درس های روزانه

درس ۲۶: حدیث دستگیری دیوی از جنیان

قوله ج: إِنَّ عِفْرِيتًا مِنَ الْجِنِّ تَفَلَّتَ الْبَارِحَةَ لِيَقْطَعَ عَلَىَّ صَلاَتِى، فَأَمْكَنَنِى اللَّهُ مِنْهُ، فَأَخَذْتُهُ، فَأَرَدْتُ أَنْ أَرْبُطَهُ عَلَى سَارِيَةٍ مِنْ سَوَارِى الْمَسْجِدِ حَتَّى تَنْظُرُوا إِلَيْهِ كُلُّكُمْ فَذَكَرْتُ دَعْوَةَ أَخِى سُلَيْمَانَ رَبِّ هَبْ لِى مُلْكًا لاَ يَنْبَغِى لأَحَدٍ مِنْ بَعْدِى. فَرَدَدْتُهُ خَاسِئًا. همانا دیشب دیوی از جنیان بر من تعرض کرد تا نمازم را قطع کند، پس خداوند مرا بر وی قدرت داد و او را گرفتم: می‌خواستم وی را بر ستونی از ستون‌های مسجد بسته کنم تا همه شما او را ببینید پس دعای برادرم سلیمان ÷را به یاد آوردم که گفت: پروردگارا! برایم پادشاهی عطا کن که بعد از من مناسب هیچکس نباشد، پس او را ذلیل رد کردم. (رواه البخاری)

شرح: می‌فرماید: «إِنَّ عِفْرِيتًا مِنَ الْجِنِّ»: همانا دیوی را از جنیان و عفریت جمع آن عفاریت و مؤنث آن عفریته به معنی ناپاک، زشت، تصرف‌کننده در کارها و ضررناک که شامل هر سرکشی از جن و انس را می‌گردد. می‌فرماید: «تَفَلَّتَ الْبَارِحَةَ لِيَقْطَعَ عَلَىَّ صَلاَتِى»: دیشب بر من حمله کرد تا نمازم را قطع کند. و آن نماز نفلی بود که پیامبر جادا می‌کرد.

می‌فرماید: «فَأَمْكَنَنِى اللَّهُ مِنْهُ»: پس خداوند مرا بر وی قدرت داد، یعنی خداوند مرا توانا گردانید تا با سرکشی که داشت او را گرفتار سازم و محکم به دست خود بگیرم. می‌فرماید: «فَأَخَذْتُهُ، فَأَرَدْتُ أَنْ أَرْبُطَهُ عَلَى سَارِيَةٍ مِنْ سَوَارِى الْمَسْجِدِ»: می‌خواستم که وی را بر ستونی از ستون‌های مسجد بسته کنم. «حَتَّى تَنْظُرُوا إِلَيْهِ كُلُّكُمْ»: تا همۀ شما به او نگاه کنید و بچه‌های مدینه او را به بازی بگیرند، می‌فرماید: «فَذَكَرْتُ دَعْوَةَ أَخِى سُلَيْمَانَ»: پس دعای برادرم سلیمان ÷را به یاد آوردم که در سورۀ (ص) خداوند از وی قصه می‌کند که گفت:

﴿وَهَبۡ لِي مُلۡكٗا لَّا يَنۢبَغِي لِأَحَدٖ مِّنۢ بَعۡدِيٓۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ﴾: «خداوندا! برایم پادشاهی عنایت کن که بعد از من مناسب هیچکسی نباشد،همانا تویی بخشاینده . یعنی خداوندا! گناهم را که انشاء الله را نگفتم ببخش و برایم چنان مملکتی با شوکت و وسعت عطا کن که خاصه من باشد و بعد از من برای دیگری چنین سلطنتی مناسب نگردان. چون پیامبر اکرم جاین خواسته سلیمان ÷را به یاد آورد عفریت را خوار و حیرت‌زده از فشار چنگ مبارکش رها گردانید.

راهنمائی‌هایی برای مربی:

۱- حدیث را تکرار کن تا شنوندگان حفظ نمایند.

۲- شرح را جمله به جمله بخوان و آنچه توضیح لازم دارد تفسیر کن.

۳- به ایشان بفهمان: که در میان جنیان عفاریت هستند که انسان‌ها را اذیت می‌کنند، پناه‌جستن از آن‌ها به غیر از خداوند از دیگر کس امکان ندارد و شخص مؤمن پیوسته از شیاطین جن و انس به خدا پناه می‌گیرد و باید چیزهایی را بخواند که سبب طرد شیاطین می‌شوند مانند معوذتین و آیت الکرسی.

۴- ایشان را از ادب پیامبر جآگاه کن: که اگرچه غفریت را به دست آورده بودند، ولی بسته و اسیر نکردند تا همراه سلیمان ÷در امتیاز تسخیر دیوان شریک نباشند و این امتیاز برای سلیمان ÷باشد و ما نیز باید از پیامبر بزرگوار خود پیروی کنیم و به مقام و منزلت یکدیگر احترام داشته باشیم و به سوی قدرت و سلطنت و یا اندوختنی مال و دنیا رغبت نکنیم.