خطبهی دوم:
الحمدلله، ستایش از آن الله که تقدیر او در مردم انجام شدنی است و حکمش بر بندگان جاری است. او را ستایش و سپاس گفته و به سوی وی توبه میکنم و از او آمرزش میخواهم... او که نعمتهایش فراوان است و پی در پی...
و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که تنها و بیشریک است و هیچ پنهانی از ما بر او پنهان نمیماند و گواهی میدهم که پیامبر ما محمد، بنده و پیامرسان اوست که با آخرین دین و شریعت هدایتگر آمده است... درود و سلام و برکات خداوندی بر وی و بر اهل بیت و یاران و اصحاب وی و تابعین و همهی آنانی باد که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند.
اما بعد... آنچه روی میدهد و حوادث و نوازلی که فرو میآید و آیات و نشانههایی که پیش میآید، بشریت برای همهی اینها جلوگیرندهای ندارد و نمیتواند آن را باز دارد.
همچنین این اوج غفلت و جفا است که پند و اندرز نصیحت کنندگان با شک در نیت و مسخره پاسخ داده شود و بدتر از همه اینکه وعظ و پند و اندرز را «ترور فکری» بنامند و یا آن را «زمینهسازی برای اندیشهی تندرو» بدانند.
و غفلت و سنگدلی جفا وقتی شدیدتر میشود که یاد آوری خداوند و هشدار از نشانههای او «استفاده از دین و سوء استفاده از نص» خوانده شود.
آیا سنگدلی و جفا به این جا رسیده است؟ آیا جهل و نادانی تا این حد؟!
آری این درست است، نصیحت یعنی استفاده از دین و یادآوری یعنی استفاده از نص، و مگر دین چیزی جز این است؟؟ آیا نصوص شرع جز برای این نازل شده است؟! دین و تدین جز پایبندی به همهی آن در خوشی و ناخوشی و یادآوری نصوص و استفاده از آن در ترغیب و ترهیب نیست.
دین و دینداری یعنی پایبندی و رفتار به آن و چنگ زدن به آن در همهحال:
﴿قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ١٦٢ لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ ١٦٣﴾ [الأنعام: ١٦٢-١٦٣].
«بگو در حقيقت نماز من و [ساير] عبادات من و زندگى و مرگ من براى الله پروردگار جهانيان است (١٦٢) [كه] او را شريكى نيست و بر اين [كار] دستور يافتهام و من نخستين مسلمانم».
خداوند متعال اقوامی را به خاطر آنکه آیات و هشدارها به سوی آنان آمده بود و از آن استفاده نبرده و بیدار نشدند مورد سرزنش قرار داده است:
﴿وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ ٧٦﴾ [المؤمنون: ٧٦].
«و به راستى ايشان را به عذاب گرفتار كرديم و [لى] نسبت به پروردگارشان فروتنى نكردند و به زارى درنيامدند».
بلکه بالاتر از این آیا خداوند متعال پیامبرش محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و به همراه او برگزیدگان امت را به خاطر کم کاری در روز احد مورد خطاب قرار نداده است؟:
﴿أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ﴾ [آل عمران: ١٦٥].
«آيا چون به شما [در نبرد احد] مصيبتى رسيد [با آنكه در نبرد بدر] دو برابرش را [به دشمنان خود] رسانديد گفتيد اين [مصيبت] از كجا [به ما رسيد] بگو آن از خود شما [و ناشى از بىانضباطى خودتان] است آرى الله به هر چيزى تواناست».
پس تقوای خداوند را پیشه سازید و به سوی او توبه کنید و از او آمرزش خواهید و در پی رضایت او باشید و از خشم وی دوری گزینید.
و درود و سلام فرستید برا آن رحمت هدایتگر و آن نعمت خداوندی، پیامبرتان محمد که خداوند شما را به آن امر نموده و فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا درود و سلام فرست بر بنده و پیامبرت محمد آن محبوب مصطفی و آن پیامبر برگزیده و بر اهل بیت پاکش و بر همسرانش مادران مومنان و از چهار خلیفهی راشد پیامبرت ـ ابوبکر و عمر و عثمان و علی ـ و همهی صحابه و تابعین و آنان که به نیکی از آنان پیروی نمایند راضی و خشنود باش.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، و شرک و مشرکان را خوار گردان و طاغیان و ملحدان و دیگر دشمنان دین را خوار گردان.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان ما را صالح گردان و مسولیت ما را به دست کسانی قرار ده که تقوای تو را پیشه ساخته و در پی رضایت تو باشد ای پروردگار جهانیان.
خداوندا مسئولان مسلمان را برای عمل به کتابت و سنت پیامبرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ یاری ده و آنان را رحمتی برای بندگان مومنت قرار ده و کلمهی آنان را بر حق جمع گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا برای امت اسلامی امری رشید قرار ده که در آن اهل طاعت تو عزیز شوند و اهل معصیت راه هدایت در پیش گیرند و در آن به معروف امر شده و از منکر باز داشته شود که تو بر هر کاری توانایی.
خداوندا دین ما را که بازدارندهی ماست و دنیای ما را که زندگی ما در آن است و آخرت که ما که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما زیادهی در نیکیها و مرگ را باعث راحتی از هر بدی قرار ده و عاقبت ما را در همهی امور نیک گردان.
خداوندا هرکه برای ما و برای دین و وطن و امنیت و امت و وحدت ما ارادهی بد دارد به خود مشغول ساز و نقشهی او را در نابودی خود او قرار ده...
خداوندا صهیونیستهای غاصب را به تو میسپاریم که آنان قادر به عاجز ساختن تو نیستند خداوندا عذابت را که از ظالمان برگشت پذیر نیست بر آنان فرو آور.
خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق جز تو نیست... تو بینیازی و ما نیازمند... بر ما باران ببار و ما را از نومیدان مگردان، خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق جز تو نیست... تو بینیازی و ما نیازمند... بر ما باران ببار و ما را از نومیدان مگردان، خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق جز تو نیست... تو بینیازی و ما نیازمند... بر ما باران ببار و ما را از نومیدان مگردان...
خداوندا ما را باران عطا کن، خداوندا ما را باران عطا کن، باران رحمت و نه باران ویرانی و بلا و سیل...
پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت ور حمت خویش قرار ندهی بیتردید از زیانکاران خواهیم بود... خداوندا ما را به سوی توبه و بازگشت موفق ساز و درهای قبول و اجبت را بر ما بگشای. خداوندا طاعات و دعاها و کارهای نیک ما را بپذیر و گناهان ما را پاک ساز و بر ما توبه پذیر و ما را مورد مغفرت و رحمت قرار ده ای مهربانترین مهربانان.
پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دورخ دور گردان.
ای بندگان خداوند: «همانا خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان دستور داده و از فحشا و منکر و تجاوز باز داشته است. او شما را چنین موعظه میکند تا آنکه پند گیرید» [النحل: ۹۰].
پس الله را یاد کنید تا شما را یاد کند و او را شکر گویید تا شما را افزون دهد و بیتردید یاد الله بزرگتر است و الله به آنچه میکنید آگاه است.