خطبه‌ی دوم:
ستایش مخصوص خداوند است که پروردگار جهانیان است، رحمان است و رحیم است و مالک روز جزا است، او را ستایش می‌کنم و گواهی می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله که تنها و بی‌شریک است و گواهی می‌دهم که سرور و پیامبر ما محمد بندة خداوند و پیامبر او خاتم انبیا و امام آنان است. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران نیک و پاک او و بر تابعین و آنانی که به نیکی تا قیامت از او پیروی کنند درود و سلام فرست.
اما بعد ای بندگان خداوند:
گرچه نعمت‌های خداوند که با آن بر بندگانش منت نهاده است بسیار است و قابل شمارش نیست چنانکه خود او فرموده است: «اگر نعمت خداوند را بشمارید نمی‌توانید آن را در شمار آورید» [إبراهیم: ٣٤] اما با این وجود هنگامی که خداوند خواست قریش را به نعمت‌های خود یاد آور شود چنین فرمود: «آنکه آنان را از گرسنگی غذا داد و از ترس ایمنی بخشید» [قریش: ٤].
وی دو نعمت خود را بر آنان یادآور گردید: نعمت سیری و نعمت امنیت و در نام بردن از این دو نعمت سر بزرگی نهفته است که خداوند مفسران و آگاهان مُلهَم را به سوی کشف و بیان اسرار آن توفیق داده است که حاصل آن چنین است که: این دو نعمت بزرگ غایت زندگی بر روی زمین است، زیرا سیری اساس آزادی اقتصادی و امنیت نیز ملاک آزادی‌هاس سیاسی است که با این دو، عدالت اجتماعی و عدالت سیاسی سایه‌ی خود را بر ملت‌ها می‌گسترانند.
اگر جامعه‌ای این دو نعمت را به دست آورد لازم است که حق خداوند را ادا نماید که همان ایمان به خداوند و شتاب در طاعت وی و به دست آوردن خشنودی اوست که با حلال دانستن حلال و حرام دانستن حرام‌های او است:
﴿فَلۡيَعۡبُدُواْ رَبَّ هَٰذَا ٱلۡبَيۡتِ ٣﴾ [قريش: ٣].
«پس باید پروردگار این خانه را عبادت کنند».
آنچه در سنت رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ وارد شده است تاکید و بیانی است بر این مطلب. رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‌فرماید: «هرکه شب را با امنیت در خانه‌اش به سر برد و بدنش سالم باشد و نان یک روز و شبش را داشته باشه مانند این است که همه‌ی دنیا در اختیار او قرار گرفته است» [به روایت ترمذی با سند حسن].
حال اگر ملت‌ها همة این خیرات را فراموش کرده و بر پروردگار خویش سرکشی کنند لذت‌ها و ضروریت‌های زندگی بر آنان حرام می‌گردد چنانکه خداوند متعال می‌فرماید:
﴿وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا قَرۡيَةٗ كَانَتۡ ءَامِنَةٗ مُّطۡمَئِنَّةٗ يَأۡتِيهَا رِزۡقُهَا رَغَدٗا مِّن كُلِّ مَكَانٖ فَكَفَرَتۡ بِأَنۡعُمِ ٱللَّهِ فَأَذَٰقَهَا ٱللَّهُ لِبَاسَ ٱلۡجُوعِ وَٱلۡخَوۡفِ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ ١١٢﴾ [النحل: ١١٢].
«و الله شهری را مثل زده است که امن و امان بود [و] روزی‌اش از هر سو فراوان می‌رسيد پس [ساکنانش] نعمت‌های الله را ناسپاسی کردند و الله هم به سزای آنچه انجام می‌کردند طعم گرسنگی و هراس را به [مردم] آن چشانید».
در برابر نعمت سیری و امنیت، بلای گرسنگی و نا امنی قرار دارد تا این معنی خود را بطور واضح نشان دهد.
پس ای بندگان خداوند تقوای او را پیشه سازید و نعمت خداوند را بر خود به یاد داشته باشید که شما را به اسلام هدایت نمود و با نعمت‌های بی‌شمار بر شما منت نهاد و نعمت خداوند را با کفر عوض نکنید و به یاد داشته باشید که خوشبخت آن است که با عبرت‌های روزگار پند گیرد و برای رسیدن به خشنودی پروردگار وسیله جوید.
و همیشه به یاد داشته باشید که خداوند شما را به درود و سلام بر خاتم پیامبران و امام متقیان و رحمت بر جهانیان امر نموده و فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد درود و سلام فرست و از چهار خلیفه‌ی وی ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند راضی و خشنود باش و همچنین از ما با عفو و کرم و احساس خویش راضی باش ای گرامی‌ترین گرامیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت بخش، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت بخش، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت بخش و همة سرزمین‌های مسلمان را از نیرنگ نیرنگ‌بازان و کینة کینه‌توزان حسد حسودان و تسلط دشمنان حفظ نما.
خداوندا ما را از دشمنانت آنطور که می‌دانی حفظ نما، خداوندا این سرزمین و دیگر سرزمین‌های مسلمان را بهره‌مند از همة خوبی‌ها و به دور از همة بدی‌ها بدار.
خداوندا مسلمانان را در لیبی حفظ نما، خداوندا مسلمانان را در لیبی و دیگر سرزمین‌های مسلمان حفظ نما و ما و آن‌ها را از نگرانی‌ها و فتنه‌های ظاهر و آشکار در امان بدار و کلمة آنان را بر حق یکی بگردان.
خداوندا ما را در سرزمین‌هایمان در امن و امان بدار، خداوندا ما را در سرزمین‌هایمان در امن و امان بدار و مسئولان و والیان امر ما را اصلاح نما.
خداوندا عاقبت ما را در همة امور نیک گردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت دور بدار، خداوندا عاقبت ما را در همة امور نیک گردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت دور بدار.
خداوندا دین ما را که حافظ امر ماست و دنیای ما را که زندگی ما در آن است و آخرت ما را که بازگشت‌گاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما عامل در زیادة نیکی‌ها و مرگ را عامل راحتی از هر بدی قرار ده.
خداوندا ما از تو انجام نیکی‌ها و ترک بدی‌ها و دوستی بینوایان را مسالت داریم و اینکه ما را مورد مغفرت و رحمت خویش قرار دهی و اگر برای قومی ارادة فتنه‌ای کردی ما را بی‌آنکه به فتنه افتیم به سوی خویش باز گردان.
خداوندا بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز.
«پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر ما را مورد مغفرت و رحمت خویش قرار ندهی بی‌تردید از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ٢٣].
«پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ دور بدار»ز
[البقرة: ٢٠١] .
و درود و سلام خداوند بر بنده و پیامبرش محمد و بر اهل بیت و یاران وی و الحمدلله رب العالمین.