خطبه های حرمین

خطبه‌ی اول:

ستایش مخصوص خداوندی است که سینه‌ی مسلمانان را با هدایت گشاده نمود و قلوب اهل طغیان را تیره نمود که هرگز حکمت را درک نکنند و گواهی می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله، گواهی کسی که به او ایمان آورده و هیچ‌کس را با او شریک نگردانده است، و گواهی می‌دهم که پیامبر ما محمد، بنده و پیامبر اوست. درود و سلام خداوند بر وی و بر اهل بیت و یاران او باد که ریسمان‌های هدایتند و چشمه‌های تقوا؛ درود و سلامی ماندگار و پی در پی...

اما بعد، ای مسلمانان:

تقوای الله را پیشه سازید که تقوای او بهترین دستاورد و طاعتش والاترین نَسَب است.

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَءَامِنُواْ بِرَسُولِهِۦ يُؤۡتِكُمۡ كِفۡلَيۡنِ مِن رَّحۡمَتِهِۦ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ نُورٗا تَمۡشُونَ بِهِۦ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٢٨﴾ [الحديد: ٢٨].

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوای الله را پیشه سازید و به پیامبرش ایمان آورید تا دو بهره از رحمتش را به شما عطا کند و برایتان نوری قرار دهد که به واسطه‌ی آن راه بپیمایید و شما را بیامرزد و همانا الله بسیار آمرزنده و مهربان است».

ای مسلمانان:

خداوند سرور و پیامبران محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را برگزید تا بار رسالت و تبلیغ شریعت را بر دوش کشد؛ او پیامبر بزرگ و گرامی و سرور فرزندان آدم و بهترین اهل زمین است. آن گوهر تابناک و مروارید درخشان.

وی بنده‌ی الله و پیامبر او و برگزیده و دوست خداوند و امین وحی او و بهترین بندگان اوست که ایمان بنده تا وقتی به رسالتش ایمان نیاورد و به پیامبری‌اش شهادت ندهد درست نخواهد بود.

او سرور پیامبران و امام آنان و آخرین انبیا و صاحب شفاعتشان است. اولین کسی است که در قیامت قبرش شکافته می‌شود و نخستین کسی است که در قیامت شفاعت می‌کند و نخستین پیامبری است که به همراه امتش از صراط می‌گذرد و پیامبری است که بیشترین پیروان را در روز قیامت خواهد داشت. وی صاحب بیرق بسته شده و مقام محمود و حوض کوثر است. بنده‌ی برگزیده خداوند و پیامبر مورد خشنودی او...

ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ می‌گوید: «خداوند کسی را گرامی‌تر از محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ نیافریده است و نشنیده‌ام که خداوند به جان کسی جز محمد سوگند یاد کند».

ابن کثیر ـ رحمه الله ـ می‌گوید: «خداوند به زندگی او قسم یاد کرده است که این تشریفی است بس عظیم و مقامی است والا و مکانتی است عریض».

ای مسلمانان:

برای اظهار فضل آن حضرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و بزرگیِ شرف و منزلت و جایگاه والای ایشان، و به هدف بزرگداشت و بلند نمودن یاد وی و برای اشاره به منت رسالت و نعمت بعثت او و یادآوری وجوب محبت پیامبر و پیروی وی، خداوند متعال درود بر پیامبرش ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را مشروع ساخته و آن را عبادتی بزرگ گردانده است چنانکه خود می‌فرماید:

﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].

«همانا الله و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند. ای کسانی که ایمان آورده‌اید بر او درود و سلام فرستید».

ای مسلمانان:

بنده به سبب درود بر اشرف مخلوقات ـ صلی الله علیه وسلم ـ پاداش و بزرگواری و مغفرت و درودی از سوی خداوند به دست خواهد آورد. از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «هرکه بر من یک درود فرستد خداوند به سبب آن بر وی ده درود خواهد فرستاد» [به روایت مسلم].

و از انس ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «هرکه بر من یک درود فرستد خداوند بر او ده درود خواهد فرستاد و ده گناه از او پاک خواهد کرد و ده درجه بر درجات او خواهد افزود» [به روایت احمد و نسائی و ابن حبان].

و از عبدالله بن عامر بن ربیعه از پدرش از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ چنین روایت است که فرمودند: «مسلمانی نیست که بر من درود فرستد مگر آنکه فرشتگان بر او درود می‌فرستند حال بنده کم یا زیاد بر من درود فرستد» [به روایت احمد و ابن ماجه].

ای مسلمانان:

بسیار درود فرستادن بر پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ سببی است برای آمرزش گناهان و از بین رفتن غم‌ها و غصه‌ها و بلاها. ابی بن کعب ـ رضی الله عنه ـ روایت می‌کند که گفتم: ای رسول خداوند! من بسیار بر تو درود می‌فرستم، آیا همه‌ی درودها ـ یعنی دعاهایم ـ را برای تو قرار ندهم؟ فرمود: «هرچه که می‌خواهی» گفتم: یک چهارم چطور است؟ فرمود: «هرچه که می‌خواهی و اگر بیشتر کنی برایت بهتری است» گفتم نصف آن چطور است؟ فرمود: «هر طور که بخواهی اما اگر بیشتر کنی برایت بهتر است» گفتم: دو سوم چطور است؟ فرمود: «هرطور که می‌خواهی اما اگر بیشتر کنی برایت بهتر است» گفتم: آیا همه‌ی دعایم را برای تو قرار دهم؟ فرمود: «در این صورت غم و غصه‌ات برطرف می‌شود و گناهت آمرزیده می‌گردد» [به روایت احمد و ترمذی].

ای مسلمانان:

در سنت نیز تاکید درود بر پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ در روز جمعه وارد شده است. از ابواُمامه ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «درودهای امتم هر روز جمعه بر من عرضه می‌شود، پس هر کدامشان که بیشتر بر من درود فرستاده باشد در منزلت به من نزدیک‌تر است» [به روایت بیهقی؛ حافظ ابن حجر می‌گوید: إسناد آن مشکلی ندارد].

و از اوس بن اوس ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمود: «از بهترین روزهایتان روز جمعه است؛ آدم در آن آفریده شد و در آن وفات یافت و در آن در صور دمیده می‌شود و در آن ضربه‌ی قیامت رخ می‌دهد، پس در این روز بسیار بر من درود فرستید زیرا درود شما بر من عرضه می‌شود» گفتند: ای رسول خدا! چگونه درود ما بر تو عرضه می‌شود در حالی که بدن شما پوسیده است؟ فرمود: «خداوند جسد پیامبران را بر زمین حرام نموده است» [به روایت احمد و ابوداوود].

ابن قیم ـ رحمه الله ـ می‌گوید: «رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ سرور انسان‌ها است و روز جمعه سرور روزها است؛ بنابراین درود فرستادن بر وی در این روز مزیتی دارد. همینطور از روی سپاس و ادای کمی از حق او ـ صلی الله علیه وسلم ـ شایسته است که در این روز و شب آن بسیار بر وی درود فرستیم».

ای مسلمانان:

مستحب است که دعای خود را با حمد خداوند و بزرگداشت و ثنای او سپس درود بر پیامبرش محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ آغاز کنیم و پایان دهیم، زیرا از فَضالة بن عُبید روایت است که گفت: رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ شنید که مردی در نماز خود (در تشهد) نه بزرگداشت خداوند را می‌گوید و نه بر پیامبر درود می‌فرستد، پس فرمود: «ای نماز گزار، عجله کردی» و سپس رسول خدا کیفیت دعا را به آنان یاد داد. سپس مردی آمد و نماز گزارد و بزرگداشت خداوند را گفت و حمد او را به جای آورد و بر پیامبر درود فرستاد، پس رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمود: «دعا کن که استجابت می‌شوی و بخواه که به تو عطا خواهد شد» [به روایت ترمذی].

همچنین اذان یکی از شعائر اسلام و علامات بارز آن است و خداوند برای بزرگداشت پیامبرش ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ درود بر او را پس از آن مشروع ساخته است. از عبدالله بن عمرو بن عاص ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «هرگاه صدای مؤذن را شنیدید همان سخنانی را که او می‌گوید بگویید سپس بر من درود فرستید زیرا هر کس بر من یک درود فرستد خداوند به سبب آن بر او ده درود می‌فرستد و سپس از خداوند برای من «وسیله» را بخواهید زیرا آن جایگاهی است در بهشت که تنها یکی از بندگان خداوند شایستگی آن را دارد و امیداورم که آن بنده من باشم و هرکه از خداوند برای من وسیله بخواهد شفاعت را به دست خواهد آورد» [به روایت مسلم].

ای مسلمانان:

درود مومنان بر پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و سلام آنان بر وی عرضه می‌شود زیرا از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «خانه‌های خود را به مانند قبرها نکنید و قبر من را محل تجمع و عید قرار مدهید و بر من درود فرستید که درود شما هر جا که باشید به من می‌رسد».

همچنین از عبدالله بن مسعود ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «خداوند فرشتگانی دارد که در زمین سیاحت می‌کنند و سلام امت من را به من می‌رسانند» [به روایت احمد و نسائی].

و از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمود: «کسی بر من سلام نمی‌فرستد مگر آنکه خداوند روحم را به من باز می‌گرداند تا سلام او را پاسخ گویم» [به روایت احمد و ابوداوود].

از جمله خرافه‌هایی که برخی از مردم به آن اعتقاد دارند این است که پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ دست خود را به سوی کسانی که نزد قبرش بر وی سلام کنند دراز می‌کند و این برای برخی از اولیاء رخ داده است! همه‌ی این داستان‌ها باطل و خرافه‌اند و هیچ اصل و اساسی ندارند بلکه چنین داستان‌هایی خیال و توهمی بیش نیست.

از دیگر الزامات محبت آن حضرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ این است که هرگاه یاد وی شود درود و سلام بر وی را به زبان آوریم و جفا و تقصیر و بی‌احترامی است که نام سرور بشریت آورده شود و زبان به درود و سلام او به حرکت در نیاید. از حسین بن علی ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «بخیل آن است که من نزد او یاد شوم و بر من درود نفرستد» [به روایت احمد و ترمذی].

و از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمودند: «ناکام شود آنکه نزد او یاد شوم و بر من درود نفرستد»‌ [به روایت ترمذی].

ای مسلمانان:

مجالس غفلت و شب‌نشینی‌ها و نشست‌های بیهوده همه باعث نقص و کاستی صاحبان خود و باعث حسرت آنان هستند. در مورد گروهی که با هم می‌نشینند و خداوند را یاد نمی‌کنند و بر پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ درود نمی‌فرستند در روایت ابوهریره از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ چنین آمده است: «هیچ قومی در مجلسی نمی‌نشینند که در آن یاد خدا را نمی‌کنند و بر پیامبرش درود نمی‌فرستند مگر آنکه [آن مجلس] برایشان عامل کمبود و حسرت خواهد گردید. حال خداوند اگر بخواهد آنان را عذاب می‌دهد و اگر بخواهد آنان را می‌آمرزد» [به روایت ترمذی].

و نزد ابن حبان چنین آمده است که: «هیچ قومی در مجلسی نمی‌نشینند که در آن یاد خدا را نمی‌کنند و بر پیامبر درود نمی‌فرستند مگر آنکه آن مجلس عامل حسرتشان در قیامت خواهد گردید اگرچه برای نیکی‌هایشان به بهشت وارد شوند».

پس مجالستان را با یاد خداوند عزوجل و تفقه در دین و آموزش سنت پیامبرش محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و سیرت و راه و روش و طریقه و اخلاق او نیکو گردانید و از او پیروی نمایید تا عزت دنیا و شرف آن و ثواب و نعیم آخرت را به دست آورید.

و از مجالس طرب و قلیان و دود و مواد مخدر و خمر دوری کنید و از قهوه‌خانه‌های پر از منکرات و مهلکات و فیلم‌ها و کانال‌های فحشا برحذر باشید.

ای مسلمانان:

همینطور لازم است که هنگام نوشتن نام پیامبر ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ نیز درود وی نوشته شود و هر گاه نام وی تکرار گردد درود بر وی نیز تکرار شود و شایسته است مسلمان از تکرار درود بر پیامبر خسته نشود و از نوشتن درود به صورت ناقص مانند (ص) یا (صلعم) خودداری کند زیرا چنین چیزی شایسته‌ی حق آن حضرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ نیست.

خداوندا بر آن پیامبر رحمت درود و سلامی ابدی فرست تا روز قیامت...

آنچه را شنیدید بیان نمودم و برای خود و شما و دیگر مسلمانان از هر گناهی از خداوند آمرزش می‌خواهم پس از او آمرزش بخواهید...