خطبهی دوم:
ستایش از آن الله است و درود و سلام بر آنکه پیامبری پس از وی نیست
ای مردم: مسلمانان شدیدا به قلم راستگو نیاز دارند به قلمی امین و پاک از شائبههای دیگر، به آن قلم ملهمی که خوانندهی خود را به راستی و خیرخواهی و پاکی رهنمون میشود، قلمی که حق را منتشر و سنت را زنده و انسان را به خیر دین و دنیایش هدایت کند:
﴿...وَلَا يَأۡبَ كَاتِبٌ أَن يَكۡتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ ٱللَّهُۚ...﴾ [البقرة: ٢٨٢].
«و هیچ نویسندهای از این که بنویسد چنانچه الله به او آموزش داده دریغ نورزد».
قطعا قلم امانت است و حاملان آن از بنی آدم فراوانند ولی انسان بسیار ظالم و جاهل است، و هر حامل امانتی، قدر آن را نمیداند و به همین دلیل علمای اسلام صفات و قواعدی را بیان نمودهاند که امت نباید به آن بیتوجهی کند و شایسته نیست که نویسنده یا اهل قلم نسبت به آن کوتاهی کند
از سویی دیگر نسبت به خوانندگان که از کجا آنچه را نافع است به دست بیاورند.
و (علما) درباره نویسنده گفتهاند که باید مسلمان و راستین باشد تا از جانب او احساس امنیت شود و آنچه سرانگشتان او به نگارش میآورند مورد اطمینان باشد تا اینکه خوانندگان تلخی نوشتهی او را نچشند.
همچنین علمای اسلام گفتهاند که نویسنده باید عالم و با بصیرت باشد و اینکه متخصص به تخصص خود اکتفا کرده و نویسنده بوسیلهی قلم خود از روزنامه نگار به فیقه و مفتی و از ادیب به پزشک و از متفکر به کسی که بر اندیشهی خوانندگان و مصادر اندیشه شان حکم براند. باید مرجع کتاب الله و سنت رسول الله صلی الله و علیه و سلم باشد.
و از مهمترین مواردی که علمای اسلام مخصوصان دلسوزانشان بیان نمودهاند این است که صاحب قلم متصف به عدالت و انصاف باشد و معنای گفتگوی صحیح را درک کرده باشد زیرا نویسنده ستمکار هیچ رهبری در فکر و قلمش به جز هوا و تدلیس و تلبیس و هرج و مرج ندارد و چه بسا که کم و زیاد کند یا به تحریف و تأویل بپردازد چنانچه الله سبحانه و تعالی میفرماید:
﴿تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ﴾ [الأنعام: ٩١].
«آن را به صورت طومارها درمىآوريد [آنچه را] از آن [مىخواهيد] آشكار و بسيارى را پنهان مىكنيد».
و زمانی که انسانها به خاطر حاصل زبانشان با صورت به طرف آتش جهنم کشیده میشوند در حالی که زبان فنا شدنی است و سخن به پایان میرسد پس در مورد قلمی که اثراتش باقی مانده و اگر صاحبش بمیرد او زنده میماند چه فکر میکنید.
این دو قلم است که اگر آن دو را بشناسی مرکبش را نیز خواهی شناخت:
قلمی نیکو و پایدار و قلمی سست و احمق پس برای خود یکی را انتخاب کن که روز قیامت تو را نجات دهد.
و درود بفرستید بر بهترین مخلوقات و پاکترین بشر محمد بن عبدالله صاحب حوض و شفاعت و الله شما را به چیزی امر کرده که از خودش شروع میکند و دوم فرشتگان تسبح گویش و شما را نیز در این سخنش اینگونه امر نموده که:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
«الله و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند. ای مومنان بر او درود و سلام بفرستید».
الهی درود و سلام و برکت بفرست و بر بنده و فرستادهات محمد صاحب صورت نورانی و و زیبا و راضی باش الهی از چهار جانشین او ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر یاران پیامبرت محمد صلی الله و علیه و سلم و از تابعین و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کردهاند تا روز جزا و (راضی باش) از ما با بخشش و سخاوت و کرم و احسانت ای رحم کنندهترین رحم کنندگان.
بار الها به اسلام و مسلمانان عزت ببخش و شرک و مشرکان را ذلیل بگردان.
بار الها دین و کتابت و سنت پیامبرت و بندگان مؤمنت را یاری بگردان.
بارالها غصه و غم را از غم دیده گان دور بگردان و قرض قرض داران را ادا کن و بیماران ما و مسلمانان را شفا ده.
بارالها به نفوس ما تقوا عطا بفرما و آنرا پاک بگردان زیرا تو بهترین کسی هستی که میتواند آن را پاک سازد تو ولی و مولای آن هستی.
بارالها ما را در سرزمین هایمان ایمن بگردان و مسئولان ما را اصلاح بگردان و مسئولیت ما را به کسانی بسپار که تقوای تو را دارند ای پروردگار جهانیان.
بار الها تو الله هستی که غیر از تو هیج معبود به حقی نیست و تو بینیازی و ما فقیرانیم بر ما باران فرو فرست و ما را از نا امیدان قرار مده. بار الها از خیری که نزد توست ما را محروم مگردان.
بار الها ما مخلوقی از مخلوقات تو هستیم پس به خاطر گناهانمان ما را از فضلت محروم مگردان ای ذو الجلال و الإکرام پروردگارا در این دنیا و در آخرت به ما خیر عطا بفرما و ما را از عذاب جهنم نجات بده.
پاک و منزه است پروردگار ما از آنچه (مشرکان) توصیف میکنند و درود بر پیامبران و این آخرین سخن ماست که حمد وسپاس از آن الله است که پروردگار جهانیان است.