درس های روزانه

درس ۲٩: آیۀ طلاق رجعی دوبار است

قول الله تبارك وتعالى:

﴿ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِيحُۢ بِإِحۡسَٰنٖۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيۡ‍ًٔا إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا فِيمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِ﴾[البقرة: ۲۲٩]. گفتۀ خدای بزرگ:

(۲۲٩) طلاق دو بار است پس نگهداشتن به خوبی یا رهاساختن با نیکی و روا نیست برای شما که بازستانید از آنچه بدانان داده اید چیزی را، مگر آن که بترسند که به پای ندارند حدود خدا را، پس اگر ترسیدید که به پای ندارند حدود خدا را نیست باکی بر آنان، در آنچه زن به فدیه دهد. شرح: گفته خداوند: ﴿ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِيحُۢ بِإِحۡسَٰنٖ﴾خداوند در این آیه عادت بعضی مؤمنین را که با زن‌های خود داشتند رد می‌کند و آن چنین بود: که مرد، زن خود را طلاق می‌داد و چون نزدیک بود که عده‌اش تمام شود به وی مراجعه می‌کرد و همین که ناراحتی پیش می‌آمد مجدداً او را طلاق می‌داد و باز در پایان روزهای عده به وی مراجعه می‌نمود که این عمل سبب اذیت و آزار زن می‌گردید. خداوند آیه فوق را نازل کرد و فرمود: طلاق دوبار است که یکبار طلاق دهد و مراجعت کند سپس بار دوم طلاق دهد و باز رجوع کند، پس از طلاق دوم یک راه وجود دارد که یا به خوبی زن را نگه دارد یا به خوبی رها کند و دیگر حق رجوع ندارد، مگر این که زن شوهر بگیرد و باز این شوهر دوم بمیرد یا طلاقش دهد، آنگاه شوهر اول با حضور ولی و تعیین مهر و حضور شهود و اجرای صیغه عقد می‌تواند با آن ازدواج مجدد نماید و گفته خداوند: ﴿وَلَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيۡ‍ًٔا﴾و روا نیست برای شما که بازستانید از آنچه به آنان داده اید چیزی را از مهر مگر به رضایت‌شان یا این که بترسند که به پای ندارند حدود خدا را در این هنگام زن می‌تواند که نفس خود را خلع کند یعنی مهری که گرفته به شوهر مسترد کند و از وی جدا شود و آنگاه که جدا شد، به گذشتن حیض عده‌اش تمام شده و می‌تواند شوهر دیگری بگیرد و این است معنی آیه ﴿فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا فِيمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِ﴾

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- آن دو آیت را چند بار و با آرامش بخوان تا اکثر شنوندگان آن را حفظ کنند.

۲- شرح را بخوان و آنچه بر مستمعین پوشیده است بیان کن تا فهمیده شود.

۳- به ایشان تذکر ده: کسی که زن خود را دوبار طلاق داد برای او به جز یک طلاق باقی نمی‌ماند و هرگاه طلاق سوم را گفت، حق رجوع ندارد تا این که شوهر دیگری را بگیرد.

۴- به ایشان بفهمان: که برای مرد درست نیست که زنش را اذیت کند که او را وادار به مخالفت کند و اگرچنین کند حق در فدیه ندارد هرچند کم باشد.

۵- به ایشان تعلیم ده: که خداوند خلع را به جهت دفع ضرر مباح کرده است.