خطبهی دوم:
ستایش از آن الله است. او را ستوده و از او یاری جسته و آمرزش میخواهیم و از بدیها نفس خود و کارهای ناشایستمان به او پناه میبریم. الله هرکه را هدایت کند او گمراهگری نخواهد داشت و هرکه را گمراه سازد هدایتگری نخواهد یافت، و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک است و گواهی میدهم که محمد بندهی الله و پیامبر اوست. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد، و بر اهل بیت و یارانش درود و سلام فرست.
اما بعد، ای بندگان خداوند:
برخی از علما در بیان فضیلت این شریعت مبارک محمدی و آثار حاکم گرداندن آن در زندگی مردم گفتهاند: «صلاح جوامع در شریعت اسلام و حاکم ساختن آن است؛ زیرا این شریعت همان عدالت حقیقی است که هیچ ظلم و ستمی در آن نیست و در بیان حکم هیچ مسالهای از امور زندگی کوتاهی نکرده است و در راه رسیدن به هیچ مصلحت یا عدالتی از حرکت نایستاده و منفعت همهی مردم را با اختلاف نژادی و زمانی که دارند در نظر گرفته است».
حکومت اسلامی در دوران نخستین خود منطقهای وسیع از سرزمین چین در شرق، تا دورترین نقطهی غرب را در برگرفته بود و پرچم اسلام در همهی مناطق مختلف این حکومت که مردمی متفات با نژادها و عبادات و سنتهای مختلف را در خود داشت، برافراشته بود.
شریعت با حکومت اسلامی خود توانست امور این مردم و ملتها را به بهترین نظام و دقیقترین و دادگرانهترین روش منظم سازد و هر چه خداوند متعال سرزمینهای جدیدی را برای مسلمانان میگشود یا مسائل جدید و چالشهای نوینی پیش میآمد علمای شریعت با اجتهاد و استنباط از کتاب و سنت راه حلهایی را برای همهی این مشکلات ارائه میدادند و در این راه از تحقیق هیچ سودی کوتاهی نمیکردند و در مقابل هیچ وسیلهای که هدف آن به دست آمدن مصلحتی عمومی و به دور از ستم بود مانع ایجاد نمیکردند.
در میان مسلمانان و زیر سایهی آنان غیر مسلمانانی زندگی کردند که عدل اسلام شامل حال آنان نیز شد و شریعت اسلام آنان را نیز در بر گرفت و نه به آنان ظلمی روا داشت و نه حقی از حقوق آنان را زیر پا گذاشت بلکه همهاش خیر و نیکی بود و حتی از بسیاری از حاکمانی که بر دین خودشان بودند با آنان مهربانتر بود.
پس ای بندگان خداوند تقوای او را پیشه سازید و با تمسک به این شریعت مبارک و حاکم گرداندن آن در زندگیتان و عمل به خیر و صلاحی که در آن است بهترین دعوتگر به سوی دین اسلام باشید تا خشنودی پروردگار جهانیان را به دست آورید.
و بر بهترین بندهی خداوند، محمد بن عبدالله درود و سلام فرستید که خداوند در کتاب خود شما را به آن امر نموده و فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد درود و سلام فرست واز چهار خلیفهی وی: ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و صحابه و تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند و همینطور از ما با عفو و کرم خویش راضی خشنود باش ای گرامیترین گرامیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، و حوزه دین را حفظ کن و دشمنان دین و دیگر سرکشان و مفسدان را نابود گردان و میان قلبهای مسلمانان الفت ایجاد کن و رهبرانشان را اصلاح نما و کلمهی آنان را بر حق یکی گردان.
خداوندا دینت را و کتابت را سنت پیامبرت و بندگان مومن مجاهد صادقت را یاری ده.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان و والیان ما را اصلاح نما. خداوندا شر دشمنان ما را آنطور که خود میدانی از سر ما کوتاه گردان، خداوندا از بدی آنها به تو پناه میبریم... خداوندا دین ما را که نگه دارندهی امر ماست و دنیای ما را که زندگیگاه ماست و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما عامل زیاده در نیکیها و مرگ را عامل آسودگی از هر بدی بگردان. خداوندا درون ما را تقوا عطا کن و آن را پاک گردان که تو بهترین پاک کنندهی آنی و تو ولی و مولای آنی. خداوندا ما از زوال نعمتت و برگشت عافیتت و خشم ناگهانیات و همهی اسباب خشمت به تو پناه میبریم.
«پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خود قرار ندهی بیتردید از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ۲۳].
خداوندا بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را به آن خواستههایمان که باعث خشنودی توست برسان و کارهای ما را با نیکیها خاتمه ده.
خداوندا ما از تو انجام نیکیها و ترک بدیها و دوست داشتن مستمندان را خواهانیم و از تو مغفرت و رحمت را مسالت داریم و اگر برای قومی ارادهی آزمایش داری ما را در حالی که به فتنه نیفتادهایم به سوی خود باز گردان.
«پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش دور گردان»
[البقرة: ٢٠١].
و درود و سلام خداوند بر پیامبران محمد و بر اهل بیت و یاران وی، و الحمدلله رب العالمین.