درس های روزانه

درس ۱: اطعام مسکینان، یتیمان و اسیران

قول الله تعالی:

﴿وَيُطۡعِمُونَ ٱلطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ مِسۡكِينٗا وَيَتِيمٗا وَأَسِيرًا٨ إِنَّمَا نُطۡعِمُكُمۡ لِوَجۡهِ ٱللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمۡ جَزَآءٗ وَلَا شُكُورًا٩ إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوۡمًا عَبُوسٗا قَمۡطَرِيرٗا١٠ فَوَقَىٰهُمُ ٱللَّهُ شَرَّ ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمِ وَلَقَّىٰهُمۡ نَضۡرَةٗ وَسُرُورٗا١١ وَجَزَىٰهُم بِمَا صَبَرُواْ جَنَّةٗ وَحَرِيرٗا١٢﴾[الإنسان: ۸-۱۲]. فرمودۀ خداوند بزرگ:

(۸) و می‌خورانند طعام را با دوست داشتنش به بینوائی و یتیمی و برده‌ای. (٩) جز این نیست که می‌خورانیم شما را برای رضای خدا نخواهیم از شما پاداش و نه سپاسی. (۱۰) همانا می‌ترسیم از پروردگار خویش روز ترش و آشفته را. (۱۱) پس نگاه داشت ایشان را خدا از بلای آن روز و ارزانی داشت بدیشان خرمی و شادمانی. (۱۲) و پاداش‌شان داد بدانچه صبر کردند بهشتی و حریری. شرح: فرمودۀ خداوند: ﴿وَيُطۡعِمُونَ ٱلطَّعَامَ﴾این یکی از صفات نیکوکاران است و خداوند قبل از این آیه از نعمتی که در بهشت بدیشان می‌دهد خبر داده و می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ يَشۡرَبُونَ مِن كَأۡسٖ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا٥﴾[الإنسان: ۵]. «همانا نیکوکاران از جامی می‌نوشند که آمیزش آن کافور است». و به مساکین طعام می‌دهند با این که به آن نیازمنداند چون از ثروت زیادی برخوردار نیستند، خداوند افرادی را که طعام می‌دهند یاد کرده است، فرموده: مسکین و آن فقیری است که فقر او را بخواری کشانیده است و نیازمندی وی را زمین گیر ساخته است و یتیم کسی است که پدر یا پدر و مادرش هردو را از دست داده باشد و اسیر کسی است که در جنگ گرفتار شده و نیکوکاران با نیازمندی که دارند مساکین و یتیمان و اسیران را طعام می‌دهند و می‌گویند:﴿إِنَّمَا نُطۡعِمُكُمۡ لِوَجۡهِ ٱللَّهِ﴾جز این نیست که ما شما را به جهت رضای خدا طعام می‌دهیم: ﴿لَا نُرِيدُ مِنكُمۡ جَزَآءٗ وَلَا شُكُورًا﴾از شما پاداش بر اطعام خود نمی‌خواهیم و به علت اطعام‌شان که رضای خداوند باشد به این عبارت اشارت کرده ﴿إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوۡمًا عَبُوسٗا قَمۡطَرِيرٗا١٠﴾همانا می‌ترسیم از پروردگار خود روز ترش و بسیار سخت را و آن روزی است که خداوند مردم را مورد محاسبه قرار داده و جزا می‌دهد ﴿فَوَقَىٰهُمُ ٱللَّهُ شَرَّ ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمِ﴾و خداوند بخشنده، خواستۀ‌شان را اجابت کرده و ایشان را از شر و خوف آن روز حفظ کرد ﴿وَجَزَىٰهُم بِمَا صَبَرُواْ﴾و ایشان را بر فرمانبرداری خدا و رسول جو آنچه بر فقر و نیازمندی صبر کردند پاداش داد و در بهشت جاودان وارد شده و پارچۀ حریر در آن می‌پوشند و در سرای نیکوکاران در جوار خداوند بزرگ قرار می‌گیرند.

راهنمائی برای مربی:

۱- آیت را به تجوید بخوان و تکرار کن تا بدانی که شنوندگان آن را حفظ کرده‌اند.

۲- شرح مطالب را جمله جمله بخوان و معانی پوشیدۀ آن را بیان کن تا فهمیده شود.

۳- به آن‌ها از فضیلت اطعام در حالی که به آن نیاز داشته باشیم تذکر بده و آنچه اطعام از محبت و دوستی در میان مسلمانان ایجاد می‌کند آگاه کن.

۴- آن‌ها را از فضیلت اخلاص در انجام کار خیر و ارادۀ رضای خداوند آگاه کن و از نتیجۀ آن که سعادت دنیا و آخرتست مطلع ساز.

۵- به آن‌ها از نعمت‌های آخرت توضیح ده و تشویق کن تا به طرف اعمال صالحه روی آورده و بدان رغبت کنند.