درس ۱: آیۀ چنگزدن به حبل الله
قوله تعالى:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ١٠٢ وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ﴾[آل عمران: ۱۰۲-۱۰۳]. گفتۀ خداوند بزرگ:
(۱۰۲) ای مؤمنان بترسید خدا را حق ترسیدنش و نمیمیرید جز آن که مسلمان باشید. (۱۰۳) و چنگ زنید برشتۀ خدا همگی و پراکنده نشوید. شرح: خداوند بندگان مؤمن این امت مرحومه این بهترین امتها را مورد خطاب قرار داده و با لقب ایمان یاد کرده، زیرا مؤمن است که روحاً و جسماً حیات دارد، مؤمن است که میتواند تکالیف شرعیه را انجام دهد، مؤمن است که بذل و بخشش دارد، مؤمن است که میتواند نفس خود را زیر پا کرده و از خواهشات و لذات نفسانی خود جلوگیری کند.
لذا مؤمنین را مورد خطاب قرار داده و آنها را به تقوای الهی که ضامن سعادت دنیا و آخرت است امر میکند، چون تقوی ترس از عذاب خداست که انسان را بر طاعت خدا و رسول وادار میسازد، تقوی است که انسان را به گرفتن اسباب نجات و اطاعت خدا و ترک منهیات خدا و رسول او دعوت میکند و شکی نیست هرچیزی که مضر و زیانآور است و انسان را به بدبختی و پستی میکشاند، خدا آن را نهی کرده است.
خدا به مؤمنان دستور داده که بر غیر دین اسلام نمیمیرند، چرا که مرگ بر غیر دین اسلام خسارت ابدی دارد. خدا مؤمنان را امر کرده تا به ریسمان محکم خدا که همانا دین ثابت و راه مستقیم اسلام است چنگ بزنند. خدا مؤمنان را از تفرقه و اختلاف در امور دین و دنیا نهی کرده، زیرا که اختلاف از نیروی معنوی و جسمیشان میکاهد آنگاه تباه میشوند همچنان که پیشینیانشان هلاک شدند.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیه را به ترتیل بخوان تا بدانی که اکثر شنوندگان حفظ کردند.
۲- جملات شرح را مفصلاً بر آنها بخوان تا مراد خداوند از آن واضح شود.
۳- به آنها تذکر ده که تقوی خدا است که انسان را به جنت میکشاند، خداوند میفرماید: ﴿تِلۡكَ ٱلۡجَنَّةُ ٱلَّتِي نُورِثُ مِنۡ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيّٗا٦٣﴾[مریم: ۶۳]. «این است آن بهشتی که ارث دهیم بندگان خود را آن که بوده است پرهیزگار».
۴- آنها را آگاه کن که تقوی، ترس از عذاب خدا است و انسان را به اطاعت خدا و رسولش وادار میسازد.
۵- به آنها تذکر ده که هرگاه بنده بر طاعت خدا و رسول مواظبت کند به اذن خدا ختم آن بر اسلام میشود.
۶- به آنها بیاموز آنچه از تفرقه و اختلاف جلوگیری میکند همانا عمل به کتاب خدا و سنت رسول اوست، زیرا که خداوند میفرماید: ﴿فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ﴾[النساء: ۵٩]. یعنی: «اگر در چیزی باهم اختلاف کردید بازگردانید آن را به خدا و رسولش اگر هستید ایمانآورنده به خدا و روز آخرت». و گفتهی پیامبر ج: «ترکت فيکم ما ان تمسکتم به لن تضلوا بعدي کتاب الله وسنتي» یعنی: «در میان شما بعد از خود چیزی گذاشتم که اگر به آن چنگ بزنید هرگز گمراه نخواهید شد کتاب خدا و سنت من».