خطبه های حرمین

خطبه‎ی اول:

حمد و ستایش از آن الله است که روزه‎ را بر ما فرض گردانید و آن را سبب بخشایش گناهان و دری از درهای بهشت قرار داد و گواهی می‎دهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد است و شریکی ندارد و گواهی می‎دهم که سرور و پیامبر ما محمد، بنده و پیامرسان اوست و اوست که صاحب حوض کوثر و درجات بلند است... بار الها بر بنده و پیامبرت محمد و بر آل و اصحاب او درود و سلامی ابدی و دائمی فرست...

اما بعد ای بندگان خداوند تقوای وی را پیشه سازید

﴿وَٱتَّقُواْ يَوۡمٗا تُرۡجَعُونَ فِيهِ إِلَى ٱللَّهِۖ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٢٨١﴾ [البقرة: ٢٨١].

«و بترسید از روزی که در آن بسوی الله باز خواهید گشت سپس هر کس آنچه را انجام داده دریافت خواهد کرد و آنان مورد ستم واقع نخواهند شد».

هنگامی که مسلمانان در آستانه‎ی این ماه مبارک قرار می‎گیرند، خردمندان در بین زیبایی این مناسبت و عظمت و شکوه آن و همینطور شادی استقبال این ماه به یاد آن دو شادی دیگر می‎افتند که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بیان نموده است:

ایشان می‎فرمایند: «روزه‎دار دو شادی دارد: یکی هنگام افطار است که بخاطر آن شاد می‎شود و دیگری هنگامی که است که با پروردگارش ملاقات می‎کند و به سبب روزه‎اش شاد می‎گردد» که این روایت بخاری و مسلم است و در روایت «ابن خُزَیمه» آمده است که «برای پاداش روزه‎اش شاد می‎گردد...».

این یادآوری، مسلمانان را به تفکر در علت این شادی و حقیقت روزه می‎اندازد... آنان به خوبی می‎دانند که روزه‎ی کسی که سخن ناحق و عمل بدان را ترک نگوید و کسی که گوش و چشم و اعضای بدن را از آلودگی‎ گناهان محافظت نکند، چنین روزه‎ای شادی‎آور نیست... چرا که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم می‎فرماید: «چه بسا روزه‎داری که تنها سهم وی از روزه‎اش گرسنگی و تشنگی است و چه بسا شب‎زنده‎داری که تنها بهره‎اش از نماز شب، بی‎خوابی است»[به روایت نسائی و ابن ماجه].

همچنین رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم می‎فرمایند: «هرکه سخن ناحق و عمل به‎آن را ترک نگوید خداوند نیز نیازی به این ندارد که او غذا و نوشیدنی‎اش را ترک کند».

این خردمندان می‎دانند که روزه‎ی کسانی که تنها از روی عادت و برای مماشات با مردم روزه می‎گیرند، مِلاک نیست...

همینگونه روزه‎ی کسانی که از روی اکراه و ناخوشی روزه می‎گیرند و آرزوی پایان سریع رمضان را دارند تا دوباره به گمراهی پیش از رمضان بازگردند نیز، آن روزه‎ای نیست که باعث شادی و فرح صاحبش می‎شود...

روزه نزد خردمندان چیزی متفاوت است... روزه‎ای که شادی می‎آورد روزه‎ی کسانی است که در آن منهجی مستقیم در پیش گرفته و راهی را در پی می‎گیرند که آنان را به بالاترین درجات و باارزشترین اهداف می‎رساند آن هم نزد پروردگارشان در روزی که به دیدارش می‎روند...

این، روزه‎ی کسانی است که با عزم و اراده‎ی استفاده و غنیمت از این ماه به استقبال آن می‎روند... کسانی که با تزکیه‎ی نفس و پاک نمودن قلب و حفظ زبان و چشم و همه‎ی اعضای بدن، این ماه را غنیمت می‎شمارند...

این روزه‎ کسانی است که از روی ایمان به حق بودن آن و از روی طاعت پروردگار و برای نزدیکی به مولای خود و از روی احتساب پاداش ِ آن و به امید اجر بزرگ، روزه می‎گیرند... اجر بزرگی که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم آن را در این حدیث بیان می‎فرمایند:

«هرکه رمضان را از روی ایمان و احتِسابِ پاداش آن روزه گیرد، گناهان گذشته‎اش آمرزیده می‎شود».

اما آمرزشی که در این حدیث آمده است، براساس سخنِ جمهورِ علما مخصوص گناهان صغیره است و نه گناهان کبیره، زیرا گناهان کبیره تنها با توبه‎ی نصوح و با بازگرداندن حقوق پایمال شده به اهل آن امکان‎پذر است. البته اگر گناه مربوط به حقوق دیگران باشد زیرا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم می‎فرمایند:

«نمازهای پنجگانه و جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان، پاک کننده‎ی گناهان ِ میان خود هستند، اگر انسان از گناهان کبیره اجتناب ورزد».

خردمندان با استفاده از فیض الهی و فضل وسیع خداوندی و با فرصتی که به علت در بند شدن شیاطین در این ماه مهیاست، خود را در معرض نَفَحات پروردگار قرار می‎دهند... رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم در حدیثی که ابوهریره رضی الله عنه روایت کرده است می‎فرمایند:

«هنگانی که رمضان آید درهای بهشت باز شده و درهای جهنم بسته می‎شود و شیاطین به غل و زنجیر کشیده می‎شوند» [به روایت بخاری و مسلم].

مومنان، دستورات نبوی را در این ماه، به عنوان بهترین توشه مورد استفاده قرار می‎دهند. دستورات و رهنمودهایی که بقول امام ابن قیم جوزی، کاملترین رهنمون و بزرگ‌ترین راه برای رسیدن به هدف و آسان‎ترین آن بر نفس بشری است...

یکی از رهنمودها و روش‎های نبوی در این ماه، عبادت ِ بسیار است... ایشان در این ماه صدقه و نیکی بسیاری می‎رزید و بسیار قرآن تلاوت می‎کرد و نماز می‎گذارد و بسیار اعتکاف و ذکر می‎نمود. وی در رمضان در عبادات تلاشی ویژه می‎نمود. در این ماه جبرئیل هر شب برای مدارسه‎ی قرآن به نزد ایشان می‎آمد و چنان که صحابه می‎گویند پس از ملاقات با جبرئیل، رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم از باد صبا بخشنده‎تر می‎گردید.

ای بندگان خداوند... کسانی که این راه یعنی راه و روش رسول خداوند را در پیش می‎گیرند، کسانی‎اند که عاقبت نیک را با همه‎ شادی و سرورش به دست خواهند آورد. آن هم هنگامی که به دیدار پروردگار خود نائل شوند و ثواب بزرگ و پاداش عظیم او و بهشت بلندمرتبه‎ی الهی را به دست آورند...

کسی که به نیکی دانه کاشت و به خوبی کشت نمود شایسته‎ی این است که در هنگام برداشت محصول شاد باشد. اما آنکه خوب بذر نپاشید و نیکو کشت ننمود چگونه در روزی که مومنان به فضل و رحمت خداوند شادند و خوشحال، شاد و خوشحال باشد؟

پس تقوای خداوند را پیشه سازید و برای رسیدن به همه‎ی اسبابی که باعث آن شادی کامل و بزرگ می‎شود تلاش نمایید و آنطور که شایسته‎ی این ماه بزرگ است با تلاش و کوشش و مسابقه در کارهای نیک به استقبال این ماه بروید که سوگند به پروردگار این فرصتی است بس بزرگ و چه پیروزی بزرگی است برای کسی که قدر آن را بداند...

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم:

﴿شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُۖ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَۗ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِكُمُ ٱلۡيُسۡرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ ٱلۡعُسۡرَ وَلِتُكۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ١٨٥﴾ [البقرة: ١٨٥].