درس ٧: آیۀ صراط الذین انعمت علیهم
قوله تعالی:
﴿صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ٧﴾ گفتۀ خداوند بزرگ:
(٧) راه آنانی که انعام فرمودی برایشان نه کسانی که غضب شده ی برایشان و نه گمراهان شرح: معنی ﴿صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ﴾قبلاً گذشت که مراد از صراط همان اسلام است، زیرا این راه اسلام راهیست که سالکش از آتش نجات یافته و داخل بهشت میشود و آن را به کسانی که خداوند بر ایشان نعمت داده نسبت میدهد که آنان پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحیناند، زیرا ایشان راه را شناخته و به سیر در آن پرداختند و مردم را به طینمودن آن راه دعوت نمودند. و گفته خداوند أ﴿صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ﴾ نه راه کسانی که بر ایشان غضب کردی «یهود»، و نه راه کسانی که از راه حق و اسلام منحرف گردیدهاند «نصاری» که از اسلام منحرف شده و به خاطر عقیدۀ تثلیث و عبادتهایی که از جانب خداوند تشریع نشده بود، در شرک افتادند.
راهنماییهای برای مربی:
۱- آن را به آرامش بخوان و شنوندگان نیز آهسته با تو بخوانند تا مطمئن شوی که اکثریتشان آیه را حفظ نمودهاند، سپس تمامی سوره را چند مرتبه بخوان و بعضی از شنوندگان را در حفظ آن آزمایش کن.
۲- شرح را به آرامش بخوان و آنچه را که ندانشتهاند به زبان عامیانه برایشان بیان کن. تا اطمینان حاصل کنی که معنای آیه را فهمیدهاند.
۳- در ارتباط با این فرمودۀ خدای تعالی در سورۀ نساء ﴿وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم﴾[النساء: ۶٩]. آگاهشان گردان: «کسی که اطاعت خدا و رسول را بنماید با نعمت دادهشدگان یکجا خواهد بود».
۴- آگاهشان ساز که نعمتهای خدا قابل شمارش نیست و بزرگترین آنها چهار چیز است: ایمان به خدا و شناخت او و شناخت آنچه که مورد پسند خدا و آنچه که مورد پسند او نیست و توفیق برانجام کارهای پسندیده و ترک اعمال ناپسند.
۵- آگاهشان ساز که سبب غضب خدا بر مغضوب علیهم با وصف علم و آگاهی داشتند همانا عدم عمل کردشان به آنچه که خداوند دوست میداشته و یا اموری را که نمیپسندد بوده است و سبب گمراهی ضالین جهل و نادانیشان به اموری بوده که مورد رضای خدا و یا مورد کراهیت او است.
۶- آگاهشان ساز که طلب علمی که عبارت از معرفت خدا و شناخت آنچه مورد پسند خدا و یا ناپسند او از اعتقادات، اعمال، گفتار و اوصاف باشد واجب است و هرکه کوتاهی کند به زیان دنیا و آخرت روبرو میشود.
٧- تعلیمشان ده که سبب اصلی شکایت مردم از شر و فساد و ظلم، همانا نادانیشان است به آنچه که باید بدانند.