درس ۱: آیۀ انفاق از مالهای پاکیزه
قول الله تبارک وتعالی:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ وَمِمَّآ أَخۡرَجۡنَا لَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِۖ وَلَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ وَلَسۡتُم بَِٔاخِذِيهِ إِلَّآ أَن تُغۡمِضُواْ فِيهِۚ﴾[البقرة: ۲۶٧]. فرمودۀ خداوند بزرگ:
(۲۶٧) ای مؤمنان! انفاق کنید از پاکیزهای آنچه فراهم کردید و از آنچه بیرون آوردیم از زمین و قصد نکنید پلید را از آن انفاق میکنید و نیستید گیرندۀ آن جز با فروخواباندن چشم در آن. شرح: فرمودۀ خدای بزرگ: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ﴾خداوند در این آیت بندگان مؤمن به خدا و رسولش را خطاب میکند، چون ایمان است که به ایشان نیرو بخشیده و بدینوسیله برای تکلیف و خطاب الهی اهلیت پیدا میکنند. ایشان را ندا میکند و دستور میدهد: که ﴿أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ﴾یعنی از انواع چیزهائی که کسب کردید مثل طلا، نقره، اموال تجارتی، چارپایان مانند شتر، گاو، گوسفند انفاق کنید، و در این آیت نسبت کسب به بندگان داده شده است چه ایشان به کارهای تجارتی و صنعتی و غیره اشتغال دارند و فرمودۀ خدای بزرگ: ﴿أَخۡرَجۡنَا لَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ﴾یعنی از انواع دانهها مانند گندم، جو، جواری و اقسام میوهها مثل خرما و انگور و خداوند جمله ﴿مِمَّآ أَخۡرَجۡنَا لَكُم﴾نسبت بیرونکردن را به سوی خود داده چون غیر خداوند، دیگری قدرت رویانیدن درختان و گیاهان را ندارد چنانکه در سوره واقعه: آیۀ ۶۳ ـ ۶۴ میفرماید: ﴿أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ٦٣ ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ٦٤﴾[الواقعة: ۶۳-۶۴]. «آیا دیدید آنچه را میکارید آیا شما کشتش میکنید یا مائیم کشتآوران؟». جواب این است که خدا یگانه کشتکننده حقیقی و رویانندۀ آنست «پاک و بلند است خداوند» و انفاق در اینجا همه نوع انفاق را شامل میشود انفاقی که بر نفسش، خانواده، مهمان و برادران نیازمند مسلمان اوست و باید زکات نخستین نفقۀ باشد که انفاق میکند به شرطی که دارای نصاب بوده و سال بر آن بگذرد و زمان چیدن میوهها و درو فرا رسد. فرمودۀ خدای بزرگ: ﴿وَلَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ﴾یعنی میوهجات و حبوباتی را که صدقه میکنید از نوع پست انتخاب نکنید چنانکه اگر برای شما داده شود حاضر به پذیرفتن آن جز با فروبستن چشم نیستید، لذا با برادران فقیر و مسکینتان چنان پیش آمد کنید که با خویشتن مینمائید.
راهنمائی برای مربی:
۱- آیت فوق را با ترتیل تکرار کن تا شنوندگان حفظ کنند.
۲- جملههای شرح را یکی پس از دیگری بیان کن تا دانسته شود.
۳- به ایشان بگو: که کسب از راه مشروع برای رفع احتیاج بیوهزنان و محتاجان دارای ثواب و پاداش بسیار بزرگ است.
۴- ایشان را به آداب عالیه اسلام آگاه کن، باید مسلمان با دیگران چنان معامله کند که به نفس خود میکند.
۵- ایشان را از وجوب زکات در غلهجات، میوهها، حیوانات و در طلا و نقره و مانند آن از کارها و مالهای تجارتی آگاه کن.