درس های روزانه

درس ۲۳: آیۀ کفاره سوگند

قول الله تعالی:

﴿ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ﴾[المائدة: ۸٩]. فرمودۀ خدای بزرگ:

(۸٩) این کفاره سوگندهای شما است، هنگامی که سوگند خوردید و حفظ کنید سوگندان خویش را خداوند بدینسان بیان می‌کند آیات خود را برای شما تا مگر سپاسگزارید. شرح: فرمودۀ خداوند أ: ﴿ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ﴾اشاره به آیات سابقه است که در آن حکم کسی که قصداً به نام خدا سوگند یاد می‌کند که چنین کاری می‌کنم یا نمی‌کنم و انشاء الله نگفته حانث می‌شود بیان شد و کفارۀ که خداوند در آیات سابقه بیان کرده است قرار ذیل است:

۱- طعام‌دادن برای ده مسکین است که به هر مسکین یک مُدّ از طعام رایج شهرش را بدهد و ما آن را درین روزها به یک کیلوگرام تخمین می‌کنیم.

۲- پوشانیدن ده نفر مسکین که به هریک از ایشان جامه‌ای بدهد و اگر مسکین زنی باشد پیراهن و چادری به وی داده که سرش را بپوشاند.

۳- آزادی بندۀ اگر پیدا شد و فرق نمی‌کند صغیر باشد یا کبیر غلام باشد یا کنیز به شرطی که مسلمان باشد.

۴- روزه‌گرفتن سه روز، مشروط بر این که از سه چیز، طعام، لباس و آزادسازی بنده عاجز باشد و می‌تواند این روزه را پیوسته و یا جدا جدا بگیرد و فرمودۀ خدای بزرگ: ﴿وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ﴾: یعنی خود را از سوگند نگهداری کنید و بدون ضرورت آن را بر زبان نیاورید و نیز از سوگندهای لغو و باطل خودداری کنید و اگر قسم یاد کردید و حانث شدید کفاره را فراموش نکنید، زیرا کفاره، گناه حانث‌شدن را که موجب بازخواست است محو می‌کند چنانکه خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ﴾ولیکن بازخواست می‌کند شما را به سوگندهای که دل بسته اید.

ارشادات برای مربی:

۱- آیت را به تجوید بخوان و تکرار کن تا شنوندگان آن را حفظ کرده باشند.

۲- شرح را جمله جمله بخوان و معانی آن را تکرار کن تا شنوندگان آن را یاد بگیرند.

۳- به آن‌ها سفارش کن: که مسلمانان باید خدای را شکرگذاری کرده حمد و ثنایش را بگویند و از اوامر و نواهی وی اطاعت کنند، زیرا اسلام ما را به راه و شریعتی راهنمائی کرده که در آن سعادت دنیا و آخرت مسلمین نهفته است.

۴- آن‌ها را به رعایت کفارات چهارگانۀ که بیان شده تشویق کن.