درس ۲۱: آیۀ مراحل خلقت انسان در شکم مادر
قول الله تعالی:
﴿وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ١٢ ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ١٣ ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ١٤﴾[المؤمنون: ۱۲-۱۴]. فرمودۀ خداوند بزرگ:
(۱۲) همانا آفریدیم انسان را از گل خالص (۱۳) سپس گردانیدیمش نطفه در آرامگاه جایدار (۱۴) پس آفریدیم نطفه را خونی بسته، پس آفریدیم خون را گوشت پارۀ پس آفریدیم گوشت را استخوانها پس پوشانیدیم استخوانها را گوشتی سپس پدید آوردیمش آفرینش دیگر پس خجسته یاد خدا بهترین آفرینندگان. شرح: فرمودۀ خداوند: ﴿وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ١٢﴾، این آیات از مظاهر قدرت پروردگار است و نشان میدهد: که خلق و تدبیر براساس قدرت، علم و حکمت الهی صورت گرفته است و این از مقتضیات الوهیت خداوند است ﴿وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ١٢﴾مراد از انسان در اینجا پدر انسانها آدم ÷میباشد، چنانکه در تفاسیر آمده خداوند أآدم را از گل چسبناک، بودار خشکی مانند سفال پخته که آواز میداد آفریده است که خاک را گل کرد تا گل مانند لوش بوی گرفت سپس به گل خشکیده که مانند سفال پخته بود تبدیل کرد بعد از آن فرزندان وی را از نطفهاش که در قرار گاه رحم جای داد بیافرید، چنانکه آن نطفه را خون بسته باز خون را مانند پارۀ گوشتی که به دهان جویده شود باز گوشت پاره را استخوان و باز بر استخوانها گوشت پوشانید باز وی را به دمیدن روح در پیکر، موجودی زنده ساخت. میفرماید: ﴿فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ﴾یعنی قدرت آشکار، علم و حکمت او تعالی بر همه آفریدگاران که اگر فرضاً غیر از خداوند آفریدگاری وجود میداشت برتری وفوقیت دارد، ولی غیر از خداوند بزرگ خالق و آفریدگار دیگر موجود نیست، بلند است ذات او و بزرگ است قدرت او.
راهنمائیهایی برای مربی:
۱- آیت را به تجوید خوان و تکرار کن تا این که حفظ شود.
۲- شرح را جمله جمله واضح بخوان و نکات پوشیده را توضیح ده تا دانسته شود.
۳- آنها را از علت پرستش خداوند و عدم پرستش غیر او آگاه کن، زیرا تنها خداوند است که آفریدگار روزیدهنده و گردانندۀ جهان است و به جز وی دیگری این کارها را نمیتواند انجام دهد.
۴- آنها را از تحولات جنین در رحم خبر ده: چنانکه پیامبر ÷فرموده که آفرینش یکی از شما در شکم مادر وی چنین است که چهل روز نطفه و چهل روز علقه (خون بسته) و چهل روز مضغه (گوشت پاره) تا آخر حدیث که دانشمندان عصر را به حیرت میافکند.