خطبهی اول:
ستایش از آن الله است... ستایش از آن اوست که روزه را دژ و سپری برای اهل ایمان قرار داد... او را ستایش گفته و شکر وی را به جای میآورم که اوست که با این مواسم خیر بر بندگان خود منت نهاده و مکر شیطان را از آنان دور ساخته است و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد است و شریکی ندارد، آنگونه شهادتی که باعث به دست آمدن بهشت و رضایت الهی است و گواهی میدهم که سرور و پیامبر ما محمد، فرستاده شدهی بسوی انس و جن است. درود و سلام و برکات خداوند بر وی و بر اهل بیت و یاران و تابعین و همهی آنانی باد که به نیکی از آنان پیروی کرده و بر منهج کتاب و سنت راه بپیمایند.
اما بعد... خود و شما را به تقوای خداوند سفارش میکنم پس تقوای وی را پیشه سازید:
﴿وَٱتَّقُواْ يَوۡمٗا تُرۡجَعُونَ فِيهِ إِلَى ٱللَّهِۖ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٢٨١﴾ [البقرة: ٢٨١].
«بترسيد از روزى كه در آن، به سوى الله بازگردانده مىشويد، سپس به هر كسى (پاداش) آنچه به دست آورده، بصورت کامل داده شود؛ و آنان مورد ستم قرار نمىگيرند».
واقعا عجیب است حال کسی که آرزوی دنیا را دارد در حالی که مرگ به دنبال اوست و عجیب است حال غافلی که آرزوهای طولانی او را مشغول ساخته با وجود اینکه میداند اجل بطور حتمی سر خواهد رسید... عجیب است حال آنکه از ترس بیماری برخی غذاها را ترک میکند اما از ترس بلا دست از گناه نمیکشد...
انسان مومن بیشتر از همه ترس از عذاب دارد و بهتر از همه کار نیک انجام میدهد و هر چه یک انسان، صالح تر و نیکوکارتر باشد، خشیت و ترسش نیز افزون خواهد شد. خداوند متعال در وصف اینگونه انسانها میفرماید:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ ٥٧ وَٱلَّذِينَ هُم بَِٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ ٥٨ وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ ٥٩ وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ ٦٠ أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ ٦١﴾ [المؤمنون: ٥٧-٦١].
«در حقيقت كسانى كه از بيم پروردگارشان هراسانند (٥٧) و كسانى كه به نشانههاى پروردگارشان ايمان مىآورند (٥٨) و آنان كه به پروردگارشان شرک نمىآورند (٥٩) و كسانى كه آنچه را دادند [در راه خدا] مىدهند در حالى كه دلهايشان ترسان است [و مىدانند] كه به سوى پروردگارشان بازخواهند گشت (٦٠) آنانند كه در كارهاى نيک شتاب مىورزند و آنانند كه در انجام آنها سبقت مىجويند».
ای مسلمانان: مسلمان با آرزوی دست یافتن به رحمت و مغفرت و آزادی از آتش، انتظار ماه مبارک رمضان را میکشد... خداوند متعال از من و شما طاعات و عبادات را پذیرفته و غایبان را به سوی خانواده شان برگرداند و اسیران را آزاد گرداند و بیماران را شفا دهد و رحمت و مغفرت را نصیب آنانی کند که اجل مهلتشان نداد و نتوانستند به این ماه برسند...
خوش به حال آنکه عزیمت نموده تا در این ماه نفس خود را مورد محاسبه قرار دهد و خداوند خیر را از وی ببیند.
ای مسلمانان: در این ماه کریم، آمادگی انسان مسلمان برای تغییر و قبول آن و ادراک فقه تغییر به خوبی نمایان میشود، همچنین براساس حکمتهای این ماه بزرگ و براساس اسرار روزه، این حقیقت نمایان میشود که تغییر و اصلاح از بیرون حاصل نشده و بلکه از درون نفس انسان و از قدرت اراده به دست میآید. خداوند متعال میفرماید:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡۗ...﴾ [الرعد: ١١].
«در حقيقت الله وضعیت قومى را تغيير نمىدهد تا آنان وضعیت خود را تغيير دهند».
آری... تغییر درون نه با آرزو امکان پذیر است و نه با وعده و وعید... بلکه این تغییر با عمل و حرکت و تلاش قولی و فعلی و تغییر در وضعیت خود و در تجدید نظر در رابطهی با خود و خانواده و همسایگان و برادران و نزدیکان و غریبان امکان پذیر است...
اما اکنون که داریم دربارهی تغییر و اصلاح و ویژگی این ماه در کنترل اراده سخن میگوییم، شایسته است دربارهی ویژگی این عصر و سرعت سرسام آور تغییر و ارتباط، کمی توقف نماییم. از جمله ویژگیهای این عصر اصطلاحاتی است چون آزادی اندیشه و آزادیهای فردی که مردم این روزها آن را بسیار تکرار میکنند و دربارهی آن سخن میگویند. البته این اصطلاحات دارای معانی خاص خوداند که قسمتی از آن مقبول و قسمتی دیگر مورد قبول نیست.
زیرا زندگی تنها مجموعهای از لذتها و غرایز و شهوتهای افسار گسیخته نیست... آزادی شخصی نیز به معنای مباح شمردن محرمات و انجام دادن شهوتهای حرام نیست... آزادی اندیشه و رسانه نیز هرگز به معنای عدم محاسبه و یا سهل انگاری در زمینهی پاسداشت ارزشها و حمایت اخلاق و یا به معنای جرات بر گناه و افتادن در باتلاق رذائل اخلاقی نیست که توسط کانالهای تلویزیونی و یا برنامهها و رسانههای نوشتاری و شنیداری و دیداری و با ساختن موضوعات و برنامههای برانگیزاننده برای نشر فحشا و بیبندباری در میان مومنان و قبولاندن از هم گسیختگی اخلاقی در میان مردم و منهدم نمودن عقاید و ارزشها و ثوابت امت صورت پذیرد...
و یا با پررنگ نمودن جنبههای بد و تاریک جامعه و برگرفتن حالتهای شاذ و غیر عادی موجود تا با نشان دادن آنها از اصول و ارزشهای جامعه پا بیرون نهاده شود و تا آنکه مردم به منکرات عادت کرده و معنای واقعی آزادی و آزادی شخصی مورد سوء استفاده قرار گیرد...
از بدترین کارهایی که توسط اینگونه رسانهها صورت میگیرد انتشار اخبار فساد و بیبند وباریهایی است که گاه در جامعه رخ میدهد و نشان دادن اینگونه پدیدههای فردی به عنوان پدیدههایی اجتماعی است. این رفتار اینگونه رسانهها در حقیقت خود نوعی علنی کردن فحشا و اشاعهی گناهان است.
شما میدانید و آنان نیز میدانند که «مجاهره» یا «علنیساختن گناه» یعنی پاره کردن پردهی خداوندی و آشکار نمودن گناه در محضر خداوند... زیان «مجاهره» یا همان «علنیساختن گناه» تنها به صاحب خود بر نمیگردد. از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که گفت: شنیدم رسول الله صلی الله علیه وآله و سلم فرمودند:
«همهی امت من در خیر و خوبی هستند [و مورد عفو قرار خواهند گرفت] به جز مجاهران و از جمله کارهایی که مجاهره به حساب میآید این است که شخص کار [گناهی] را در شب انجام دهد سپس در حالی که خداوند وی را پوشانده است صبح کند و بگوید: ای فلانی من دیشب فلان کار و فلان کار را انجام دادهام. وی در حالی که خداوند او را پوشاند، خود پردهی الهی را کنار نهاد و خود را رسوا ساخت» [متفق علیه].
علما میگویند: این حدیث بر این دلالت دارد که هر کس خود را در پرده و ستر خداوندی نگه دارد خداوند نیز او را از رسوایی نگاه میدارد و همچنین چنین شخصی با امیدی که به توبه و مغفرت خدایی دارد، در خوبی و سلامتی است، اما کسی که خود را رسوا کند و پرده را کنار نهد در وی دو گناه جمع گردیده است: ارتکاب معصیت و علنی ساختن آن.
همچنین در حدیث دیگری آمده است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «از این ناپاکیهایی که خداوند شما را از آنها نهی نموده اجتناب ورزید اما اگر کسی به یکی از این گناهان آلوده گردید خود را در پرده و ستر الهی بدارد زیرا همهی امت در سلامت و خوبیاند مگر اهل گناهان علنی».
در علنی انجام دادن گناه نوعی مبارزه و عناد در برابر خداوند وجود دارد. گو اینکه کسی که گناه را بصورت علنی انجام میدهد یا کسی که گناهان علنی را پخش میکند و یا کسی که در مورد آن سکوت کرده یا به آن راضی است، با زبان حال خود چنین میگویند که خداوندا! میدانیم که تو حال ما را میدانی و ما را میبینی و سخنان ما را میشنوی و شاهد کارهای ما هستی... اما با این وجود معصیتت را میکنیم و در برابر خلق تو مخالفت تو را میکنیم و علنی معصیت تو را مرتکب میشویم...
ای مسلمانان ! ای روزه داران و ای نماز گزاران... «مجاهره» و علنی انجام دادن گناه در واقع دعوتی است برای افتادن در گناهان و غرق کردن انسانهای غافل در باتلاق آن و هرکه بسوی گمراهی دعوت کند، گناه کسانی که از او پیروی نمایند نیز بر گردن او خواهد بود بدون آنکه از گناهان آنان چیزی کم شود.
بر اثر مجاهره و علنی شدن گناهان، مردم کارها و رفتارهای ناپسند را به راحتی خواهند دید و نسبت به آن دچار بیحسی میگردند بطوری که ممکن است این باعث مباح و حلال دانستن گناهان شود.
اگر انسان، برخی از کانالهای تلویزیونی و برخی از نوشتهها را بررسی نماید به بزرگی و خطرناکی قضیه پی خواهد برد. مساله ای که عقاید و اخلاق و شخصیت امت را مورد تهدید قرار میدهد تا جایی که اگر در آن کوچک شمردن آنچه تحریم آن بطور قطعی از دین ثابت شده است مانند خمر و زنا و همجنس بازی و رباخواری و مانند آن باشد، خطر خروج از دین را نیز در پی خواهد داشت...
با علنی انجام دادن گناهان «فساد» رشد یافته و بدین ترتیب انسانهای خوب و بد بسوی آن کشیده میشوند و اهل فساد و بدکاری بر انجام منکرات جرات مییابند و به انجام علنی آن دست خواهند زد و در پی آن نسل جوان به اینگونه گناهان عادت کرده و بر آن تربیت خواهد شد بطوری که در آینده نه معروفی را بشناسند و نه از منکری نهی کنند و بدی گناه از قلبها بیرون رفته و مجاهرهی گناهان و انجام علنی آن تبدیل به نوعی افتخار و لذت میشود...
برای این است که باید برای حمایت جامعه و جوانان از اینگونه حملات وحشیانه که از سوی برخی از رسانههای فاسد و کانالهای خودفروخته رهبری میشود دست به اقدام زد...
باید با نهایت تاسف اذعان نماییم که برخی رسانهها نقش بدی را در مجاهرهی به گناهان و ترویج محرمات و کوچک شمردن گناهان بازی میکنند... ناگزیر باید برای روشنگری و راهنمایی و تقویت نقش خانواده و موسسههای تربیتی، یک برنامهی رسانهای و تربیتی مناسب گذاشته شود و همچنین باید معیارها و ضوابط خاصی برای انتشار و پخش و فروش محصولات رسانهای و تولید و واردات اینگونه محصولات در نظر گرفته شود. همچنین لازم است نقش امر به معروف و نهی از منکر مورد توجه قرار گیرد...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم:
﴿وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمۡ خَآصَّةٗۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ ٢٥﴾ [الأنفال: ٢٥].
«و از فتنهاى كه تنها به ستمكاران شما نمىرسد بترسيد و بدانيد كه الله سختكيفر است».
خداوند متعال من و شما را با قرآن بزرگ و راه و روش محمد صلی الله علیه وآله وسلم، سود رسانَد. این سخن را گفته و از خداوند متعال برای خود و شما و دیگر مسلمانان از هر گناهی آمرزش میطلبم پس از او آمرزش بخواهید که وی بس غفور و مهربان است.