خطبهی دوم:
ستایش از آن الله است... و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک است و گواهی میدهم که محمد، بنده و پیامبر اوست... درود و سلام و برکات خداوند بر او و بر اهل بیت و یاران وی باد.
اما بعد ای مسلمانان... صبر و شکیبایی وصیت خداوند است برای انبیا و رسولان و صالحان و اولیای وی:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ ١٥٣﴾ [البقرة: ١٥٣].
«ای کسانی که ایمان آوردهاید از صبر و نماز یاری بجویید. همانا الله با صابران است».
صبر، یار و همراه انسان است هنگامی که دنیا به تاریکی میگراید و صبر هدیهای است از سوی خداوند تا انسان بتواند بر حق ثابتقدم بماند...
﴿... إِنَّهُۥ مَن يَتَّقِ وَيَصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ ٩٠﴾ [يوسف: ٩٠].
«... همانا آنکه تقوا و صبر پیشه سازد الله اجر نیکوکاران را ضایع نخواهد ساخت».
﴿وَجَعَلۡنَا مِنۡهُمۡ أَئِمَّةٗ يَهۡدُونَ بِأَمۡرِنَا لَمَّا صَبَرُواْۖ وَكَانُواْ بَِٔايَٰتِنَا يُوقِنُونَ ٢٤﴾ [السجدة: ٢٤].
«و چون صبر پیشه ساختند و به آیات ما یقین داشتند از میان آنان امامانی قرار دادیم که به فرمان ما [مردم را] هدایت میکردند».
صبر، همچون واحهی سبزی است برای کسی که در صحرا سایهای نیافته است. خداوند در خطاب به پیامبرش چنین میفرماید:
﴿وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ ٣٤﴾ [الأنعام: ٣٤].
«و پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند ولى بر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند صبر پیشه كردند تا يارى ما به آنان رسيد و براى كلمات الله هيچ تغييردهندهاى نيست و مسلما اخبار پيامبران به تو رسيده است».
پس از آنکه خداوند قصهی نوح ـ علیه السلام ـ را ذکر نمود خطاب به پیامبرش چنین فرمود: «پس صبر پیشه نما که عاقبت از آن متقیان است» [هود: ٤٩].
پس از ذکر نبردهای کمرشکن در سورهی آل عمران و ذکر نبرد با مشرکان و جدال با اهل کتاب و ذکر احوال منافقان، خداوند متعال این سورهرا با این سخن خویش به پایان میرساند که:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ٢٠٠﴾ [آلعمران: ٢٠٠].
«اى كسانى كه ايمان آوردهايد صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و تقوای الله را پیشه سازید، اميد است كه رستگار شويد».
اگر صدق نیتها برای خداوند معلوم گردد و صابران صادق از دیگر مدعیان مشخص شدند و انتظارها از اسباب زمینی قطع شده و دلها به سوی خداوند متوجه شود آنگاه سنت خداوندی تحقق خواهد یافت که:
﴿حَتَّىٰٓ إِذَا ٱسۡتَيَۡٔسَ ٱلرُّسُلُ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ قَدۡ كُذِبُواْ جَآءَهُمۡ نَصۡرُنَا...﴾ [يوسف: ١١٠].
«تا هنگامى كه فرستادگان [ما] نوميد شدند و [مردم] پنداشتند كه به آنان واقعا دروغ گفته شده يارى ما به آنان رسيد...».
خداوندا ای گردانندهی قلبها، قلب ما را بر دینت ثابت بدار... و در پایان درود و سلام بفرستید بر آنکه خداوند شما را به درود و سلام بر وی امر نموده است...
خداوندا درود فرست بر محمد و آل محمد همانگونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم درود فرستادی که تو ستوده شده و باعظمتی... و برکت ارزانی دار بر محمد و آل محمد همانگونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم ارزانی داشتی که در جهانیان تو ستوده شده و با مجد و عظمتی... و راضی و خشنود باش از آن امامان و خلفای راشد، ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر صحابهی پیامبرت و از کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام را یاری نما و مسلمانان را عزت ده و شرک و مشرکان را خوار گردان و دشمنان دین را نابود ساز و این سرزمین و دیگر سرزمینهای مسلمان را در امن و امان بدار.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن بدار و مسئولان ما را صالح گردان و برای آنان هم نشینان و مشاوران نیکی فراهم ساز.
خداوندا هرکه برای ما ارادهی بد دارد به خودش مشغول ساز و مکر او را به خود او بازگردان ای پروردگار جهانیان...
خداوندا اوضاع مسلمانان را اصلاح نما. خداوندا اوضاع مسلمانان را اصلاح نما... خداوندا از جان آنان محافظت نما و آنان را در سرزمینهایشان ایمن بدار و زندگی آنان را مرفه گردان وآنان را بر حق و هدایت جمع گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت و بندگان مومنت را یاری ده. خداوندا مستضعفان مسلمان را یاری ده... خداوندا آنان را در فلسطین و در هر جای دیگری یاری ده ای پروردگار جهانیان...
خداوندا حق را به ما آنگونه که هست نمایان ساز و پیروی از آن را به ما ارزانی دار و باطل را آنگونه که هست برای ما نمایان ساز و دوری از آن را نصیب ما بگردان...
خداوندا ما از خشمت به خشنودیت پناه میبریم و از عقوبت تو به عافیتت و از تو به تو پناه میآوریم... پرودرگارا ثنای تو را نمیتوان برشمرد بلکه تو همانی که خود ثنای خویش گفتهای.
پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ دور بدار.
خداوندا ما و پدر و مادرمان را مورد مغفرت خویش قرار ده... خداوندا گناهان ما را بیامرز، خداوندا گناهان ما را بیامرز و عیبهای ما را بپوشان و کارهای ما را آسان گردان و ما را به آنچه مورد رضای توست برسان.
خداوندا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خویش قرار ندهی از زیانکاران خواهیم بود.
خداوندا توی آن الله که معبودی به حق جز تو نیست... تو بینیازی و ما نیازمند... باران را بر ما بباران و ما را از نومیدان مگردان...
پروردگارا از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی و بر ما توبه پذیر که تو بسیار توبه پذیر و مهربانی و آخرین سخن ما این است که ستایش تنها از آن الله پروردگار جهانیان است.