یک جنس دو اندازه را تبادله و معامله کند به ازدیاد یکی بر دیگری، چه این زیادتی در کمیت و مقدار باشد و یا در تعداد و شماره مثل این که بفروشد چهار کیلو گندم را به پنج کیلو گندم و یا یک دینار طلا را به یک و نیم دینار طلا. «وَأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ»: خوردن مال یتیم به صورت مطلق منع شده، کم و زیاد آن فرق نمی‌کند. «وَالتَّوَلِّى يَوْمَ الزَّحْفِ»: یعنی فرار از صف‌های جنگ. «وَقَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ»: یعنی دشنام‌دادن زنان پاکدامن، صالحه و با عفتی که فحشاء به اندیشه‌شان خطور نکرده است.
راهنمائی‌هایی برای مربی:
۱- حدیث را بخوان و تکرار کن تا بیشتر شنونده‌ها آن را حفظ نمایند.
۲- شرح را به آرامش جمله، جمله بخوان و آنچه معنی آن را ندانسته باشند تشریح کن.
۳- آگاه‌شان گردان: که گناهان کبیره دیگر نیز مثل مهلکات هفتگانه است از قبیل زنا، دزدی، دروغ، غیبت، سخن‌چینی، نفاق کبر و دشنام‌دادن مسلمان و غیر آن‌ها.
۴- آگاه‌شان گردان: که هرگاه سحر ساحر ثابت شود حکم آن قتل است.
۵- برای‌شان از آیه مبارکۀ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا١٠﴾[النساء: ۱۰]. «آنانی که مال یتیمان را ظالمانه می‌خورند همانا در شکم‌های خود آتش می‌خورند و زود است که درآیند به دوزخ». و همینطور قاتل نفس عمدی جایگاهش ابدی در جهنم است.