خطبه‌ی اول:
سپاس خداوند را که همه چیز را آفرید و به دقت اندازه‌گیری نمود او که «شب را به روز درمی‌پیچد و روز را به شب درمی‌پیچد و آفتاب و ماه را تسخیر کرد که هر کدام تا مدتی معین روانند؛ آگاه باش که او همان شکست‌ناپذیر آمرزنده است» [الزمر: ۵].
پروردگارم را سپاس و ستایش می‌گویم و به سوی او بازگشته و از او آمرزش می‌خواهم و گواهی می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بی‌شریک است و یگانه است و شکست ناپذیر، و گواهی می‌دهم که پیامبر و سرور ما محمد، بنده‌ی او و پیامبر برگزیده‌اش است. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران متقی و نیک وی درود و سلام و برکت ارزانی دار.
اما بعد: تقوای خداوند را آنگونه که شایسته است پیشه سازید و به ریسمان محکم اسلام چنگ زنید که هر کس تقوای او را پیشه ساخت از بدی‌ها و مهلکات در امان ماند و از عقوبت عافیت یافت و در آخرت خشنودی پروردگا و بهشت را به دست آورد.
بندگان خداوند:
پروردگار شما ـ عزوجل ـ این زندگی دنیا را خانه‌ی عمل قرار داده است که همه در آن اجل و مهلت معینی دارند و آخرت را خانه‌ی جزا و پاداش کارهایی قرار داده است که در این دنیا انجام داده‌ایم؛ اگر نیک بود نیکی و اگر بد بود بدی. خداوند متعال فرموده است:
﴿وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ بِمَا عَمِلُواْ وَيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ بِٱلۡحُسۡنَى ٣١﴾ [النجم: ٣١].
«و هر چه در آسمان‌ها و هر چه در زمین است از آن الله است تا كسانی را كه بد كرده‌اند به [سزای] آنچه انجام داده‌اند كیفر دهد و آنان را كه نیكی كرده‌اند به نیكی پاداش دهد».
و فرموده است:
﴿إِنَّا جَعَلۡنَا مَا عَلَى ٱلۡأَرۡضِ زِينَةٗ لَّهَا لِنَبۡلُوَهُمۡ أَيُّهُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗا ٧﴾ [الكهف: ٧].
«در حقیقت ما آنچه را كه بر زمین است زیوری برای آن قرار دادیم تا آنان را بیازماییم كه كدام یک از ایشان نیكوكارترند».
خداوند نیز مردم را با مخلوقاتی که در اختیار و سلطه‌ی آنان قرار داده و با اسبابی که در اختیارشان نهاده است، برای رسیدن به هدفشان یاری داده است. خداوند متعال می‌فرماید:
﴿أَلَمۡ تَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَسۡبَغَ عَلَيۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةٗ وَبَاطِنَةٗ﴾ [لقمان: ٢٠].
«آیا ندانسته‌اید كه الله آنچه را كه در آسمان‌ها و آنچه را كه در زمین است مسخر شما ساخته و نعمت‌های ظاهر و باطن خود را بر شما تمام كرده است».
و فرموده است:
﴿۞ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ١٢ وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ ١٣﴾ [الجاثية: ١٢-١٣].
«الله همان كسی است كه دریا را به سود شما رام گردانید تا كشتی‌ها در آن به فرمانش روان شوند و تا از فزون بخشی او [روزی خويش را] طلب نمایید و باشد كه سپاس دارید (١٢) و آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] برای مردمی كه می‌اندیشند نشانه‌هایی است».
و فرموده است:
﴿وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡأَنۡهَٰرَ ٣٢ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ دَآئِبَيۡنِۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ ٣٣ وَءَاتَىٰكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلۡتُمُوهُۚ وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَظَلُومٞ كَفَّارٞ ٣٤﴾ [إبراهيم: ٣٢-٣٤].
«و رودها را براى شما مسخر كرد (٣٢) و خورشید و ماه را كه پیوسته روانند برای شما رام گردانید و شب و روز را [نیز] مسخر شما ساخت (٣٣) و از هر چه از او خواستید به شما عطا كرد و اگر نعمت الله را شماره كنید نمی‌توانید آن را به شمار درآورید قطعا انسان ستم‌پیشه‌ی ناسپاس است».
اگر انسان اندیشه کند و عبرت گیرد و هدایایی را که خداوند برای او آماده ساخت است و منزلتی را که برای او در نظر گرفته و او را برای انجام نیکی‌ها و ترک بدی‌ها یاری داده است، و بداند که خانه‌ی آخرت، خانه‌ی ابدیت است که یا خوشی ابدی است و یا عذابی دردناک؛ اگر انسان این را بداند وقت خود را از دست نمی‌دهد و به آن اهمیت می‌دهد و مدت زمان زندگی خود را با انجام کارهای نیک و دنیای خود را با عمل به شرع حنیف آباد می‌سازد...
هیچ خیری در دنیای کسی نیست که دین بر آن حاکم نیست و هیچ برکتی در زندگی کسی نیست که اسلام بر آن چیره نباشد؛ خداوند متعال می‌فرماید:
﴿مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعَاجِلَةَ عَجَّلۡنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلۡنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصۡلَىٰهَا مَذۡمُومٗا مَّدۡحُورٗا ١٨ وَمَنۡ أَرَادَ ٱلۡأٓخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعۡيَهَا وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ كَانَ سَعۡيُهُم مَّشۡكُورٗا ١٩ كُلّٗا نُّمِدُّ هَٰٓؤُلَآءِ وَهَٰٓؤُلَآءِ مِنۡ عَطَآءِ رَبِّكَۚ وَمَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحۡظُورًا ٢٠﴾ [الإسراء: ١٨-٢٠].
«هركس خواهان [دنیای] زودگذر است به زودی هركه را خواهیم [نصیبی] از آن می‌دهیم آنگاه جهنم را كه در آن خوار و رانده داخل خواهد شد براى او مقرر می‌داریم (١٨) و هركس خواهان آخرت است و نهایت كوشش را برای آن بكند و مؤمن باشد آنانند كه تلاش آن‌ها مورد حق‌شناسی واقع خواهد شد (١٩) هر دو [دسته‌ی] اینان و آنان را از عطای پروردگارت مدد می‌بخشیم و عطای پروردگارت [از كسی] منع نشده است».
و می‌فرماید:
﴿فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُمۡۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَتَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَهُمۡ كَٰفِرُونَ ٥٥﴾ [التوبة: ٥٥].
«اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نیاورد جز این نیست كه الله می‌خواهد در زندگی دنیا به وسیله‌ی این‌ها عذابشان كند و جانشان در حال كفر بیرون رود».
و می‌فرماید:
﴿قُلۡ مَنۡ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزۡقِۚ قُلۡ هِيَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا خَالِصَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ﴾ [الأعراف: ٣٢].
«بگو زیورهای را كه الله براى بندگانش پدید آورده و [نیز] روزی‌های پاكیزه را چه كسی حرام گردانیده؟ بگو این [نعمت‌ها] در زندگی دنیا برای كسانی است که ایمان آورده‌اند و روز قیامت [نیز] خاص آنان می‌باشد».
آیا هیچ عاقلی در این حقیقت شک دارد که زندگی دنیای متاعی زائل و لذتی زودگذر است؟! اگر کسی از این حقیقت غافل است بهتر است از گذشتگان عبرت گیرد که شرح حال آنان عبرتی برای خردمندان است.
حال ای خردمند! اگر این سخن خداوند متعال برایت آشکار است که می‌فرماید:
﴿بَلۡ تُؤۡثِرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا ١٦ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ ١٧﴾ [الأعلى: ١٦-١٧].
«بلکه زندگی دنیا را ترجیح می‌دهید (۱۶) [در حالی که] آخرت بهتر و ماندگارتر است».
اگر این را دانستی برای آخرتی که ماندگار است کار کن و به هدف به دست آوردن آن خوشی بی‌مانع از بین نرفتنی تلاش کن تا از آتش شدید جهنم و قعر عمیق آن و غذای اهل آن که زقوم است و نوشیدنی آنان که حمیم و چرک و خونابه است، نجات یابی. خداوند متعال فرموده است:
﴿فَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قُطِّعَتۡ لَهُمۡ ثِيَابٞ مِّن نَّارٖ يُصَبُّ مِن فَوۡقِ رُءُوسِهِمُ ٱلۡحَمِيمُ ١٩ يُصۡهَرُ بِهِۦ مَا فِي بُطُونِهِمۡ وَٱلۡجُلُودُ ٢٠ وَلَهُم مَّقَٰمِعُ مِنۡ حَدِيدٖ ٢١ كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا مِنۡ غَمٍّ أُعِيدُواْ فِيهَا وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ ٢٢﴾ [الحج: ١٩-٢٢].
«و كسانی كه كفر ورزیدند جامه‌هایی از آتش برایشان بریده شده است [و] از بالای سرشان آب جوشان ریخته می‌شود (١٩) آنچه در شكم آن‌هاست با پوست [بدن] شان بدان گداخته می‌گردد (٢٠) و برای [وارد كردن ضربت بر سر] آنان گرزهایی آهنین است (٢١) هر بار بخواهند از [شدت] غم از آن بیرون روند در آن باز گردانیده می‌شوند [كه هان] بچشید عذاب آتش سوزان را».
از انس بن مالک ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «خوش‌گذران‌ترین جهنمی از اهل دنیا را می‌آورند و او را در آتش یک غوطه می‌دهند، سپس به او گفته می‌شود: ای فرزند آدم! آیا هرگز خیری دیده‌ای؟ آیا هیچ خوشی‌ای بر تو گذشته است؟ می‌گوید: نه ای پروردگار! به خدا سوگند هیچ خوشی‌ای ندیده‌ام. و سختی‌دیده‌ترین بهشتی از اهل دنیا را می‌آورند و در بهشت یک غوطه می‌دهند، سپس به او می‌گویند: ای فرزند آدم! آیا سختی‌ای دیده‌ای؟ آیا هرگز با ناخوشی‌ای مواجه شده‌ای؟ می‌گوید: نه ای پروردگار! به خدا سوگند که [تاکنون] هیچ ناخوشی و سختی‌ای ندیده‌ام» [به روایت امام مسلم].
بندگان خداوند:
خیر و نیکی‌ای که نزد خداوند است جز با طاعت او به دست نمی‌آید. بدانید که کالای خداوند گران است، بدانید که کالای خداوند، بهشت است.
مدت زمان عمر انسان، همان سرمایه‌ی تجارت اوست که اگر آن را در انجام نیکی‌ها به کار گیرد خوشبخت می‌شود و اگر آن را در بیهودگی و کارهای حرام هدر دهد بدبخت می‌شود. شایسته‌ترین انسان‌ها برای به دست آوردن زندگی پاک و سودمند و مبارک کسانی‌اند که در زندگی خود به پیامبر هدایت ـ صلی الله علیه وسلم ـ اقتدا نمایند، زیرا راه و روش پیامبر ما محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ کامل‌ترین روش‌ها است چنانکه خود در خطبه‌اش می‌فرماید: «همانا بهترین سخن، کلام خدا است و بهترین راه و روش، راه و روش محمد است و هر بدعتی گمراهی است» [به روایت مسلم از حدیث جابر رضی الله عنه].
بنابراین هر کس در زندگی خود به روش سرورمان رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ اقتدا نمود همه‌ی خیر و نیکی و بهشت‌های پرنعمت را به دست آورده است اما هر کس هدایت پیامبر را از دست دهد همه‌ی خیر و نیکی را از دست داده است و هر کس بخشی از آن را از دست دهد به همان اندازه خیر و نیکی از دست او رفته است.
یکی از اصحاب ـ رضی الله عنهم ـ می‌گوید: «ما سیرت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ را به فرزندانمان یاد می‌دادیم چنانکه به آنان قرآن را تعلیم می‌دادیم».
هدف آنان اقتدای به رسول خدا ـ علیه الصلاة والسلام ـ بود که در واقع به این هدف دست یافتند و اینگونه بهترین امتی شدند که بر مردم خارج گردیدند.
اگر هر مسلمانی پایبندی خود به سنت پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ و عمل به راه و روش او در عبادات و معاملات و اخلاص و یاری دین و استقامت در همه‌ی احوال، مورد آزمایش قرار دهد، به کوتاهی‌ها و تقصیرات خود در کارهایش پی برده و به یاری خداوند آنچه را از دست داده است جبران خواهد کرد و در همه‌ی کارهایش به راه راست خواهد رفت.
شایسته است انسان مسلمان از هدر دادن عمر خود در غفلت و روی‌گردانی از علم و نافع و عمل صالح، و مشغول شدن به آنچه در دین و دنیا به سود او نیست، دوری کند؛ به ویژه جوانانی که نیازی شدیدتری به حفظ دین و اخلاق پاکی خود و آینده‌شان دارند.
زیرا هر مرحله‌ای از مراحل زندگی انسان تحت تاثیر مرحله‌ی قبل است و مضرترین چیز ـ به ویژه برای جوانان ـ پی‌گیری سایت‌های زیانبار در اینترنت است که باعث ویرانی اخلاق اسلامی و تاثیر پذیری از اینگونه پایگاه‌های فاسد می‌شود. همچنین مطالعه‌ی کتاب‌های الحاد و فساد و دوستی با بدان و اهل شهوت و گناهان، و هدر دادن وقت خود با سریال‌های ماهواره‌ای که مانع خیرند و بدی‌ها و حرام‌ها را زیبا جلوه می‌دهند.
از دیگر عادت‌های زیبان‌بار، عادت به شب‌نشینی و نخوابیدن در شب و خواب روز است؛ زیرا این عادت زیانبار باعث تغییر طبیعت انسان می‌شود که غالبا در بیکاری و فراغت رخ می‌دهد. هر کس این راه و روش را در پیش گرفت تولیدش کم می‌شود و دچار افت تحصیلی می‌شود. بسیاری از جوانان به سبب همین عادت از درس و تحصیل باز می‌مانند و بسیاری از این افراد دچار بیماری‌های بدنی و روانی می‌شوند. اخلاق کسانی که به این عادت ادامه دهند بد می‌شود و صبر و تحمل‌شان کم شده و در انجام وظایف خود دچار اشکال خواهند شد. شیاطین بر چنین کسانی تسلط می‌یابند زیرا تسلطی که شیطان در شب بر انسان دارد در روز ندارد.
خواب روز به جای شب باعث تباهی عمر و منافع انسان می‌شود و چه بسا همین شب‌نشینی‌ها انسنا را به سوی مواد مخدر و انحراف و ترک نماز بکشاند.
قضایای جوانان بسیار است که راه درمان همه‌ی آن‌ها پایبندی به روش سرور ما محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ است. همچنین بر پدران و مادران و خردمندان جامعه لازم است که الگویی نیک برای جوانان باشند زیرا آنان تنها می‌توانند از کسانی که می‌بینند الگو گیرند و نه تنها با اطلاع از سیرت صالحان گذشته.
همچنین شایسته است همه با هم در راه استقامت و پایبندی بر دستورات خدا و رسولش همکاری کنیم. چنانکه رسول خدا ـ علیه الصلاة والسلام ـ می‌فرماید: «مثال مومنان در دوستی و مهربانی و عطوفتی که میان همدیگر دارند همانند یک بدن است که اگر یک عضو آن به درد آید دیگر اعضای آن نیز با بی‌خوابی و تب با آن هم‌دردی می‌کنند».
خداوند متعال می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٖۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ ١٨ وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ نَسُواْ ٱللَّهَ فَأَنسَىٰهُمۡ أَنفُسَهُمۡۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ ١٩ لَا يَسۡتَوِيٓ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۚ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ ٢٠﴾ [الحشر: ١٨-٢٠].
«اى كسانی كه ایمان آورده‌اید از الله پروا داريد و هر كسی باید بنگرد كه برای فردا [ی خود] از پیش چه فرستاده است و [باز] از الله بترسید در حقیقت الله به آنچه می‌کنيد آگاه است (١٨) و چون كسانی مباشید كه الله را فراموش كردند و او [نیز] آنان را دچار خودفراموشی كرد. آنان همان نافرمانانند (١٩) دوزخیان با بهشتیان یكسان نیستند بهشتیانند كه كامیابانند».
خداوند برای من و شما در قرآن عظیم برکت نهد و با آیات و ذکر حکیم و سنت سید المرسلین سود رساند. این سخن را گفته و برای خود و شما و دیگر مسلمانان از خداوند آمرزش می‌خواهم.