درس ۲۴: حدیث دعای اذان
قول النبي ج: مَنْ قَالَ حِينَ يَسْمَعُ النِّدَاءَ اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاَةِ الْقَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِى وَعَدْتَهُ، حَلَّتْ لَهُ شَفَاعَتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ. گفتۀ پیامبر ج: هرکس وقتی که آذان را می‌شنود بگوید: ای بار خدایا! پروردگار این دعای کامل و نماز دائم بده محمد ج را وسیله و فضیلت و بفرست: او را به جایگاه ستوده شده، آن مقامی که به آن وعده دادی، حلال می‌شود برای آن شفاعت من. (رواه البخاری)
شرح: قوله ج: «مَنْ قَالَ حِينَ يَسْمَعُ النِّدَاءَ»: منظور از نداء در اینجا آذان برای نمازهای پنج وقت می‌باشد. «اللَّهُمَّ»: یعنی ای بار خدایا «رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ»: پروردگار این دعای کامل، پیامبر اسلام جآذان را دعای کامل می‌نامند، زیرا که آن ندای توحید است که مردم را به سوی معبود واحد فرا می‌خواند و دعوت‌نمودن به سوی خدای یگانه کاملترین ندا و صادقترین آن است و راست‌ترین سخن، کلمۀ لا اله الا الله محمد رسول الله است یعنی کسی در جهان جز الله سزاوار پرستش نیست و محمد جفرستاده خدا است «وَالصَّلاَةِ الْقَائِمَةِ»: منظور از قائمه دائم و همیشگی است. زیرا نماز عبادت دائمی است که در طول ساعت شبانه روز بندگان خدا آن را برگزار می‌نمایند. «آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ»: وسیله چیزی است که سبب نزدیک‌شدن انسان به پروردگار می‌شود مراد از وسیله در اینجا درجه‌ای است در جنت که جز به یک بنده به کسی دیگر شایسته نیست.
پیامبر جفرمودند: امیدوارم که همان بنده من باشم «وَالْفَضِيلَةَ»: یعنی درجۀ برتر بر همۀ درجات «وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا» منظور از مقام محمود شفاعت عظمی است، زیرا خداوند در روز قیامت شفاعت پیامبر خود را قبول می‌نماید تا در میان آنان فیصله کند و از سختی‌های میدان قیامت نجات یابند این مقامی است که پیامبر خدا در آنجا قرار می‌گیرد و همۀ انسان‌ها او را بر آن مقام می‌ستایند، «الَّذِى وَعَدْتَهُ» یعنی آن مقامی که به وی وعده دادی، زیرا خدا در قرآن فرموده است: زود است که پروردگارت تو را در جایگاه نیکو و ستوده شده قرار دهد این وعده خداوند حتمی است و پیامبر جصاحب این جایگاه نیکو است. «حَلَّتْ لَهُ شَفَاعَتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ»: یعنی چنین انسانی شایسته شفاعت من می‌گردد شفاعت پیامبر خدا موارد گوناگونی دارد از آن جمله شفاعت آنانی که در جهنم داخل شدند تا از آنجا بیرون شوند و نوع دیگر در مورد آنانی است که مستحق جهنم گردیدند، اما به شفاعت پیامبر جوارد آن نمی‌شوند و نوع دیگر شفاعت برای اهل جنت است آنانی که درجات آن‌ها در بهشت پایین است بدین وسیله به مقام‌های بلند می‌رسند.
راهنمائی‌هایی برای مربی:
۱- مربی محترم حدیث بالا را چند بار بخوان تا شنوندگان حفظ نمایند.
۲- شرح حدیث را با آرامش بخوان و موارد لازم را توضیح ده.
۳- به ایشان بفهمان: که قبل از خواندن این دعا باید شخص مسلمان کلمات آذان را همراه مؤذن تکرار نماید بعد از آن این دعا را بخواند فقط در حی علی الصلاة و حی علی الفلاح، لا حول ولا قوة إلا باللهبگوید، و در دیگر جاها عین کلمات آذان را تکرار نماید، بعد از گفتن جواب آذان به پیامبر خدا درود بفرستد، درود ابراهیمی: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ».