خطبهی دوم:
ستایش مخصوص خداوند والامرتبهی بزرگ است. او که هر کس را بخواهد به راه راست هدایت میکند. پروردگار ما صاحب نعمت و فضل است و ثنای نیک از آن اوست. هر کس را بخواهد مورد آمرزش قرار میدهد و از هر کس که بخواهد توبه میپذیرد و او بسیار آمرزنده و مهربان است. و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک و شکستناپذیر و حکیم است و گواهی میدهم که پیامبر و سرور ما محمد، بندهی او و پیامبرش است که رحمتی فرستاده شده برای جهانیان است. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد، و بر اهل بیت و یاران متقی او درود و سلام فرست.
اما بعد:
در پنهان و آشکار تقوای خداوند را پیشه سازید تا کارهایتان را به صلاح آورد و فرجامتان را نیک گرداند.
ای مسلمانان:
نعمتهای آشکار و پنهان خداوند را به یاد آورید و با انجام فرائض و مستحبات ـ در حد توان ـ به شکر آن بپردازید، زیرا شکر خداوند به جای نمیآید مگر با انجام طاعت او و ترک معصیتاش.
پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ ما را آگاه ساخته است که عافیت در آغاز این امت قرار داده شده است و آخر آن با بلا و سختی مواجه خواهد شد. عافیت در آغاز این امت به سبب پایبندی آنان به سنت بود، شما نیز به سنت پیامبرتان ـ صلی الله علیه وسلم ـ پایبندی نمایید تا خداوند از هر بلایی محفوظتان دارد، و بلای آخر این امت نیست مگر به سبب کاری که خود مردم انجام دادهاند.
رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ ما را به سوی نجات از بدعتها و محرمات و به دست آوردن درجات والا راهنمایی کرده و فرموده است: «شما را به تقوای خداوند و شنیدن و اطاعت کردن سفارش میکنم، حتی اگر بردهای بر شما امیر شود، زیرا هرکه از شما زندگی [طولانی] یابد اختلاف بسیاری خواهد دید؛ بنابر این به سنت من و سنت خلفای راشدین هدایت یافته چنگ بزنید و آن را با بن دندان بگیرید و وای بر شما از امور نوساخته [در دین]، زیرا هر بدعتی گمراهی است» [به روایت ترمذی از حدیث عِرباض بن ساریه رضی الله عنه].
بندگان خداوند:
«همانا الله و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید [شما نیز] بر وی درود و سلام فرستید» [الأحزاب: ۵۶].
در این سخن خداوند متعال چنان اجر بزرگی نهفته است که کس توانایی به دست آوردن آن را ندارد مگر آنکه خداوند عزوجل قادرش سازد و رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ میفرماید: «هر کس بر من یک درود فرستد، خداوند به واسطهی آن بر وی ده درود خواهد فرستاد».
پس بر سرور پیشینیان و آیندگان درود و سلام فرستید. خداوندا بر محمد و بر آل محمد درود فرست چنانکه بر ابراهیم و بر آل ابراهیم درود فرستادی؛ همانا تو ستوده شده و باعظمتی.
خداوندا بر پیامبر ما محمد و بر اهل بیت و همسران و ذریهاش درود و سلام فرست و از همهی صحابهی وی و از تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند راضی و خشنود باشد. خداوندا همچنین از خلفای راشدین، آن امامان هدایت: ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر صحابهی پیامبرت و همچنین از ما با کرم و احسان و رحمتت راضی و خشنود باش از مهربانتری مهربانان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن و کفر و کافران را خوار گردان. خداوندا شرک و مشرکان را ذلیل گردان و دشمنانت، دشمنان دین را نابود ساز ای پروردگار جهانیان.
خداوندا این سرزمین و دیگر سرزمینهای مسلمان را در امنیت و رفاه بدار ای پروردرگار جهانیان.
خداوندا سرزمین ما را از هر بدی و شری حفظ نما. خداوندا ما و همهی مسلمانان را از هر آنچه باعث خشم تو است محافظت نما. خداوندا نعمت پایبندی به سنت پیامبرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را به ما و همهی مسلمانان ارزانی دار و همهی ما ر ا از شر بدعتها که عامل ویرانی دین هستند حفظ نما.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان ما را اصلاح نما.
خداوندا ما از تو برای درگذشتگانمان و درگذشتگان همهی مسلمانان مغفرت میخواهیم.
خداوندا از تو بارانت را خواهانیم. خداوندا ما را باران عطا کن ای پروردگار جهانیان. همانا تو بر هر کاری توانایی.
خداوندا از تو مسألت داریم سختی و بلا و تنگنایی را که بر برادران و خواهرانمان در شام نازل شده است از آنان دفع نمایی. خداوندا سختیشان را از آنان بردار. خداوندا شر دشمنان اسلام را آنطور که خود میدانی از سرشان کم کن. خداوندا زیان و سختیها و مصیبتهایی را که بر آنان نازل شده است از آنان بردار.
خداوندا گرسنهشان را سیر گردان و بیلباسشان را بپوشان و فقیرشان را بینیاز گردان ای پروردگار جهانیان. خداوندا آنان را به هیچ کس از بندگانت موکول نگردان. خداوندا هر سختی و بلایی که بر آنان نازل شده است، تنها توسط تو از آنان برداشته میشود.
خداوندا تو از همهی کسانی که در حقشان ستم روا داشتند و باعث آزار آنان شدند انتقام بگیر. خداوندا عذاب نزدیک خود را بر آنان نازل گردان. همانا تو بر هر کاری توانایی. خداوندا آنان را عبرت دیگران بگردان...
«پروردگارا ما را در دنیا و در آخرت نیکی عطا کن و از عذاب آتش دور بدار»
[البقرة: ٢٠١].
بندگان خداوند:
﴿۞إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَٱلۡإِحۡسَٰنِ وَإِيتَآيِٕ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَيَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِ وَٱلۡبَغۡيِۚ يَعِظُكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ ٩٠ وَأَوۡفُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ إِذَا عَٰهَدتُّمۡ وَلَا تَنقُضُواْ ٱلۡأَيۡمَٰنَ بَعۡدَ تَوۡكِيدِهَا وَقَدۡ جَعَلۡتُمُ ٱللَّهَ عَلَيۡكُمۡ كَفِيلًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ ٩١﴾ [النحل: ٩٠-٩١].
خداوند بزرگ را یاد کنید تا شما را یاد کند و او را برای نعمتهایش سپاس گویید تا شما را افزون دهد و همانا یاد الله بزرگتر است و الله به آنچه میکنید آگاه است.